- Kategori
- Tarih
İngiliz Casus Noel-''Kürt Lawrence''
21 Temmuz 1919, İstanbul
Saygıdeğer Telley,
Şu sıralar benim derdim Kürtler. Yüzbaşı Noel Bağdat’tan buraya geldi; iyi bir arkadaş, yetenekli bir kimse ama fanatiğin teki. Kürtlerin havarisi. Onun kanaatince Kürtler gibisi yoktur; Kimse onlar kadar asil, onlar kadar cömert olamaz! Türkler ve Ermeniler beş para etmeyen alçaklardır, al birini vur ötekine.
Korkarım ki Noel bir Kürt Alb. Lawrence’i olacaktır.
Bana öyle görünüyor ki, Mezopotamya’nın bizim olacağı kesin gibidir. Öyleyse Mezopotamya’nın bir kuzey sınırı olacaktır; bu sınır ovada değil, dağda olacaktır, o dağlar esas itibariyle Kürt’tür, dolayısıyla bize bir Kürt politikası lazımdır ve Kürt beyleriyle iyi geçinmemiz gerekir ki onları kullanabilelim.
Burada her renkten Kürt bulunduğunu, onlara güvenilemeyeceğine tarihin de tanıklık ettiğini akıldan çıkarmamak gerekir. Unutmamak lazım ki, Kürtler de Türkler de Müslüman’dırlar... Majesteleri Hükümetinin niyeti Türkleri sonuna kadar zayıflatmaktır, Kürtleri Türklerden ayırmak da kötü bir plan değildir, dikkatle ve sabırla hareket edilirse bunun büyük ölçüde başarılabileceğini düşünüyorum..... Saygılarımla''
Tom Hohler
İngiliz Yüksek Komiserliği Müsteşarı
Birinci Dünya Savaşı'nın 1916 yılında çizilen yeni Ortadoğu haritasında Kürt bölgesi yoktu. Bolşevik İhtilali sonrası savaştan geri çekilen Rusya'nın boşluğunu İngiltere doldurmak istiyordu. Çünkü ABD savaşa dahil oldu ve dengeler değişti. Osmanlı'nın petrol yataklarına sahip olabilmek için İngilizlerin bu bölgede otonom Kürt bölgesine ihtiyacı vardı. Onları kuzeyde Ermeni, güneyde Araplar arasında tampon olarak kullanacaktı. İleri gelen Kürt liderleriyle teması artırmak gerekiyordu. Bu iş için bir isim bulundu;
Noel! ''Kürt Lawrence'' çözüm sürecini başlatacaktı.Şerif Paşa, Seyyit Abdülkadir, Bedirhanlar gibi Kürt liderleri ile gizli antlaşmalar yapan Noel, hazırladığı ilk raporunda şöyle diyordu.
Kürtler İngiliz işgalini ve idaresini benimsiyorlar.....Kürtler Arap gelenek ve dilini benimsemiş durumdalar. Kürtler ari ırktandır. Bu yüzden Avrupalılar'a Türkler'den daha yakınlar.''
Ne yazık ki Noel efendi, raporunda Kürt ve Türk toplumunun bu coğrafyanın acı tatlı günlerinde hep birlikte olmuş akrabalar olduğunu belirtmeyi uygun görmemişti.
Tüm bu hesapları bir isim bozuyordu. Mustafa Kemal !
Noel, Kürt Bedirhan aşireti ile anlaşıp Malatya'ya geldi. Yanlarında silahlı adamları vardı. Onları, Malatya Mutasarrıfı Halil Bey ve Sivas valisi Ali Galip Bey karşıladı.
Amaçları Sivas Kongresi günlerinde Mustafa Kemal'i yok etmekti. Karşılık olarak 6 bin lira almışlardı.
Olaydan haberi Olan Mustafa Kemal, Elazığ’da bulunan 15. Alay Komutanı İlyas Bey görevlendirildi. Noel ve yanındakiler Malatya’dan kaçtı.
Mustafa Kemal Nutuk‘ta şöyle diyecekti:
“Efendiler alınan tertip-tedbirler ve özellikle gösterilen sertlik ve şiddet sayesinde Ali Galip ve Halil Beylerin ayartmaya çalıştığı aşiretler dağılmış ve ümitsizliğe düşen Ali Galip önce Urfa’ya oradan da Halep’e kaçmıştır. Mister Noel de Elbistan üzerinden gitmiştir.”
Edward William Charles Noel, 21 Aralık 1919’da Binbaşı rütbesi ve aynı yıl Üstün Hizmet Ödülü aldı. 1923 yılında evlendi 2 çocuğu oldu. Irak’ta 1938 yılına kadar bulundu. Ve 10 Aralık 1974’te öldü…
İşbirlikçi Kürt lider ve aşiretleri mi? Uzantıları her zaman sahnedeler.
Onu da sonra anlatırım.
Kısa not: Tarihe Şerif Paşa - Nubar Paşa Antlaşması olarak geçen hadise, biri Kürt, diğer Ermeni olan iki devlet paşasının, İtilaf devletlerinin iknası ile Osmanlı'ya ihanetinin resmidir.
Türk basını o tarihten itibaren zaten ''Beau Cherif'' (Boş Herif) olarak bilinen Şeref Paşa'yı ''Herif-i Naşerif'' (Şerefsiz Herif) şeklinde anmıştır. (Bu bölüm Bilal Şimşir'in KÜRTÇÜLÜK isimli kitabından alıntıdır.)