Erken başlangıçlı Alzheimer

Erken başlangıçlı Alzheimer'ın belirtileri nelerdir?

Alzheimer hastalığı, tipik olarak 65 yaşından sonra ortaya çıkan bir bunama türüdür. Ancak tüm Alzheimer vakalarının yaklaşık yüzde 10 kadarı “erken başlangıçlı Alzheimer”dır ve çoğu zaman 40’lı, 50’li yaşlarda ortaya çıksa da 30 yaşında da başlayabilir.

Alzheimer hastalığının en bilinen yönü hafıza sorunları olmakla birlikte problem çözme, görme, yazma ve konuşma gibi sorunlara da yol açabilmektedir. Alzheimer ilerleyici bir rahatsızlıktır, bu da semptomların zamanla şiddetleneceği anlamına gelir. Erken başlangıçlı Alzheimer için de semptomlar aynıdır. Erken başlangıçlı Alzheimer genellikle kalıtsal bir genetik özellikten kaynaklanır. Modern tıpta hastalığın tam bir tedavisi olmamakla birlikte semptomları yönetmeye ve durumun ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı tedaviler uygulanmaktadır. Bununla birlikte başta biorezonans tedavisi olmak üzere bir dizi geleneksel ve tamamlayıcı tıp metodundan Alzheimer ve demans hastalığının tedavisinde yararlanılabilmektedir. Bu tedavilerle yine hastalığın ilerleyişini yavaşlatmak mümkün olabildiği gibi kimi zaman da hastalığın ilerleyişini önlemek de mümkündür. Her hastalıkta olduğu gibi Alzheimer da erken teşhis ve tedavi son derece önemlidir.

Erken başlangıçlı Alzheimer hastalığının ilişkili semptomları ve nedenlerine geri dönecek olursak... Alzheimer hastalığının ana semptomu hafıza kaybıdır, ancak başka değişiklikler de meydana gelebilir. Semptomlar diğer demans tiplerine benzeyebilir ve diğer durumlar da benzer semptomlara neden olabilir. Yaygın semptomlar şunlardır:

1. Günlük aktiviteleri engelleyen hafıza kaybı. Alzheimer hastalığının en belirgin semptomu genellikle hafıza kaybı. Kişi, kendisi için alışılmadık bir şekilde mesajları veya son olayları unutmaya başlayabilir. Cevabı veya zaten sordukları gerçeği unutarak soruları tekrarlayabilirler. İnsanların yaşlandıkça bir şeyleri unutması nadir görülen bir durum değildir, ancak erken başlangıçlı Alzheimer hastalığında bu, yaşamın daha erken dönemlerinde olur, daha sık görülür ve karakter dışı görünür.

2. Günlük görevleri tamamlamada zorluk. Kişi örneğin markete, restorana iş yerine gitmekte, her zaman oynadığı bir oyunun kurallarını hatırlamakta ya da basit bir yemek hazırlamakta güçlük çekebilir. Bazen, insanlar yaşlandıkça yeni bir telefondaki ayarlar gibi yeni veya tanıdık olmayan konularda yardıma ihtiyaç duyarlar. Ancak, bu mutlaka bir sorun olduğunu göstermez. Buna karşılık, kişi yıllarca aynı telefonu kullanmışsa ve aniden nasıl telefon görüşmesi yapacağını hatırlayamıyorsa, Alzheimer hastalığına bağlı hafıza kaybı yaşıyor olabilir.

3. Problem çözme veya planlama zorlukları. Kişi örneğin bir tarifi takip etmekte, bir ürünle ilgili talimatları izlemekte ya da aylık fatura ve harcamalarını kontrol etmekte güçlük çekebilir. Bazı insanlar genellikle buna benzer sorunlar yaşar, ancak bunlar aniden olmaya başlarsa, erken başlangıçlı Alzheimer hastalığına işaret edebilir.

4. Görme ve mesafesel farkındalıkla ilgili sorunlar. Alzheimer hastalığı bazen insanların nesneler arasındaki mesafeleri kestirmesini zorlaştırabilir. Kişi kontrast ve renkleri ayırt etmekte veya hız veya mesafeyi kestirmekte zorlanabilir. Bu tip sorunlar bir araya geldiğinde kişinin araba kullanmasını tehlikeli hale getirir. Öte yandan yaşlanma aynı zamanda görme yeteneğini de etkiler, bu nedenle bir göz doktoruna düzenli kontroller yaptırmak çok önemlidir.

5. Yer ve zaman konusunda kafa karışıklığı. Kişi yer veya zaman konusunda kafa karışıklığı yaşayabilir. Mevsimleri, ayları veya günün saatlerini takip etmekte zorlanabilir. Bilmediği bir yerde kafası karışabilir. Alzheimer hastalığı ilerledikçe tanıdık yerlerde kafaları karışabilir veya oraya nasıl geldiklerini sorgulayabilirler. Ayrıca dolaşmaya ve kaybolmaya başlayabilirler.

