Frigya'da günümüze kalanlar

BAHŞEYİŞ ANITI
Seyitgazi İlçesi, Kırka Bucağı, Gökbahçe Köyü'nün hemen yanında Kurtkoca Deresi ağzında bulunmaktadır. Üç boyutlu olan anıt Frig Kaya Anıtları'nın genel özelliklerini taşıması yanında, kapı nişinin ortasında bulunan oyuğun arkada üçgen alınlığın üstünden aşağı inen bir oyuk ile birleşmesi, "Sıvı Sunak", "Kült Anıtı" olduğunu anlamamıza yardım eder. Frigler bu anıtı yapmakla; "Kibele"nin kendilerine bahşettiği nimetleri tekrar Kibele'ye sunarak şükran duygularını dile getirmek istemiş olabilirler.


FRİG ANITSAL KAYA MEZARLARI
Kaya yüzeyine bir tapınağın cephesi biçiminde işlenen kaya anıtları yanında Anıtsal Kaya Mezarları ile, Frigler sanki megaron tipli tapınaklarının iç mimarilerini de göstermek istemişlerdir. Bir Frig Kaya Mezarı'nda; semerdam çatı, ahşap çatı kirişlerini ve yan destek kirişlerini kayaya oyulmuş şekilde görürüz. İrili ufaklı Frig Kaya Mezarları tahribata uğramış, Frig sonrası dönemlerde değişik amaçlarla kullanılmıştır. Grek etkisinde olan anıtsal kaya mezarları, sonraları Helenistik, Roma ve Bizans mimari şekilleri ile karşımıza çıkacaktır.

GERDEKKAYA ANITSAL FRİG KAYA MEZARI
Antik Yazılıkaya Kenti'nde, platformun kuzeybatı yamacında 1970'de tespit edilen Anıtsal Frig Kaya Mezarı, Frig ahşap mimarisini en güzel temsil etmektedir. Frig mimarisinin iç yapısının en ince detayına kadar işlenmiş olan bu kaya mezarının, girişi kuzeyden, ana kayaya yekpare oyulmuş, yastıklı iki klinesi vardır. 1990 ve 1998'de Eskişehir Müze Müdürlüğü'nce restore edilmiştir.

Bölge halkının "Kızlar Manastırı" olarak adlandırdığı bu anıt, Seyitgazi, Çukurca Köyü'nün 500 metre kadar batısındadır. Grek mimarisi içinde Dor Mimari stilinde, iki sütunlu bir tapınak cephesi biçiminde, volkanik tüf kayalığa oyularak, yekpare bir şekilde işlenmiş Arcosoliumlu iki mezar odalı anıtsal bir kaya mezarıdır. Dor Mimarisi'nin ince detayları kayaya işlenmiştir.

Helenistik Çağ'a tarihlenen anıtın üçgen alımlığının altında triglif- metop sıraları bulunmaktadır. 1991 yılında Eskişehir Arkeoloji Müzesi tarafından restore edilmiştir.

HAMAMKAYA
Seyitgazi İlçesi, Çukurca Köyü'ndedir. Mezar kapı nişi altında zor seçilen küçük kabartma figürleri vardır ancak anıt tahribat görmüştür.Yazılıkaya-Seyitgazi çizgisinde, yolun batısında yer alan anıtlardan biri de Hamam Kaya'dır., Gerdek Kaya'nın yaklaşık beş yüz metre kuzeyinde bulunur. Hamam Kaya'nın girişinde iki tane mezar odası bulunur. Frig dönemine tarihlenen ve Bizans döneminde de Kullanıldığı düşünülen Hamam Kaya'nın doğu yüzünde oldukça silik durumda kabartmalar bulunur. Ramsay bu kabartmaların iki at arasındaki kavgayı betimlediğini söyler.

ASLANLI MABET
Seyitgazi İlçesi, Kümbet Köyü içerisindedir. Frizinde aslanlar olduğu için Aslanlı Mabet olarak bilinir.
Mezar odasında "solon" kelimesi okunduğundan "Solon Mezarı" denilmektedir. Dış cephe ve iç mezar odası tahribata uğramıştır. Frizinde; ortada krater (vazo) ve iki yanında karşılıklı birer aslan figürü kabartma olarak betimlenmiştir. Tepe ve yan akroterleri stilize bitki motifli olup, üçgen çatıyı kaplamaktadır. Giriş tahrip olduğundan iki yanda bulunan kabartma figürler belirlenememektedir. Helenistik Çağ'a ait olmalıdır.Tanrıça Kibele için burada birçok ayinler yapılmıştır.

KIRKGÖZ ve KAYAMEZARLARI
Midas şehrinde çok sayıda Frig, Roma ve Bizans dönemlerine tarihlenen kaya mezarı bulunur, bunlar hem Midas sehrinin çeşitli yerlerinde hemde girişte bulunan Kırkgöz adıyla bilinen büyük kaya kütlesinin üzerinde bulunur.Bu kaya mezarları arasında Piramit Mezarı yan yana bulunan Roma mezarları önemlidir.