Demokrasi Cumhuriyet'in özüdür

Demokrasi, egemenliğin halktan kaynaklandığı yönetim biçimi; bir siyasal sistemdir. Bu sistemde asıl olan halkın, halk içinden seçilenler tarafından yönetilmesidir. Cumhuriyet de, halkın özgür seçimi ile yönetime gelen iktidarın, yönetim yetkisini, halkın verdiği vekalete dayanarak kullandığı siyasal örgütlenme biçimidir. Cumhuriyet, demokrasi ile olan ilgisi ölçüsünde, "halka ait yönetim" ya da "halkın yönetimi" şeklinde düşünülebilir.Birinci şekilde, yani "halka ait yönetim" şeklinde, demokrasinin bütün kuralları, halkın isteği doğrultusunda uygulanır.İkinci şekilde, yani "halkın yönetimi" şeklindeki cumhuriyet düşüncesinde ise demokrasi ikinci planda kalır.

Cumhuriyet ve demokrasinin bu ilişkisi, Türkiye'de "laik cumhuriyet" ve "demokratik cumhuriyet" karşıtlığı ve tartışmasını gündeme getirmiştir.Buna bir de " bürokratik cumhuriyet" kavramını da eklemek yanlış bir saptama değildir. Çünkü bu tartışmaların önemli nedenlerinden biri nedeni de, ülkemizde çağdaş demokratik ilke ve kurallara pek sıcak bakmayan kabuklaşmış bürokratik zihniyettir.

Köklü bir demokrasi kültürü olan toplumlarda yönetim şekli, ister krallık ister cumhuriyet ne olursa olsun, halkın genelinin istemediği bir yönetim şeklinin gerçekleşmesi mümkün değildir.Çünkü yönetimlerde esas olan, hak ve adaletin, özgürlük ve eşitlik içinde uygulandığı demokrasidir.

Demokrasi, bir biçim olmanın ötesinde bir özdür.Bu öz yoksa, dış görünüşü cumhuriyet de olsa o ülkede demokrasiden söz edilemez.Bu tür karşıtlık ve tartışmalardan kaynaklanan geginlikler bir kenara itilmeli, demokrasi ile örtüşen bir cumhuriyet anlayışında uzlaşılmalıdır.

Son söz Atatürk'ten: "Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemiyle devlet şekli demektir."


cdenizkent