- Kategori
- Edebiyat
Dağlarca
YURTSEVER, ULUSSEVER
DAĞLARCA’DA İNSAN
“İNSANLAR HER ÇAĞDA BİR BÜTÜNÜN
ÇAĞDAŞ BİREYLERİDİR.”
Sonra Türkiyem der:
Sen benim Türkiyemsin
Öyle büyüksün ki
Nereye gitsem senin bir ucun
………………
Sen benim okuma yazma bilmeyen çocuğumsun
Elif’den A’ya geçmiş
Ve sevinmiş Mustafa Kemal Mustafa Kemal
Yurduna olan tutkusunu, Atatürk sevgisini işte böyle dile getiriyor. Artık yavaş yavaş ulusal sınırlardan çıkma, evrene seslenme ve evreni, evrendeki insanları sevmeye doğru yönelme dönemine ulaşmıştır ozanımız.”Haydi” (1968) adlı yapıtında bunu kanıtlar.
Uzak Afrika
Bir çocuk var
Biliyorum
En kalabalık bir gecede
Son insanın kurtuluşuna değin kapkaranlık
Uzun
Bir ekmek kara ellerden
Bir gider
Bir gelir
Bir ekmek ak ellere
“Asu” adlı yapıtında içine Tanrısı, doğası, insanı, evreni, uzayı ile her şeyi alan “bir devinim”in, “bir büyük aydınlığın” büyüklüğünü işlemektedir. Dağlarca, bütün çağlar boyunca ve ayrı ayrı ülkelerde yaşayan insanların ortak duygularını işlemiştir. İşte örneği:
ÂSÛ
Sürez diyor Âsû onların zaman dediklerine. Bu
sürmenin bitmez tükenmezliğine daha sınırsız,
daha içten bir anlam katıyor da ondan
Bir ortabenek vardır. Diyelim ki yeryüzüdür.
Ortabenek üzerinde iç içe değirmiler vardır. Diye-
lim ki bu sürezin katlarıdır.
Ortabenek üzerinde iç içe değirmiler vardır. Kişi
usunca, yüreğince bir değirmiye ulaşır. Hangi
çağda yaşarsa yaşasın Âsû’ların birbirini görebil-
meleri, tanıyabilmeleri bundandır.
Âsû biraz Asyalıdır. Ama yeryüzü biraz Asyalı
Değil midir?
Bütün Âsû’lar bir yerden yürürler: Aydınlığa
Âsû bir büyük aydınlığın ta kendisidir.
Dağlarca insanı, insanlığı bir bütün içinde renk, ırk ayırımı gözetmeksizin işliyor. “İnsanlar her çağda bir bütünün çağdaş bireyleridir.” diyor. Dağlarca evrendeki tüm insanların ozanı.Yeryüzü şiirinde sömürülen insanı yazarken sömürgenden de hesabını sorar.O, “Yeryüzü Ozanı” olmayı hak ediyor.
Dağlarca üçüncü döneminde (1960 sonrası) koşar adım ilerlemektedir. Bütün ulusların, özellikle ezilmiş, horlanmış, uyanmamış, uyanması engellenmiş ulusların sözcüsüdür.”Vietnam Savaşımız” şiiri bunun kanıtı.
Paris’in Karanlığında Kara Derililerin Sesi
Ovalarım bomboştu peki
Siz de gelseniz
Sığardık bin yıl.
Ovalarım bomboştu peki
Uzundum.
Yükünüzü taşıyorum peki
Aldınız
Sattınız beni neden?
Yükünüzü taşıyordum peki
At mıydım?
Bizi uyandırdınız peki
Lamba verdiniz
Kinin verdiniz biliyorum
Bizi uyandırdınız peki
Sığırlarımı neden götürüyorsunuz?
Uygarım diyen Batı’nın Afrika’da yaşayan siyah derilileri nasıl sömürdüğünü anlatıyor. Dağlarca, gözlemlerine usuyla yaklaşıyor. Batı ile olan kavgasını sürdürüyor şiirinde.
Dağlarca şiirini dar kalıplardan, kurallardan sıyırarak çok sesli bir orkestraya kaydırır. Bunu kavrayamayanlar bu yenilikten yakınır.