Dünya Kupası Ekonomisi

Dünya Kupası Ekonomisi ve Kaybedilen 2016 Avrupa Şampiyonası Ev Sahipliği

2016 Avrupa Futbol Şampiyonasını Fransa'nın yoğun lobi çalışmaları sayesinde 1 oyla kaybettik. Şampiyona ülkemizde yapılsaydı futbolun çok sevildiği ülkemizde şampiyona tam bir karnaval havası içinde geçerdi ve ekonomik yönden (Tv satışları, zaten bir çok ülkeye ait bayrak ve forma siparişi yapıyoruz, oteller, eğlence yerleri vb. dolar taşardı) önemli gelirler elde edilirdi. en önemlisi de turizm yönünden Avrupa'nın birçok ülkesi tarafından daha iyi tanınırdık. Şampiyonanın ev sahipliğini kaybederek ve 2006 ve 2010 dünya kupasına katılamayarak neler kaybettiğimizle ilgili spor ekonomisti ve yazar Sayın Tuğrul Akşar'ın yazısı ekte yer alıyor.

Tuğrul Akşar, 12 Nisan 2006 Çarşamba,

Spor Ekonomisti, Yazar

2006 Dünya Kupasının Parasal Boyutu Üzerine…

Dünya Kupası’nın Küresel Ekonomiye Parasal Etkileri

12 kentte yapılacak ve toplam 64 karşılaşmanın oynanacağı statların hazır hale getirilebilmesi için Alman hükümeti bugüne kadar ciddi hazırlıklar yaptı. Sadece statların hazır hale getirilmesi, bazı eksikliklerin tamamlanabilmesi ve güvenlik için yapılan harcamaların toplamı 242 milyon Euro’ya ulaşmış durumda…

İlk kez bir Dünya kupası TV izleyicilerine HD (High Definition Çözünürlükte) izlettirilecek… İngiliz BBC, karşılaşmaları High Definition teknolojisiyle yayınlayacağını duyurmuş durumda… İngiltere’de maçların yayın hakkını elinde bulunduran Sky TV bu amaçla 299 Sterlin’den decoder satmaya başladı… İngiltere’de en az 4, 5 milyon kişinin decoder alacağı tahmin ediliyor. Bunun SKY TV’ye sağlayacağı gelirin ise 1, 3 milyar Sterlin’e yani 2, 4 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

Yine bir ilk uygulama olarak bu şampiyona ile Dünya Kupası golleri mobil telefonlar aracılığıyla da izlenebilecek… Bu teknolojik yeniliğin mobil telefon sektörüne yaklaşık 6.5 milyar dolarlık bir gelir etkisi yaratacağı ifade ediliyor.

FIFA, 2006 Dünya Kupası yayın hakları satışından 1, 3 milyar dolar gelir elde etmiş durumda. Bu gelirin yaklaşık 850 milyon dolarlık kısmı Avrupa’dan geliyor. 2002 Dünya Kupası yayın haklarından elde olunan gelir ise 630 milyon dolar civarındaydı. Daha bundan yirmi sene öncesine kadar naklen yayın gelirleri rakamı 132, 5 milyon dolar seviyelerindeydi.

Oynanacak 64 maçın 56’sı 187 ülke televizyonu tarafından canlı yayınlanacak ve yaklaşık 3, 5 milyar insan bu karşılaşmaları naklen izleyebilecek…

Almanya’daki bu organizasyondan FIFA yaklaşık 231 milyon dolar maç günü hâsılatı elde etmeyi bekliyor.

Bu şampiyona ile bir ülkenin milli takımı, 4 yıl boyunca taşıyacağı ‘’Dünya Şampiyonu'’ unvanına ulaşacak… Diğer takımlar ise kaybetmenin üzüntüsünü yaşayacak. Futbolda kazanmak kadar kaybetmekte güçlü bir olasılık… Ancak organizasyon bu kadar büyük olunca kayıplarda bir karşılaşmada yenilmekle sınırlı kalmıyor. 2006 Dünya Kupası’nda gruplardan çıkamayan takımlar turnuvaya katılım payı olarak sadece 4, 5 milyon dolar almakla yetinirken; kupayı kaldırma başarısı gösteren takım ise toplam 49 milyon 365 bin doların sahibi olacak…

Almanya Ne Kazanacak?
Kim ne derse desin Dünya Kupası, durgunluk içindeki Alman ekonomisine ilaç gibi gelecek. Alman takımı kazansa da kaybetse de her hal ve koşulda kazanan Alman ekonomisi olacak… 2.1 Trilyon Euro milli gelire sahip Almanya, bu organizasyondan dışsal etkileri de dikkate alındığında yaklaşık 5 milyar Euronun üzerinde bir gelire ulaşmayı hedefliyor.

Bu futbol fuarından Almanlar:

• 3.5 milyon ilave turist,
• 560 ilave konaklama tesisi, 76 bin birinci sınıf yatak,
• 50 bin kişiye ilave istihdam,
• Milli gelire binde 20 ilave katkı.
• 643 milyon dolar sponsorluk geliri,
• Forma ve diğer ürünlerin satışlarından 1 milyar euroluk bir gelir

Bekliyorlar…

Türk Milli Takımı 2006 Almanya’ya Gidemeyerek Ne Kaybetti?
Dünya Kupası’na erken veda eden Türkiye, kabaca söylenirse dışsal etkileriyle birlikte 250 milyon dolarlık bir futbol gelirinden oldu.

