- Kategori
- Etkinlikler / Festivaller
Dünya Esperanto Günü

Esperanto günü afişi
Adana'dan Mehmet Fatih Yüce,
İstanbul'dan Hanife Asci Kadifeli,
İstanbul'dan Murat Özdizdar,
İstanbul'dan Vasil Kadifeli,
Manisa'dan Utku Gürdal...
Yukarıdaki arkadaşlarımız Temmuz ayında Slovakya’da dünyanın değişik ülkelerinden gelecek delegelerle “Sosyal Adalet ve Dil Adaleti” konularını tartışacaklar. Sözkonusu çalışma şu anki verilere göre 59 ülkeden 1.176 kişinin katılacağı (1) Uluslararası Kongrede yapılacak ve hiç kimsenin bu çalışmada tercümana ihtiyacı olmayacaktır.
Uluslararası 101. Esperanto Kongresi bu sene Slovakya’nın Nitra kentinde 23 ile 30 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşecek ve yukarıdaki arkadaşlarımız kongrede hazır bulunacaklardır.
Kongrenin ana teması.
Her sene dünyanın farklı bir şehrinde gerçekleşen ve tamamen Esperanto dilinde yapılan dünya halklarının bu önemli kongresinin bu yılki tema’sı : “Sosyal adalet ve Dil adaleti” olacaktır. Yukarıdaki arkadaşlarımız bu konuda dokuz gün boyunca yapılacak tartışmalara katılacaklardır.
Arkadaşlarımıza göre insanların karşılaştığı sosyal ve dilsel adaletsizlikler için yapılacak bu kongrede, bu kadar yüksek sayıda delege ile birlikte, iletişim sıkıntısı olmaksızın, çok sayıdaki farklı önerileri tartışmak ve acil çözüm gerektiren bu konu hakkında çözüm araştırması yapmak çok ilginç bir deneyim olacaktır.
Esperanto nedir?
129 yaşındaki Uluslararası Dil Esperanto, dünyanın 120’den fazla ülkesinde konuşulmakta ve halklar arası iletişimde kullanılmaktadır. Esperanto etnisite açısından tarafsız ve emperyalizm, politik ve ekonomik çıkarlar gibi şeylerden bağımsız bir dildir. Bunun dışında öğrenilmesindeki kolaylık ve dilbilgisi açısından düzenliliği ile hızlı bir eğitimden sonra yabancı dil öğrenme konusunda daha az becerikli kişilere bile dünya kapılarını açmaktadır.
Dünya dilleri yok oluyorlar.
Unesco’ya göre halen dünyada konuşulan 6.000 adet dilin yarısı bu yüzyılın sonuna kadar yeryüzünden yok olacaktır (2).
Bu nasıl bir problem oluşturmaktadır?
Bir kişinin anadiline yapılan saygısızlık durumunda oluşan sosyal adaletsizlik dışında, bilinmesi gereken bir gerçek de, biyolojik ve dil çeşitliliğinin birbirinden ayrılmaz, her zaman birlikte olan ve birbirlerine dayanan şeyler olduğudur. Dil çeşitliliğinin kaybı aynı zamanda sürdürülebilir bir yaşam için sürdürülebilir biyoçeşitlilik ve bunun için gerekli olan geleneksel bilgilerin de kaybı demektir. (64. STK- konferansı son deklarasyonu, Bonn, 2011 (3); ve Terralingua (4))
“Bir dil öldüğünde büyük bir entellektüel zenginliği de kaybetmekteyiz, aynen Louvre müzesine düşen bir bomba gibi.” (Ken Hale, ABD dilbilimcisi)
Esperanto bu konudan neden olası bir çözümdür?
Bugün gittikçe daha fazla ortaya çıktığı gibi, tarafsız dil Esperanto bir ya da iki dilin tekelci etkisine karşı ulusal kültürler için gerçek bir koruyucu araçtır.
Esperantistler hiç bir dilin yok olmasını istememektedirler, tam tersi tüm dillerin dünya üzerinde uzun yıllar var olmasını ve herkesin dil haklarına saygıyı ve dil adaletinin hüküm sürmesini arzu etmektedirler. Esperanto’nun arkasında devletler, ekonomik sistemler, emperyalist çabalar yoktur. Gene başka halkları yok etmeye veya bu halkların dillerinin yok etmeye çalışan, veya onların pazarlarını ele geçirmeye çalışan bir halk yoktur. Esperanto’nun ardında tüm kültürler ve tüm diller için adaleti ve halklar arasında barışı arzu eden iyi niyetli kişiler vardır.
