Ekmek nimettir

Günlük olarak soframızda tükettiğimiz ve toplum olarak soframızdan eksik olmayan en temel yiyeceğimiz. Köy fırınında, tandırda, elektrikli fırında, odun fırınında pişirileni gibi çeşitli biçimlerde ve şekillerde yapılanları bulunmaktadır. Renkleri de kepek durumuna ve içine yapılan katkılara göre değişiklikler göstermektedir.

Sofrada yemek yerken dökülen kırıntılar dahi israf edilmemeye çalışılır. Ekmeğe büyük saygı gösterilmektedir. Ekmek nimettir. Nimet, çok genel bir kavram olmasına karşın önemine binaen özellikle ekmek anlamında kullanılmaktadır.

Ekmeğin taşıdığı anlam ve değeri özellikle yaşlılar bilmektedir. Gençler için aynı anlamı ifade etmemektedir. Çünkü onlar Kurtuluş Savaşı ve II. Dünya Savaşı dönemlerinde açlığın ve yokluğun ne demek olduğunu yaşayarak öğrenmemişlerdir. Dedemin yaptığı dua gibi “Allah yine de göstermesin!”

Babamın bana anlattığı yaşanmış bir olayı sizlerle paylaşmak istiyorum. Dedem ve babaannem, kasaba yüksek de olması nedeniyle henüz buğdayların olmaması ve evde de pişirilerek ekmek yapacak un ve kalmaması nedeniyle 3 küçük çocuğu evde bırakarak ova köylerine, ekin biçildikten sonra tarlaya dökülen başakları toplamak için giderler. O başakları toplayıp getirecekler ve değirmene götürüp un yaparak çeşitli otlarla karıştırarak çoğaltarak ekmek yapacaklardır. Evde kalan babam ve kardeşleri babaları ve annelerinin gecikmesiyle birlikte iyice acıkmışlardır. Evde kıyıyı köşeyi yiyecek bir şeyler bulmak için aramaya çalışırlar. Babam ocakbaşında küller içinde iyice kurumuş bir ekmek parçası bulur ve onu ıslatarak yenebilir hale getirerek yemeye çalışır. Öyle büyük bir ekmek parçası da olmadığı için kardeşlerinden gizler. Kendisini bile doyurmaya yetmesi mümkün değildir. Aç mideyle uykuya dalarlar. Dedemler geç saatte gelmişlerdir ve ancak ertesi gün komşulardan bulunan yiyeceklerle karınlarını doyurma imkânı bulurlar.

Babam ve dedemin kuşağından olanlar işte böyle bir yokluk ve sıkıntılı dönemden geldikleri için ekmeğe büyük saygı duymaktadırlar. Belden aşağı tutulması, ayakaltına alınması, çöpe atılması büyük saygısızlıktır ve günahtır. Mantık yürüttüğünüz zaman ve dini açıdan baktığınız zaman diğer besin maddeleriyle ekmek arasında bir farklılık yok gibi gözükebilir.

Fakat bizde ekmeğin değeri ve taşıdığı anlam başkadır. O bir NİMETtir.

Fırından almış olduğum ekmeği poşet içerisinde eve getirirken, komşumuz Mehmet dedeye rast geldim. Bana o zaman bir şey söylemedi ama başka bir zaman yanına çağırarak hoca ben seni çok seviyorum, efendi bir adamsın fakat ekmeği elinde sallayarak götürüyorsun diye fırça attı. Çaresiz onu anlamaya çalışarak, bir daha olmayacağına söz vererek yanından ayrıldım. Birçoklarının üç kuruşluk ekmek dediği ekmeğin bizler için taşıdığı anlam böyle…

Küresel ısınma ve kuraklık haberlerinin sık sık medyada yer alması bana bunları hatırlattı ve sizlerle paylaşmak istedim…