Eski Harfler, Arap Alfabesi

Evvelden beri merak ederdim ve öğrenmek isterdim eski harfleri. Yazmaktan vazgeçtim hiç olmazsa okuyabilmeyi. 2014 Yılında üç dört gün çalışmış ve belli bir yere gelmiştim. Şimdi iki üç gündür tekrar çalışıyorum ve daha ileri bir noktaya gelebildim ama hala sadece kısa kelimeleri okuyabiliyorum ve yeterince hızlı değil. Bu münasebetle Arap alfabesi hakkında şu ana kadar oluşmuş kanaatlerimi kayda geçirmek ve paylaşmak istedim.

Bir defa ve öncelikle söylemek isterim ki Arap harflerini okumayı ve yazmayı öğrenmek hiç de kolay değil. Çok iptidai bir alfabe. İptidai olmasının ilk sebebi içinde sesli harflerin olmaması. Arap alfabesinde Lamelif’i saymazsak 28 harf var ama bu 28 harfin içinde a,e,i,ı,o,ö,ü,u gibi sesli harfler yok. Tıpkı Sümer çivi yazısı veya Mısır hiyeroglafi yazısında olduğu gibi. Elif harfinin üstüne altına bazı işaretler konarak a,e,i,u, sesleri üretiliyor. Buna mukabil bence hiç gerekmediği halde üç tane h harfi var, ha, hı ve he. Üç tane de z harfi var, zal, zay, ve zad. Üç tane d harfi var, dal, da (da ile za arası bir ses) ve dat, iki tane g harfi var, gayın ve gaf. A harfi için da iki harf var biri elif den türetiliyor, diğeri ayın. Yani 28 harfin yaklaşık üçte biri aynı sesin yaklaşık tonlarını üretmek için kullanıyor. Buna karşın sesli harfler hiç olmadığı gibi mesela p sesi j sesi yok. Y harfi ise hem y sesi için hem de i sesi için kullanılıyor.

Harfleri uzatmak için veya tam tersi kısa kesmek için de bazı işaretler kullanılıyor.  Vav harfi hem v harfi için hem de diğer sesleri uzatmak için kullanılıyor. Keza y harfi de hem y ve i sesi için hem de ondan önceki sesleri uzatmak için kullanılıyor. Elif harfi de öyle, hem a, e. i, sesleri için hem de diğer sesleri uzatmak için kullanılıyor.  Sanki dünyada başka işaret kalmamış gibi veya başka bir işaret yaratmak zormuş gibi alfabede olan elif, vav, ye harfleri hem kendi sesi için hem de diğer sesleri uzatmak için kullanılıyor. Siz de kelimeyi okurken tereddüde düşüyorsunuz mesela vav harfini görünce acaba bu v harfimi yoksa ondan önce ki harfin uzatılması için mi konmuş diye.

Diğer bir zorluk da şu; harfler kelimenin başında ise bir türlü, ortasında ise başka türlü, sonunda ise başka türlü yazılıyor. Kelimeyi en, an, un diye bitirmek için de keza harfler değil harfin altına üstüne konan işaretler kullanılıyor.

Velhasıl Arap alfabesi başta sesli harflerin olmaması, bu sebeple bir harfin arkasına değişik sesli harfler ilave ederek kolayca yaratılabilecek heceler yerine yeni harfler yaratılmış olması sebebiyle, keza olmayan sesli harfler yerine harflerin altına üstüne ve yanına birçok işaretler ilave edilmesi sebebiyle gereksiz yere karmaşık ve zor hale getirilmiş bir alfabe.

Atatürk birçok devrimler yaptı ama bu devrimler içinde bence en önemlisi ve en faydalı olanı alfabe devrimi. İyi ki yapmış. Alfabe, gelişme yolunda çok önemli bir etken. Bildiğiniz gibi dünyada ilk modern alfabe Yunan alfabesi çünkü dünyada ilk defa bu alfabede sesli harfler yer alıyordu ve böylece heceleri ve kelimeleri yazılı hale getirmek çok kolaylaşıyordu. Bence Eski Yunan’da, yerden mantar biter gibi alim ve filozof yetişmesinde, Aristolar, Sokratlar, Eflatunlar, Pisagorlar, Öklid’ler ve bu gibi onlarca bilim adamı yetişmesinde ve bilimsel gelişmelerin arkasında belki başka birtakım sebeplerin yanında tarihte ilk defa böyle bir modern alfabeyi bulmuş olmaları da sayılabilir.  

Yanlışımız, kusurumuz, eksiğimiz olmuşsa af ola. Kalın sağlıcakla.