Güldüren bıyık- Öldüren bıyık

Gazetelerde bıyıklı kadın resimleri çıkmaya başladı. Neymiş, meclise girmek, milletvekili seçilmek için bıyıklı mı olmak gerekiyormuş, öyleyse biz de bıyıklı oluruz, falan da filan. Siz önce hemcinslerinizi bilinçlendirin de erkek adaylara değil, sizlere oy versinler. Şaka bir yana, ister misiniz kadınlar da bıyık bırakmaya başlasınlar, bıyık bırakmak moda olsun. Geçenlerde okuduğum bir habere göre, Hollywood’da bıyık modası başlamış. Aktörlerin kadın hayranları onların yeni görünümlerini internette açtıkları forumlarda tartışıyorlarmış. Genel kanı maço görüntünün daha seksi olduğu yönündeymiş...

Kadınlar erkeklerin bıyıklarına takmasınlar boşuna. Yapılan bir araştırmaya bakılırsa bıyıksız erkek oranı hızla yükseliyormuş. Bıyıklı erkekler yüzde seksenden yüzde elli dokuza düşmüş. Türklerde bıyık Orta Asya’dan kalmış bir tarih nişanesi ve övünç kaynağı. Düşmanları olan Çinlilerin bıyık yoksulu olması onları bıyık altından güldürürmüş. Osmanlılarda da bıyık erkeklik simgesidir. Avrupa erkekleri de bıyıklıymış eskiden. Bu durum 20.yüzyıla dek sürmüş. Gür bıyıklara sahip olmak için çeşitli çareler düşünülmüştür.

Toplumsal durum bıyığın biçimini etkilemiş, kibarlar zarif bıyıkları yeğlerlerken baldırı çıplaklar kaytan bıyık bırakmışlar. O dönemde sekiz tip bıyık varmış: Karanfil Bıyık, burma bıyık, kaytan bıyık, pala bıyık, pos bıyık, Bektaşi bıyığı, yastık bıyık, pis bıyık. Birinci dünya savaşından sonra kırpık bıyıklar ortaya çıkmış. Enver Paşa “Enveriye bıyık” modası başlatmış. Bu bıyıkta dudak üzerine kıl düşmüyor ama bıyığın uçları havaya doğru kıvrılıyor. Atatürk’ün bile bu tür bıyıklı resmi vardır. Cumhuriyet devrinde Atatürk bıyıklarını kesti ve yanındakilerin de öyle olmalarını istedi. Çoğu kişi ona benzemek, ona yaranmak için kırk yıllık bıyıklarını kestiler. Askerler, daha sonra polisler bıyıksızlaştılar...

Dünyada kimi artistlerin bıyıkları moda oldu. Ünlü Amerikan yıldızı Douglas Fairbanks’ın bıyığı, “douglas bıyık” adıyla gençlerin dudaklarını süsledi. Daha sonra bu bıyık yerini Clark Gable’a bıraktı, “gable bıyık” moda oldu. Bizde Ayhan Işık ve Sadri Alışık da bıyıklarıyla göze çarpmışlardır. Bıyık politikaya da girmiştir. İkinci dünya savaşı sırasında ünlü Alman lideri Adolf Hitler’in, kenarları kırpılmış, sadece ortada kalın şerit biçiminde bırakılmış bıyığı örnek alınmış. Bıyığa ideoloji karışmış, özellikle gençler sağ ya da sol bıyık tiplerini üniforma gibi kullanmaya başlamışlardı. Devrimci gençler kalın bir bıyık bırakıyorlar, parka giyiyorlardı. Ülkücü gençlerin bıyıklarının ucu aşağıya doğru sarkıtılıyordu. Böylece çizgi roman kahramanı Tarkan’a benziyorlardı...

Politikacılardan kimileri bıyıklı, kimileri de bıyıksızdır. İsmet İnönü, Turgut Özal bıyıklı politikacılıklarını cumhurbaşkanı olarak sürdürmüşlerdir. Asker kökenli Cemal Tural, Kenan Evren bıyıksız cumhurbaşkanıdırlar. Sivil Celal Bayar, Ahmet Necdet Sezer de bıyıksızlar takımındandırlar. Bakalım yeni cumhurbaşkanı gene bıyıklı mı olacak?

Bıyık hakkında epey nutuk çektik. Şimdi de bıyıklı dizelere ve fıkralara yer verelim de sizi biraz güldürelim. Bir zamanlar İbrahim Tatlıses, “Kaytan bıyıklarımı sürsem nerelerine” diye türkü söylüyordu. Bir ara bıyıklarını kesmişte de olay olmuştu! Bir manide ise şöyle sesleniyor bir genç kız sevgilisine: (Maniden anlaşılacağı gibi erkeğin bıyıkları uzunmuş)

“Canım yerde yatıyor

Yatak göbek atıyor

Çok sarılma sevdiğim

Bıyıkların batıyor.”

