Gül-ü Yemendir?

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Yemen ve Başbakan Recep Tayip Erdoğan’ın Katar ziyaretlerini, Türkiye’nin dış politikası açısından son zamanlarda gündemden düşmeyen “Eksen Kayması” kapsamında niteleyenler elbette, var olan bu tartışmayı daha da hararetlendireceklerdir. 

Oysa malum gelişmeleri “Eksen Kayması” saplantısından sıyrılarak düşünürsek daha doğru bir neticeye varabileceğimiz kanaatindeyim. 

Buna ilaveten bir zamanlar oralarda hüküm süren bir imparatorluğun bakiyesi olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin bu bölgeye yönelik atmış olduğu diplomatik adımların son derece doğal olduğunu, söz konusu hamlelere “Eksen Kayması” endişesiyle yaklaşanların da düşünmeleri gerekmez mi? 

Bütün bunları izah etmekle beraber Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Yemen ziyaretini bu ülkenin var olan coğrafi konumu kapsamında değerlendirirsek daha doğru bir netice alacağımız kanaatindeyim. 

Bu değerlendirmeden sonra Yemen’in zayıf ekonomisine rağmen konumu itibariyle hem Hint Okyanusu’nu hem de Süveyş Kanalı’nı kontrol edebilen bir ülke olarak stratejik bir ehemmiyete sahip olduğu gerçeğini de görmemiz gerektiğini düşünüyorum. 

Birinci Cihan Harbi sırasında İngilizlerin özellikle Yemen’i ele geçirmek istemesinin altında, bu ülkenin sömürmek istediği Hindistan’a ulaşımı konusunda kritik bir pozisyona sahip olması yatmaktadır. 

Ki bu sebeplerden dolayıdır ki Yemen, bölgenin şu anda önemli ülkelerinden olan Suudi Arabistan ve İran’ı karşı karşıya getiren bir hususiyete maliktir. 

Bu mevzuu ayrıca açarsak Kuzeyde egemen olan Sünni yönetime karşı güneyde ki Şii Husi Kabilesi’nin isyanı neticesi oluşan çatışma ortamı, var olan Suudi Arabistan-İran rekabetinin ve nihayeti iki ülke arasında ki güç savaşlarının en önemli alametidir. 

Bu açıdan konumu itibariyle İran ve Suudi Arabistan’ın birbiriyle rekabetine sahne olan Yemen’in var olan konumuna Abdullah Gül’ün ziyaretiyle Türkiye’nin de kayıtsız kalamayacağını bundan dolayı da bu ülkenin artık Türkiye için de bir cazibe merkezi haline geldiğini rahatlıkla ifade edebiliriz. 

İki ülke arasında mukavele edilen ticari anlaşmalarda bu bakımdan var olan geziyle kafalarda oluşan suallere yanıt verir nitelikte olacaktır. 

1991’den beri Körfez Bölgesi’nde faaliyet gösteren Amerikan Üslerinin İran’ın bölgede yükselmeye başlayan etkisine paralel bir şekilde artması Körfez Ülkeleri’nin İran’a bakışı açısından da bizlere ipuçları vermektedir.