Hangi Yaşta Hangi Kitap?..

Çocukların yaşına göre kitap seçimi nasıl olmalı?..

Öncelikle, uzmanların çocuklara tavsiyelerine bir bakmalı...

* Kitap almaya anne ve/veya babanızla beraber gidin. Onlardan, kitapları incelemek üzere zaman isteyin. Yalnızca anne-babanızın beğendiği değil, kendi ilginizi çekecek kitaplar da almak istediğinizi söyleyin.

* Günün belli saatlerini, kitap okuma saati olarak ayırmaya çalışın.

* Aldığınız kitabın her zaman ders verici olması gerekmez. Bazen sizi eğlendirecek ve hayâl dünyanızı geliştirecek kitapları da okumak için ailenizden izin alın.

* Başka dillerde yazılmış kitapların çevirilerini de okumaya özen gösterin. Bu sayede başka kültürleri de öğrenebilirsiniz.

* İlginizi çekmeyen türden ya da sizi sıkan bir kitap okuyorsanız, öncelikle sabırlı olup kendinizi hikâyeye kaptırmaya gayret edin. Eğer hâlâ hoşunuza gitmiyorsa bunu ailenize söyleyin ve başka bir kitaba geçin.

* Kitabın dilini ve anlatım tarzını anlayıp anlamadığınıza dikkat edin. Size anlaşılır gelmeyen bir kitap, seviyenizin üstünde olabilir.


Uzmanlar, kitap seçerken çocukların ruhsal ihtiyaçlarının ve ilgilerinin belirlenmesi gerektiğine dikkat çekiyorlar...

Seçilecek kitabın metninin çocuğun yaş, zekâ ve bilgi düzeyine uygun olması gerektiğini belirten uzmanlar, yaş gruplarına göre doğru kitap seçimi yapmamız için gerekenleri de şöyle sıralıyorlar:

* 6-7 yaşındaki çocuklara yönelik kitap seçimi yaparken anlaşılabilir bir dil kullanan, konuyu öykülerle anlatan kitaplar tercih edilmelidir. Kitabın konusu ciddi ya da komik olabilir. Lâkin seçilen kitabın çok kalın olmaması önemlidir. Kitapta bir ana fikir olmalı ve kitabın konusu mesaj içermelidir. Karakterler, makineler, eşyalar, bitkiler ya da hayvanlar olabilir. Çocuklar bu yaşlarda doğa, hayvan ve diğer çocukları da içerisine alan kısa ve bol resimli öykülerden zevk duyarlar. Bu dönem, bir çocuğun okumaya olan ilgisini artırmak için en uygun evredir.

* 8 yaş grubuna yönelik kitapların konuları doğa, insan yaşamı olabilir. Seçilen kelimelerin düzeyine dikkat edilmesi hayli önem taşır. Seyahat, serüven, coğrafya, ilk çağlara ait öyküler, okuma konusunda en belirgin ilgi alanlarını oluşturur. Çocuklar giderek öykülerdeki mizahtan keyif almaya başlarlar. Resimli serüven kitaplarına ve kahramanlık dergilerine olan ilgileri de devam eder.

* 9-10 yaş arasındaki çocuklarda artık alışkanlıklar gelişmiştir. Cinsiyet farklılığı belirginleşir. Bu yüzden, seçilen kitabın öyküsünde yeni kelimeler olmalı, giriş-gelişme-sonuç kısmına önem verilmelidir. Bu yaştaki çocuklar izcilik, serüven ve dehşet veren olaylara, araç ve icatlara, güldürülere, ünlü kişilerin yaşamlarına ilgi duymaya başlarlar.

* 11-12 yaş civarında cinsiyet faktörü iyice belirginleştiği için, erkekler bilim ve buluşlara, kızlar ise okul ve aile yaşamını içeren konular ile aşk öykülerine ilgi duymaya başlarlar.

Seçilen kitapların önce az yazılı ve bol resimli olması, daha sonraları yazıların çoğalması; çocukların uygun bir okuma yeteneği kazanmaları açısından oldukça önemlidir.