2002 yılında büyük bir başarı göstererek dünya üçüncüsü olan Türkiye A Milli Futbol Takımı, İsviçre tarafından elenince, kupaya erken veda etmek durumunda kaldı. 4 yıl boyunca dünya üçüncülüğü unvanını taşıdıktan sonra büyük bir hayal kırıklığı yaşayan Türkiye, dünya kupasını bu kez kayıpların gölgesinde takip edecek.

Türkiye'’nin 2006 Dünya Kupası’na katılamamasından kaynaklanan maddi kayıplar, 2002 Dünya Kupası’nın verilerini baz aldığımızda 250 milyon dolara ulaşıyor.

Öncelikli olarak Türkiye Dünya Şampiyonu olsaydı 49.5 milyon dolar federasyonumuza FIFA tarafından para ödenecekti. Şampiyonluğu bir kenara bıraktığımızda, Milli Takım 2002 turnuvasında 10 milyon dolar gelir açıklamıştı. Bu da Milli Takımın gelir kaybının 10 milyon ile 49.5 milyon dolar arasında olduğunu gösteriyor. Milli Takımın 2002'deki sponsorluk geliri 11 milyon dolar civarındaydı. Bu şekilde kayıp hanemize 11 milyon dolar daha ekleniyor. Futbol birçok sektörü etkiyen bir alan. 2002 Dünya Kupası’nda ülkemizde 75 milyon dolarlık renkli televizyon satışı yapıldı. Eğer turnuvaya katılsaydık, bu yıl da en kötü ihtimalle satışlar aynı rakamı bulacaktı. Tekstil sektörü 2002 yılında turnuvadan 50 milyon dolar ek kazanç elde etti. Artış göstermediğini varsayarak en iyi ihtimalle 50 milyon dolarlık kaybı var tekstil sektörünün. 2002'de 10 milyon dolara turnuvanın yayın hakkını alan TRT, 15 milyon dolar reklam geliri sağladığını açıklamıştı. Bu yıl yine aynı bedeli ödeyerek 2006 Dünya Kupası yayın haklarını alan yayıncı kuruluşun aynı reklam gelirine ulaşması mümkün değil. Yatırdığı parayı alması bile zor görünüyor. 2002 yılında turnuvanın yapıldığı Güney Kore ve Japonya’yı ülkemizden 2 bin kişi ziyaret etti. Önümüzdeki turnuvanın Almanya'’da yapılacağı düşünüldüğünde bu rakam iki katına çıkacak.

2002 Dünya Kupası 3.5 milyar kişi tarafından izlenmişti. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2004 yılında Türkiye’nin tanıtımı için ayırdığı 35 milyon dolarlık bütçe baz alındığında, en az bir o kadarlık tanıtım kaybı söz konusu. Tüm bunlar hesaplandığında kayıp 200 ila 250 milyon dolar arasında değişiyor.

Türkiye ne kaybetti?

• En az 100 bin adet tv satışından 75 milyon dolar.
• Forma ve bayrak gibi tekstil ürünlerinden 50 milyon dolar.
• Yayıncı kuruluşun 15 milyon dolarlık reklam geliri.
• En az 35 milyon dolarlık tanıtım fırsatı.

Yerli ve yabancı turistlerden 8 milyon dolar.
• Milli Takım'’ın 10 milyon ile 49.5 milyon dolar arasındaki turnuva geliri.
• Milli Takım'’ın 11 milyon dolarlık sponsor geliri.

Yaklaşık kayıp: 250 milyon dolar.

Karşılaşmanın yapılacağı 12 şehirdeki statlara yapılan toplam harcamalar aşağıda ki gibidir.

Hamburg 97 Milyon €
Hannover 64 Milyon €
Berlin, 242 Milyon €
Gelsenkirchen 191 Milyon €
Dortmund 45, 5 Milyon €
Leipzig 90.6 Milyon €
Köln 119 Milyon €
Frankfurt 126 Milyon €
Kaiserslautern 48.3 Milyon €
Nürnberg 56 Milyon €
Stuttgart 51.5 Milyon €
München 280 Milyon €

Toplam………..1, 410, 900.00 €
Kaynak:http://fifaworldcup.yahoo.com/06/de/d/stadium/index.html

Sadece, Statların yeniden yapılması, yenilenmesi ve modernize edilmesi için yapılan toplam harcamalar:

Yukarıdaki rakamlara makalede bahsedilen güvenlik giderleri dâhil değildir. Alman Literatür bilgilerine göre Fransa 1998 Dünya kupasında Avrupa için TV Yayın hakları bedeli 65 milyon DM idi. Araştırmayı sunan Waldhauser, (Die Fernsehrechte des Sportveranstalters, Berlin: Ducker & Humblot Verlag, 1999) 1998’den 2002’ye dört yıllık sürede iki organizasyon arasındaki fiyat artışının %1000 den fazla olduğunu vurgulamaktadır.

Ayrıca, çalışmanıza Dünya Kupasına katılan takımlar arasındaki maçlar üzerine oynanacak müşterek bahislerden tahmini gelir olarak 3-5 milyar Euro civarında bir değeri de ilave edebiliriz. Ispo sponsorluk kongresinde ifade edildiği üzere müşterek bahis futbolda yeni para kaynağı olarak büyük önem arz etmektedir. Sadece 2005 / 2006 sezonu (Bundesliga) sona ermeden müşterek bahislerden elde edilen (legal) gelir 2 milyar Euro’yu buldu. (CORDES, Philip: “Mediale Vielfacht – die neue (Rechte-) Welt der Sportvermarketung”, in: ISPO – Sportsponsoringkongress 2006, 05.03.2006. http://www.sportsponsoringkongress.de/)