Eski Üsküdar fotoğrafları

Geçen hafta bir tanıdığıma rastlamıştım belediye otobüsünde yolculuk ederken. Hal hatır soruları bitip konu konuyu açtı, geldik güzel Üsküdar'ımıza. O da benim gibi İstanbul ve Üsküdar sevdalısıymış meğer. Çocukluğumuzun, gençliğimizin Üsküdar'ından, insanlarından konuştuk dur durak bilmeden. Konuşma hem heyecanlı ve güzel hem de hüzünlüydü. Çünkü artık eski Üsküdar'ın esamesi kalmamıştı. Ne görüntü olarak ne de insanlar olarak.

İstanbul'un yaşadığı değişimi Üsküdar da yaşamıştı kaçınılmaz olarak.

Ama keşke bu değişim olumlu olsaydı da şimdi eskiyi bu kadar özlemle anmasaydık.

Bir facebook sayfası olduğunu öğrendim o günkü sohbetimizden. Sayfanın adı, Eski Üsküdar Fotoğrafları imiş. Bir kaç gündür bu sayfada gezinip duruyorum. Yüzlerce fotoğrafın arasında kendimi kaybettim adeta. O kadar eski fotoğraflar var ki, ilk anda neresi olduğunu anlayamıyor insan. Doğma büyüme Üsküdarlı olsan bile uzun uzun düşünmen gerekiyor.

Bir kaç yıl önce Besim Çeçener adlı Üsküdarlı bir yazarın Üsküdar Anıları kitabını almıştım. Kitap 1954-55 arası bir çalışmanın ürünlerini sergiliyordu. Tamamı siyah-beyaz fotoğraflar ve bunların hikayelerinden oluşan kitabı eve gelir gelmez büyük bir heyecanla yutar gibi okumuş, hayran olmuştum. İnsan kendi oturduğu sokağın elli küsur yıl önceki halini görünce tuhaf bir duygu hissediyor.

"Aslında" demiştim, "Şimdi de sokak sokak fotoğraflanmalı İstanbul, çünkü o kadar hızlı bir değişim yaşanıyor ki belki bir on yıl sonra bile bulamayacağız bu halini."

Facebook sayfasını kim yapmış bilmiyorum, adı belirtilmemiş, ancak çok iyi bir iş çıkarmış, emek vermiş. Yıllarca arayıp taramış, oradan buradan toplamış bu fotoğrafları ve bir arşiv oluşturmuş. Eline, gönlüne sağlık.

Sanırım 60'lı yılların Üsküdar Meydanı burası. Ne kadar tenha, kocaman bir meydan ve tramvay  sefer yapıyor.

Bu fotoğraf çok eski, tarihini yazmamışlar, ama 1950 ve öncesi olmalı. İlk bakışta kesinlikle anlaşılmıyor, Hakimiyeti Milliye Caddesi'ymiş burası. Fotoğrafın hemen sol altında Uncular'ın girişi olduğu belirtiliyor. 

Üsküdar'da son tramvay seferi. Numaraya dikkat ettiniz mi? Hâlâ 12 numara sefer yapıyor Kadıköy'e.

Herhalde bir çok Üsküdarlı hatırlıyordur bu manzarayı. Boğaziçi Köprüsü yapılmadan önce arabalı vapur işlerdi Üsküdar'dan Kabataş'a. Bazen koca Üsküdar Meydanını doldururdu vapur bekleyen arabalar.

Ben bu manzarayı hiç hatırlamıyorum. İskelenin hemen yanında çay bahçesi varmış eskiden. Hacıbaba Çay Bahçesi. Niye kaldırdılar acaba? Bence bir ruh katıyormuş iskele meydanına, bir renk, bir ahenk.

Güzel, değil mi? Aynı zamanda hüzün verici.