Unesco bugüne kadar iki sonuç bildirgesi ile (1954 (5), 1985 (6)) Esperanto’yu tanımış, ve 2017 yılında L.L.Zamenhof’un, yani Uluslararası Dil Esperanto’nun yaratıcısının 100. ölüm yıldönümünün kutlamasını uygun görüp programına almıştır. UEA (Universala Esperanto Asocio) yani Uluslararası Esperanto Birliği Unesco ve Birleşmiş Milletler ile daimi bir ilişki içierisindedir.
Esperanto günü.
Kongre katılımcıları ve tüm dünyada Esperanto konuşanlar 26 Temmuz gününü Esperanto günü olarak kutlamaktadırlar. Bu gün 129 yıl önce uluslararası dilin “İlk Kitap”ın (Unua Libro) yayınlandığı ve Esperanto dilinin o zamanki dünyaya tanıtıldığı gündür. Bu yıldönümü Esperanto hareketinin çekirdek değerini belirtir: Dünya çapındaki Dil Adaleti için çabaların tümü (7).
Esperanto hakkında gerçekler.
Esperanto yaşayan bir dildir, 212.000 den fazla kişi bu dili “Lernu” (8) web sayfasından, 422.000 kişi “Duolingo” (9) web sayfasından ve daha binlerce kişi dünya çapında organize edilen yüzlerce kurslarda öğrenmektedir.
Esperanto zengin kültürü olan bir dildir. Web ansiklopedisi Wikipedia’nın Esperanto kısmında 229.000 makale mevcuttur (10) ve Esperanto bu açıdan yüzbinden fazla makaleye sahip en önemli ikinci grup diller arasında yer almaktadır.
Avusturya Ulusal Kütüphanesinde (11) orijinal veya tercüme edilmiş 35.000 ‘den fazla Esperanto kitabı bulunmaktadır.
İsviçrenin Chaud-de-Fonds şehir kütüphanesinin CDELI arşivinde (12) Esperanto’nun doğrudan kendisi ile veya dilbilimlerarası konuda Esperanto ile ilgili 30.000 kitap ve çeşitli dergiler bulunmaktadır.
UEA yani Uluslarası Esperanto Birliği’nin kitap satış katalogunda (13) yaklaşık 7.000 başlık altında kitaplar, kompakt diskler, videolar vs satılmaktadır.
Bir çok radyo istasyonu (internet ve karasal yayınlardan) ve televizyon kanalları Esperanto dilinden yayın yapmaktadırlar (14).
Gene Esperanto müziklerinden oluşan ve sürekli büyüyen bir müzik pazarı da mevcuttur (15).
>>> Esperanto dili ile tanışmak isteyenler aşağıdaki bağlantılardan istedikleri bilgilere ulaşabilirler:
https://www.facebook.com/groups/esperanto.turkiye/
https://www.facebook.com/turkiyeesperanto/?ref=bookmarks
https://esperantoturkiye.wordpress.com/
http://www.esperanto.net/info/index_tr.html
1 – http://www.nitra2016.sk/
2 - http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/
3 - http://www.linguistic-rights.org/rio/#UNDPINGOBonn
4 - http://terralingua.org/biocultural-diversity/inextricable-links/
5 - http://www.linguistic-rights.org/unesco/Unesko-Rezolucio-Montevideo-1954-114586angla.pdf
6 - http://www.linguistic-rights.org/unesco/Unesko-Rezolucio-Sofio-1985-068427angla.pdf
7 - http://www.linguistic-rights.org/esperanto-tago/
8 - http://www.lernu.net/
9 - https://en.duolingo.com/course/eo/en/Learn-Esperanto-Online
https://www.duolingo.com/course/eo/es/aprende-esperanto-en-l%C3%ADnea
10 - https://eo.wikipedia.org/
11 - http://www.onb.ac.at/esperantomuseum.htm
12 - http://www.cdeli.org
13 - http://katalogo.uea.org/
14 - http://novajhoj.weebly.com/
15 - http://www.vinilkosmo.com/