Güzellikler ve çirkinlikler

İnsan olabilmek kolay değil, elde edilmesi hayli güç bir nitelik!. Bu konuda çok hassas davranan ünlü filozof Dalai Lama, değişik bir bakış açısı göstermiş. Onun sık sık ettiği duayı yazıyorum, şöyle bir inceleyelim, insanlık nasıl zor bir işmiş görelim ve artık bir şeyler yapabilmek için kararımızı  verelim.

Lama’nın dua metni şöyle:

“Bir insanla ilişkiye geçtiğimde, kalbimin derinliklerinde, kendimi tüm insanların en aşağısı ve onu da, en yücesi olarak görebilsem!..

Günahkâr tabiatlı, şiddet dolu günahlar ve elemlerin altında ezilmiş varlıklar gördüğümde, bu nadir kişileri, sanki değerli bir hazine bulmuş gibi kucaklayabilsem!..

İnsanlar, kıskançlık nedeniyle beni incittiklerinde, iftira edip, benzeri şeyler yaparak kötü davrandıklarında, uğradığım bozgundan dolayı acı çekebilsem ve zaferi onlara sunabilsem!..

Büyük bir umutla bağlandığım kişi, beni çok kötü kırdığında, onu en yüce varlığım olarak kucaklayabilsem!..

Kısacası; doğrudan ya da dolaylı olarak, tüm varlıklara yararlı olabilsem ve onları mutlu edebilsem!..

Tüm varlıkların uğradığı zararı ve çektikleri acıları kendi üzerimde toplayabilsem!..”

Böyle yapabilirsek, hepimiz güzelliklere ulaşabiliriz diyebilirsiniz!
Lakin, anlaşıldığı kadarıyla bu tavsiyeler, sadece şuuru biraz olsun bulanmamış  insanlara hitap ediyor..                                                                                                                                              

Bizler benzer öğretiler ışığında “ İnsan ” olabilmek için çırpınıp durur bu şartları sağlamaya çalışırken, diğer taraftan toplumumuzda gerginlik git gide artıyor, tırmanışa geçiyor!.. Şayet bu hırçınlık kesinlikle psikolojik bir vakayı da beraberinde getirebilir. 

Kimin kime ne yaptığının, ne dediğinin çok önemli olduğu şu günlerin getirisi, insanın kendisindeki esas güzellikleri fark edememesine sebep oluyor. Bireysel ve toplumsal varoluşumuzda, insani niteliklerimizi gösteren faaliyet ve ilişkiler, bir nedenle yerini çirkinliklere bırakıveriyor.

Ne getirip götüreceğini bilemediğimiz hususlarda ön yargılı davranmak çok heyecanlı bir şekilde taraf tutar tavır içinde olmak, güzelliklere set çeken  davranışlar olarak temayüz ediyor. 

Güzelliklere ulaşabilmeyi, ufku genişleten, kamçılayıcı bir faktör olarak kabul edebiliriz. Çirkinlikleri oluşturan, daha net bir ifade ile söylemek gerekirse, biraz daha aktif hale getiren “ eşitsizlik ilkelerinin ” derinine inmek, sanırım bir nebze olsun açıkların kapanmasını telafi edebilecek bir davranış olacaktır.

Fevkaladeliklerin hakim olduğu bir ortamı yaşanırken, bir gün ansızın onların yitirileceğini bilmek çirkinliklere davetiye çıkarmak anlamına gelir.

Diğer taraftan, kişilerdeki sürekli bir “ üstünlük ispatı ” duygusu, ötekini yok etme anlayışını körüklediği gibi, haliyle çeşitli olumsuzlukları da beraberinde getirecektir. 

Bu koşullarda  birileri üste çıkıp hükmetmeye, birileri de isteyerek ya da istemeyerek söylenenlere uymaya başlıyor. Anlaşmazlıkların çoğu da bu tahakküme  ilişkin konulardan çıkıyor ve taraflardaki bütün pozitif yönlerin kapanmasına, berbat hallerin açığa çıkmasına vesile oluyor.

İnsan olmak ve güzellikleri yaşamak için, insani temennilerde bulunabilmek, karşındakinin hakkını çok iyi düşünmek, yapılabileceklerin belki de en iyisidir!..

Olumlu ve olumsuz hallerin kimi zaman bazen birbirine karıştırılması, saplantıların, çıkarların, hırsların insanlık adına yol gösterici olması, sonradan telafisi imkânsız olacak yanlışları da beraberinde  getirecektir.

Ahmed F. Yüksel