Günümüz siyasi ve toplumsal meselelerinde ölçek sorunu

Son zamanlarda yapılan tartışmalara baktığımda aslında anlaşmazlıkların farklı şeyler söylemekten çok ölçek sorunundan kaynaklandığını fark ettim en azından ben öyle düşünüyorum..

Hani ölçek nedir, ne işe yarar diye soracağınızı düşünmüyorum. Hepimizin bildiğine eminim de.. Ben anlatmak istediklerimi daha iyi açıklayabilmek adına kısaca bahsedeceğim..

Coğrafya dersinde görmüşüzdür hepimiz; kesir ölçek, çizik ölçek hatta bununla ilgili sayısız soru çözmüş, hayatımızın önemli dönüm noktaları olan sınavlarda (OKS, ÖSS, ÖYS vs) hep karşımıza çıkmıştır. Hani o haritaların kenarında lejant kısmında olan ölçek hayatımızda problemleri çözmede de oldukça önemli aslında..

Bir problemi incelerken bakış açımızı, o problemin gerektiği şartlara göre hazırlamak gerekir. Sahip olduğumuz bakış açısıyla her problemi çözemeyiz. Nitekim genel tıkanışlarımızın da ana sebebi budur.
Örneğin elinize aldığınız bir dünya haritasında; Marmara Bölgesinin göllerini göremeyiz. Ya da bir Türkiye haritasına baktığımızda; Amerikanın şehirlerini göremediğimiz gibi. Ölçeğin büyük ya da küçük olması değildir önemli olan; asıl önemlisi ölçeğin bizim problemimize uygun olup olmadığıdır.

Oysaki biz özellikle siyasi ve toplumsal konularda; aynı ölçekle tüm sorunları çözmeye çalışıyoruz. Ve elbette ki bir noktada takılıyoruz. Örneğin uluslararası şirketler ile ilgili bir konuda eğer olaya sadece Türkiye ölçeğinden bakarsanız elde edeceğiniz sonuç ile Dünya ölçeğinde baktığınızda elde edeceğiniz sonuç birbirinden farklı olacaktır. Konu uluslararası şirketler olunca ölçeğimiz dünya olmalı Türkiye ise bu ölçeğin içinde bir parça. Örnekleri çoğaltacak olursak bireysel haklar konusunda ise ölçek ülkemizin de imza attığı uluslararası insan hakları sözleşmesi olmalı; kişi ve bölgeye özel insan hakları modelleri oluşturulmamalı. Ancak sadece ülkemizi ilgilendiren konularda ise mesela eğitim (dışarıdaki modellerden fikir alınabilir tabii) kendimize özgü ve uyan bir model belirlenmeli. Yani ölçek Türkiye olmalı. Dünya ölçeğinde başarılı olmuş bir eğitim sistemi de olsa bu bize uygulandığında muhtemelen birçok sorun ortaya çıkacaktır. Bu konuda sayısız örnek verilebilir tabii.

Ama şu bir gerçek ki; siyasi, toplumsal ve ekonomik sorunları konuşurken/çözerken ona uygun ölçeği kullanmak bizi doğru sonuca götürecektir. Aksi takdirde ortam yanlış bilgi çöplüğüne dönüşecek ve her konu içinden çıkılmaz bir hal alacaktır. Aynen günümüzde olduğu gibi..