Çocuğunuzda Duyu Bütünleme Bozukluğu Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Duyu bütünlemesi, çevremizden veya vücudumuzdan gelen duyusal bilgilerin etkileşimi ve bunların sonucunda ortaya çıkan motor ve duyusal davranışların analizini ve sentezini kapsayan nörolojik bir süreçtir.
Çevreden gelen uyaranları algılamamızı sağlayan ve bu uyaranlara cevap vermemize neden olan yedi adet duyumuz bulunur. Bunlar bilgilerin geldiği duyular; Tat, Dokunma(Taktil), İşitme, Koku, Görme; diğer ikisi ise denge, hareket(vestibüler), kas ve eklem duyusu (propriosepsiyon) olarak ifade edebiliriz.
Duyu Bütünleme Anne Karnında Başlar
Duyu bütünleme anne karnında başlayan bir süreçtir. Anne karnındaki bebeğin amniyo sıvısı içerisindeki hareketleri ve dışarıdan gelen seslere tepki vermesiyle birlikte duyu bütünleme süreci başlar.
Erken dönemde dokunma hassasiyeti olan, hiperaktiv dediğimiz çocuklar ya da harekete, sese ve ışığa duyarlı olan çocuklar, duyusal bütünleme problemleri yaşayan çocuklardır. Duyu bütünleme sorunu yaşayan çocukların, duyular ile algılanan sinyalleri, sinir sistemleri tarafından tam olarak yorumlanamaz.
Duyu bütünleme terapisi ile sosyalleşme sorunları, öğrenme problemleri, okulda konsantrasyon bozukluğu, arkadaşları ile iletişim kurmakta sorun yaşamak gibi bir çok sorun kolayca tedavi edilebilir. Aynı zamana idrar kaçırma, yeme problemleri, uyku problemleri, el yazısı sorunları ve ince motor becerileri gerektiren davranış sorunları da duyu bütünleme terapisi ile tedavi edilebilmektedir.
Duyu Bütünleme Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Duyu bütünleme bozukluğu belirtileri, her çocukta farklı özellikler gösterebilir. Ayrıca duyu bütünleme bozukluğunun belirtileri farklı yaş aralıklarına göre de değişebilir.
Duyu bütünleme bozukluğunun belirtileri şu şekildedir:
Yemek yemekte sorun yaşama
Asıl bakım veren kişi dışında kimseye gitmek istememe
Sürekli uyku halinde olma
Kıyafet giyerken asabi olma, kıyafetlerin içinde rahatsız olma
Özellikle beceri gerektiren oyuncaklarla nadiren oynama
Bir objeden veya aktiviteden diğerine geçerken zorluk çekme
Acıyı hissetmeme veya acıya geç tepki verme
Sarılmayı reddetme, onu tutan kişiden uzaklaşma çalışma
Oyuncaklara bakmayla, emzikle veya ebeveynlerinin sesini dinlemeyle sakinleşmeme
Gevşek vücut yapısının olması, denge eksikliği ve sıklıkla bir şeylere çarpma
Çok nadir ses çıkarma
Tuvalet eğitiminde güçlük yaşama
Dokunmaya, koklamaya fazla duyarlı olma
Dokunulduğunun, dürtüldüğünün farkında olmama
Kalem kullanmak, düğme iliklemek gibi motor becerilerinde zorluk çekme
Elleri boştayken nasıl hareket edeceğini bilememe
Yeni motor becerileri öğrenmede güçlük çekme
Sürekli hareket halinde olma
Etrafındaki her şeye ve herkese dokunma
Arkadaş edinmede zorluk çekme
Çok heyecanlı olma, sakinleşememe
Ani ruh hali değişiklikleri yaşama
Zayıf gözükme, bir işle uğraşırken birden halsiz düşme
Kurduğu cümlelerin anlaşılmaması
Eylemsel komutları anlamama
Dış etkenlere fazla tepki gösterme, fazla uyaran olma
Sınıfta çabuk dikkatin dağılması, yerinde duramama
Sınıfta, teneffüste, oyun oynarken çabuk bunalma
Görevleri yavaş yerine getirme
El yazısı gibi motor becerilerinde zorluk çekme
Kambur durma, sakar gözükme
Yeni aktiviteleri yavaş öğrenme
Duyu Bütünleme Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Çocukluk döneminde başlayan duyu bütünleme bozukluğu, ilerleyen yaşlarda da devam edebilmektedir. Bu nedenle aileler, çocuklarının hareketlerini çok dikkatli gözlemlemelidir.
Duyu bütünleme terapisi, doğru adaptif ve işlevsel cevapları açığa çıkarmak amacıyla bireyselleştirilmiş özel proğramlar şeklinde birebir uygulanan, bireysel anlamda zenginleştirilmiş eğlenceli ve çocuğun katıldığı oyun ve aktivitelerden oluşan bir tedavi şeklidir.
Duyu bütünleme tedavisinde, çocuğun hareketinin planlamasına ve duyu bilgilerinin bütünleştirilmesine odaklanılır. Bu tedavide, planlama, organize etme ve fiziksel çevre ile ilişki kurma gibi problemler ve istemli hareketlerin yapılmasındaki bozukluklar giderilmeye çalışılır.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.
Mine Ağır
Özel Eğitim Öğretmeni ve Psikolog
