İhracata giden yol

İhracat yaparak dış pazarlara açılmak, ürününü yabancı ülkelere pazarlamak, küreselleşen dünyada firmalara avantaj sağlıyor. İhracat ile firmalar büyür, karlılıkları artar ve yeni müşteriler kazanır. 

İhracat yapabilmek için, ihraç edilecek mala göre ilgili ihracatçı birliğine üye olmak, vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişi olmak yeterli. İhracat yapmak zor gibi gözükse de aslında görüldüğü kadar zor değil. Eğer ihracat yapmak zor olsaydı, dünyanın dört bir yanında ihracat yapan binlerce firma olmaz ve dünyadaki rekabetin gelişmesine de bu kadar katkısı bulunmazdı. 

İhracata başlamak çok önemli bir adım. Doğal olarak yurtdışı pazarlardaki bilinmezlikler ve farklı riskler firmalarda endişe yaratır ve ihracata başlamalarını öteler. Çünkü bu, daha önce hiç yapmadıkları bir iştir. Firma sahiplerinin/yöneticilerinin ihracatın önemini kavramaları ve bu konudaki kararlılıkları, ihracat için gerekli hazırlık ve yatırımların yapılmasını da olumlu etkiler. İhracat yapabilmek için iyi bir ihracat stratejisi kurmak ve kaynakları harcamadan evvel bu stratejinin başarılı olup olmayacağını görmek gerekir. 

İhracatın sunduğu fırsatlar

İhracat ile birlikte, iç pazardaki talep haricinde, tüm dünya ülkeleri firmalar için yeni birer pazar olur. Her girilen yeni pazar firmanın risklerini azaltacak, alternatif müşterilerin çoğalmasıyla birlikte firmanın pazarlık ve rekabet gücü artacaktır. Yeni müşteriler, daha çok satış, daha çok karlılık ve nihayetinde firmanın büyümesi için kaynak teşkil eder. Artan satışlarla üretim kapasitesinin daha büyük bir kısmı kullanılır ve böylece birim maliyetler düşerek firma daha yüksek bir karlılığa ulaşır. 

İhracat yaparken dünyayla rekabet etme gerçeği firmaları iş süreçlerini gözden geçirmeye ve daha verimli çalışmaya zorlar ve bu da firmaların yenilikçilik kapasitesini ve rekabet gücünü artırır. İhracattaki başarısı firmanın iç pazardaki güvenilirliliği de olumlu etkiler. 

Kalite ve fiyat bakımından iç piyasada ithal ürünlerle rekabet edebilen firmaların dış pazarlarda rekabet edebilme şansı da yüksek oluyor. Firmanın büyümesi ve iç pazardaki durumunun gelişmesi, referanslarının ve tanınırlığının artması da ihracatını destekler. 

İhracat yapılacak pazarları araştırın

İhracata konu olan ürünün, ithalatçı ülkelerdeki değişik gelir düzeyleri, standartlar, iklimler, ölçüm farklılıkları, dil, din, kültürel tercihler gibi koşullarını dikkate alarak, o ülke pazarında kabullenilmesi uygun hale getirilmesi ihracat için önemlidir. Örnek olarak bazı ürünlerin değişik pazarlarda farklı sağlık, elektrik ve teknik standartlarına uyumlu olması gerekir. Bazı ülkelerdeki aşırı sıcak/soğuk hava koşulları, aşırı nem oranı, yükseklik ve benzeri faktörlerdeki farklılıklar ürün üzerinde olumsuz etkiler yapabilir. Bazı renkler ve marka isimleri ülkelerin kültürleri, dinleri ve adetleriyle ters düşebilir. Bu konuda ilgili ülkenin ticari müşavirliklerinden (www.musavirlikler.gov.tr) veya Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın pazara giriş veritabanından (www.dtm.gov.tr/dtmpazaragiris), pazarla ilgili gerekli bilgilere ulaşılabilir. 

Firmanın üretim maliyetlerini bilmesi, bunun yanında rakiplerin üretim maliyetlerini de tahmin edebilmesi, dış pazarlarda başarılı olması için firmaya avantaj sağlar. Firmanın başa baş noktası analizi yaptığında daha rekabetçi fiyatlar verebilir. Hedef pazardaki ürün fiyatları, pazarın seyri, uygulanan vergiler ve rakiplerle ilgili analizler için www.trademap.org sitesinde dünya gümrüklerinden derlenmiş verilere göre analizler yapılabilir. 

Her ülke ithalatını zorlaştırıcı ve ihracatını kolaylaştırıcı tedbirler alır, uygulamalarda bulunur. Bazı ülkelere ihracat yaparken, o ülkeye özgü standartlar geçerli olacağından yeni makine alımı veya üretim hatlarının geliştirilmesi gerektirebilir. Bazı durumlarda ihracatın yaratacağı kapasite artışı, ürün kalitesinde düşmeye neden olabilir. Kapasite artışlarında ürün kalitesinin korunmasına özel bir önem vermek gerekir. Sorun yaşamamak için, ihracata başlamadan önce kapasitenin risksiz olarak artırılması, girdi temininde herhangi bir sorun yaşanmaması veya tedarikte alternatif yollar gibi planlar da geliştirilebilir. 