Kadınlar bıyıklı erkekleri pek sevmezler. Bıyık her erkeğe yakışmaz. Ama sevgilisinin bıyıklı olmasını isteyenler de var. Söz gelişi, karımı bıyıklarımı kesmemi istemiyor. Bıyıklarımı kestiğim zaman yolunmuş tavuğa dönüyormuşum! Aşağıdaki manide de genç kız sevgilisinin bıyıklı halini seviyor olmalı ki, bakın ne demiş:

“Mani bilirim altmış

Güle zencefil katmış

Yârimin bıyıkları

Zemzem suyuna batmış.”

Karadenizliler genellikle bıyıklı olurlar. Bunun nedenini biliyor musunuz? Bilmiyorsanız öğrenin. Bir Karadenizliye niçin bıyık bıraktığını sormuşlar. Kocaman burnunu göstererek şöyle demiş: “Bizde önemli şeylerin altları çizilir!”

Kedilerin bıyıkları vardır. Bu bıyıklarla iyi koku alırlarmış. Bir evde evin hanımı kedileri çok sever, onları yatağına alırmış. Neyse, uzun lafın kısası, günlerden bir gün kocası eve gelmiş. Ortalarda karısı yokmuş ama yatak odasından sesler geliyormuş. Adam merakla kapıyı dinlemiş. Karısı kim olduğu bilinmeyen ama erkek olduğu anlaşılan birine şöyle diyormuş: “Kaytan bıyıklarına kurban olayım aslanım. Senin bıyıklarını yerim ben!”

Adam hiddetle kapıyı açmış Bir de ne görsün. Karısı yatağına aldığı kediye söylüyormuş bunları. Her ihtimale karşı oraya buraya bakmış, bir ihanet belgesi bulamamış.

Demin benim bıyıklı olduğumu yazmış, karımın beni böyle istediğini, bıyıklı halime alıştığı için bıyıklarımı kestirmediğini belirtmiştim. Bıyık bırakmaya nasıl başladığımı da anlatayım da biz erkeklerin psikolojilerini anlasın sayın bayanlar.

Edebiyat Fakültesini bitirdikten sonra bir liseye atanmıştım. O zaman bıyıklarım yoktu. Salonda dolaşırken yanıma bir öğrenci velisi yaklaştı:

“Oğlum, öğretmenler nerede?” diye sordu.

Beni öğrenci sanmıştı herhalde. Öğretmenler odasını gösterdim. Benim de öğretmen olduğumu söyleyemedim. Kendisiyle alay ettiğimi sanacağından korktum ve hemen ertesi günü bıyık bırakmaya başladım. Bıyık öğretmen olduğumu kanıtladığı gibi, bana saygınlık kazandırdı. Öğrenciler sözümü daha çok dinlemeye, eskisi gibi yaramazlık etmemeye başladılar. Gençler bıyık bıraktıkları zaman büyüdüklerini sanırlar. Her genç bir süre olsa bıyık bırakmaya heves etmiş, bıyığın kendisine yakışıp yakışmadığını aynanın önünde kontrol etmekten kendini alamamıştır. Bir arkadaşımız vardı, bıyığım çıkmıyor diye çok üzülür, bıyığı bol başka bir arkadaşımız da “istersen benimkilerden biraz vereyim” diye onunla dalga geçerdi. Gençler büyük görünmek için bıyık bırakmak isterler, yaşlılar da bıyık kendilerini yaşlı gösteriyor diye kesmek isterler. Ayrıca bıyıksız olmak modern, Avrupai olmakla eşdeğer tutulur. Demirtaş Ceyhun’un, “Ah, şu biz kara bıyıklı Türkler” kitabında belirttiği gibi, bıyık doğunun, bıyıksızlık ise batının, batılı olmanın simgesidir.

Bıyık bir biçimdir. İş biçimde, dış görünüşte değil; içte, özdedir. Bıyık bırakmak kişinin kendi zevkidir. İster bırakır, ister keser. Bıyık bırakanların başkalarının göz zevkini karartacak biçimde bıyık bırakmamaları, bıraktıkları bıyıklarını düzeltmeleri gerekir.

Ah bıyık vay bıyık, sen neymişsin sen!

Kadınların psikolojisi bozuldu senin yüzünden!

Erhan Tığlı