6. Eşyaları sık sık yanlış yerleştirme. Çoğu insan bir süre sonra eşyalarını kaybeder, ancak genellikle mantıklı yerlerde arama yaparak ve adımlarını takip ederek onları tekrar bulabilirler. Ancak Alzheimer hastalığı olan biri bir eşyayı yerleştirdiği yeri, özellikle de alışılmadık bir yere koyduğunda unutabilir. Ayrıca, kayıp eşyayı bulmak için adımlarını takip edemeyebilirler. Bu üzücü olabilir ve kişinin birinin kendisinden çaldığına inanmasına neden olabilir.

7. Konuşma ve iletişimde sorunlar. Kişi ayrıca kelimeler ve iletişimde zorluk çekebilir. Bir konuşmayı takip etmeyi veya katkıda bulunmayı zor bulabilirler veya kendilerini tekrar edebilirler. Kişi ayrıca düşüncelerini yazmakta zorluk çekebilir. Bir konuşmanın ortasında durabilirler, sonra ne söyleyeceklerini bilemezler. Ayrıca doğru kelimeyi bulmakta zorlanabilirler veya şeyleri yanlış etiketleyebilirler. İnsanların ara sıra doğru kelimeyi bulmak için mücadele etmesi nadir değildir. Tipik olarak, sonunda bunu hatırlarlar ve sorunu sık sık yaşamazlar.

8. Muhakeme yeteneğinin azalması. Kişi gereksiz işler için uzun zaman harcayabilir, duş almak gibi kişisel bakımına dikkat etmemeye başlayabilir, anahtarları buzdolabında saklamak gibi beklenmedik yerlere eşyalar koymaya başlayabilir.

9. Ruh hali veya kişilik değişiklikleri. Alzheimer hastalığı olan biri sinirli, kafası karışmış, endişeli veya depresif hissedebilir. Ayrıca eskiden zevk aldıkları şeylere olan ilgilerini de kaybedebilirler. Semptomlarından dolayı hüsrana uğrayabilir veya meydana gelen değişiklikleri anlayamayabilir. Tüm bunların sonucunda başkalarına karşı saldırganlık veya sinirlilik hali geliştirebilir.

10. Sosyal aktivitelerden uzaklaşmak. Alzheimer hastalığı ilerledikçe, kişi eskiden zevk aldığı sosyal etkinliklere ya da işine devam etmeyi bırakabilir.

Yaşananlar Alzheimer’dan mı yaşlanmadan mı kaynaklanıyor?

Bu soruyu doğru yanıtlamak için ortaya çıkan davranış değişikliklerini incelemek gerekir:

• Hafıza kaybı: Yaşlanmaya bağlı olarak insanlar yavaş yavaş unutkan hale gelirler. Alzheimer’da ise alışılmadık bir şekilde unutkanlık ve soruları tekrarlama eğilimi baş gösterir.
• Görevleri tamamlamada zorluk: Yaşlanmaya bağlı olarak yeni teknolojiler ya da yeni kullanım şekilleriyle ilgili yardıma ihtiyaç duyulması beklenen bir durumdur. Ancak marketten alışveriş yapmak, yemek hazırlamak gibi bilindik görevleri tamamlayamamak Alzheimer belirtisi...
• Görme: Yaş aldıkça şekilleri uzaktan ayırt etmekte zorlanılabilir, ancak Alzheimer’da görme ve mekânsal farkındalıkla ilgili sorunlar da baş gösterir.
• Problem çözme: Yaşlanmada birden fazla görevi yerine getirmek zorlaşabilir ve bunun için biraz daha yavaş davranış sergilenebilirken Alzheimer’da bir tarifi yerine getirmek, hatta fatura ödemelerini takip etmek de zorlaşır.
• Zaman akışı: “Ben bu odaya neden girmiştim?” sorusunu kendisine soran ve birazdan tekrar hatırlayan biri için yaşlılığa bağlı hafıza kaybı öngörülürken günleri takip etmekte zorlanan, yabancı ortamlarda kafası karışan biri olası Alzheimer şüphelisidir.
• Eşyaları yanlış yerleştirmek: Yaşlanmaya bağlı olduğunda anlık bir durumken Alzheimer’a bağlı olduğunda eşyalar alışılmadık yerlere yerleştirilir.
• Sosyalleşme: Bazen sosyal yaşamdan kopuk, yorgun hissederiz. Alzheimer’daki fark ise daha önce zevk duyulan sosyal aktivitelere artık hiç katılmamak yönündedir.  

Alzheimer hastalığına yakalanma riski yaşla birlikte artar, ancak aile öyküsünde Alzheimer olan bir kişinin Alzheimer hastalığına yakalanma riski daha yüksek olabilir. Kendiniz ya da sevdiğiniz biri için Alzheimer’dan şüphelendiğinizde zaman yitirmeden doktora başvurmalısınız.