Dolar yükselişe geçti, daha da yükselir mi?

Dolar yine tetiklendi; bir ayda dolardaki artış % 8 oldu.

Petroldeki yükselişle birlikte yıllardır yurt dışında kan kaybeden doların makus talihi geri mi dönüyor?

Dolar, uzun zamandan beri keskin düşüşler gösteriyordu ve piyasa oyuncuları hızla dolardan kaçıyordu. Dolar, bu yıl zaman zaman yükselme eğilimine girse bile genelde sert düşüşler yaşadı.

Hatta bir ay öncesine kadar dolar öyle bir düşüşte idi ki; 1.14 YTL yi görünce “1 Dolar = 1 YTL olur mu?” paniği başlamıştı. Bir ay içinde dolar tekrar hızlı bir yükselişle bugün 1.24 YTL seviyesine ulaştı.

Dolardan kaçış son günlerde yerini dolar çılgınlığına bırakmış gibi görünüyor. Özellikle petrol fiyatlarındaki düşüş dolardaki yükselişin en önemli nedenlerinden biri.

Para piyasası yatırımcıları, yatırım tercihlerini yeniden dolardan yana kullanmaya başladı.

Dolardaki bu dengesizlik, dolara yatırım yapanları, dolarla borçlananları, borsayı, ithalat ve ihracatçıları, üretim sektörünü ve bir başka deyişle dövize endeksli tüm sektörleri tedirgin ediyor.

Dolar yükseldikçe global piyasalardaki endişeler doları daha da beslemeye devam ediyor.

Dünya ekonomisinde varlıkların üçte biri ABD tarafından oluşturulmakta. Hal böyle olunca, ABD nezleye yakalansa tüm dünya hapşırmaya başlıyor.

Belki komik gelecek ama Cumhuriyetçilerin adayı adayı McCain’in kendisine başkan yardımcısı olarak belirlediği Alaska Valisi Sarah Palin'in küçük yaştaki kızının evlilik dışı hamilelik durumu bile doların son günlerde yükselmesinin nedeni olabiliyor. Muhafazakar cumhuriyetçilerin bir kısmı desteğini Mc Cain’den çekebiliyor. Obama’nın yarışta bir adım dahi öne geçmesi ile dolar etkilenebiliyor.

Bu nedenle doların daha da yükselip yükselmeyeceği hakkında bir fikir beyan edebilmek için ABD seçimlerindeki yarışı iyi analiz etmek gerekir.

Dolara yatırım yapacaklar için ABD dinamikleri oldukça önemli.

Yurt içinde ise; Dünyada düşen petrol fiyatlarının yanı sıra Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’ın Eylül ayından itibaren ölçülü faiz indirimine gidilebileceği sinyalini vermesi ile birlikte dolarda yukarı yönde bir tetikleme olduğu söylenebilir.

Faizdeki düşüşün kesinlik kazanması halinde , Eylül sonuna doğru dolar yine yükselme eğilimine girebilecektir.

Karadeniz’deki gelişmeler de endişe kaynağıdır. Boğazlardan Karadeniz’e geçiş yapan ABD Savaş gemilerinin 21 gün içerisinde Karadeniz’i terke etmesi lazım. Terk etmemesi halinde yeni bir siyasi kriz yaşanabilir mi? Bu gelişmelerin hepsi döviz kurlarının hareketinde etkili olacaktır.

Paradan para kazananlar için bunlar önemli kriterlerdir.

Ama unutulmaması gereken ekonomide sadece finans piyasalarının olmadığı, reel ekonomi denilen yani üretim, istihdam, ticaret gibi fonksiyonların da bulunduğudur.

Enflasyon hedeflemesi bir türlü tutturulamazken, siyasi itibarsızlıklar ekonomik itibarsızlığa ve dolayısı ile de istikrarsızlığa yol açıyorken, ekonomide “erken uyarı sistemleri” ne hala rağbet edilmiyorken bir de dalgalı döviz kuru ekonomide tamir edilmez yaralara sebep olabilecektir.

Neden “itibar” sorunu dedim?

Hükümet verilerin iyi olduğu konularda konuşmayı tercih ediyor. Verilerin kötü olduğu konularda ise ya kavga tercih ediliyor ya da suskunluk!

Özeleştiri olmadığı gibi, eleştiriye tahammül de yok…Bu durumda ekonomik sorunlarla ilgili bekleyişler de olumsuz etkileniyor.