İhracatta dikkat edilmesi gerekenler

Firma ister kendisi ihracat yapsın ister ihracatta aracılar kullansın, her iki durumda da firmanın tanıtımı konusu önemli. Firmanın ve ürünlerinin alıcılara tanıtımı, onları ikna etmek ve pazarda yer edinmek için gereklidir. 

Başarılı bir ihracat pazarlaması için firmanın gerekli bilgi ve beceriye sahip olması da önemli. İthalatçılarla görüşmelerin sürdürülmesi için en az bir yabancı dile hâkim olmak gerekiyor. Alıcılarla ilişkileri kurup yürütmek, teklif vermek, müzakereler sonucunda sözleşme yaparak sipariş almak; yabancı bir dil, belli bir bilgi birikimi ve müzakere becerisi gerektirir. İhracatla görevlendirilen kişinin aynı zamanda ürünün teknik özellikleriyle ilgili yeterli bilgiye sahip olması gerekir. İhracat işlemlerinin başarıya ulaşması ve ihracata yönelik satışların artmasıyla birlikte bir dış ticaret veya ihracat departmanı kurulması gerekecektir. İhracat işlemleri özel bilgi gerektiren işlemler olduğundan, ihracatta kullanılacak belgelerin doğru şekilde düzenlenmesi işletme için hayati önem taşır. Belgelerin yanlış veya eksik düzenlenmesi ihracatı engelleyebilir ve bazı durumlarda da ilave mali yükler getirebilir. 

Globalleşen dünyada müşterilerin haricinde, birçok devlet kendi ülkesine giren mal ve hizmetlerde çeşitli kalite belgelerini şart koşuyor. Bir kalite belgesine sahip olmak, ürüne dış pazarlarda rekabet üstünlüğü sağlıyor. Bir kalite belgesine sahip firma/ürün dünya pazarlarında daha avantajlı bir konuma sahip oluyor. 

Diğer yandan dış pazarlara açılmak için firmaya kaynak gerekecektir. Şahıs şirketi olmayan firmalar için faydalanabilecek devlet destekleri vardır. Devlet desteklerinden faydalanılsa bile, başlangıçta birçok giderin firma tarafından finanse edilmesi gerekecektir. Yurtdışındaki potansiyel müşterilerin ziyaret edilmesi, yurtdışındaki fuarlara katılım, pazar araştırması raporların satın alınması, yurt dışında ofis açılması, ihracat öncesi ucuz kredi temini gibi konularla devlet desteklerden faydalanarak maliyetler düşürülebilir. 

İhracatta bir başka önemli nokta da ürünün uluslararası nakliyesi sırasında paketleme, markalama, kullanılan belgeler ve sigorta yükümlülüklerini iyi bilmektir. Bu noktada hedef ülkelerdeki ithalat ve Türkiye'deki ihracat formaliteleri, nakliye şekilleri ve dış ticaretteki belgeler gibi konularda uluslararası nakliye yapan firmalardan, gümrükleme yapan firmalardan bilgi desteği alınabilir. İhracatta fiyat verme hassas ve dikkat gerektiren bir iştir. Her dış pazar farklı fiyatlar gerektirebilir. Bu nedenle nakliye, liman, sigorta ve diğer bedeller konusunda toplanan bilgiler daha sağlıklı bir ihracat fiyatı belirlenmesini sağlar. 

İhracat işlemlerinde satılan mal bedellerinin tahsil edilmesi, ülke içinde yapılan ticarete göre farklılıklar içerir. İhracatta ödeme şekillerinin iyi bilinmesi ve doğru ödeme şeklinin seçilmesi büyük önem taşır. Bedelin sorunsuz bir şekilde tahsil edilmesi, seçilen ödeme şekliyle doğrudan ilgilidir. 

Küreselleşen dünyada ihracat firmalar için kaçınılmaz hale geliyor. Artık firmalar ülke içindeki rakipleriyle değil dünyadaki rakipleriyle rekabet etmek durumda kalıyor. Bu da firmaları sektörel gelişmeleri takibe, benchmarking yapmaya, verimli çalışmaya, inovasyon yapmaya, kaynakları daha etkin kullanmaya, daha kaliteli üretmeye, proseslerini geliştirmeye iterek disiplinize ediyor. 

İhracat için ürünü tanımak, dünya pazarlarında analizler yapabilmek, firmaların gerekli donanıma sahip olmaları, destek ve teşviklerden haberdar olup kullanabilmeleri, yetkin personel çalıştırmaları onlara avantaj sağlayacaktır.