İnsan ve düşünce

‘Homo sapiens sapiens’, ‘düşünen düşünen insan’ demektir.

Düşünür Spinoza da, ‘insan düşünür’ demiştir ama yanılmıştır.

Referansları değişmek üzere farklı bilimciler, insanın düşünmesini M.Ö. 1000 ile son yüzyıla kadar öne almışlardır.

Düşünmek nedir?

Örneğin, en azından okuryazarlıktır. Dünya insanlarının en az yarısı, etkin okuryazar olmadığı için, ya düşünebilme yeteneğine sahip değillerdir, ya da eksik sahiplerdir.

Ancak, ne cinsiyetin, ne de ırkların bir insanın düşünmesine herhangi bir katkısının olduğu saptanmamıştır. Bazı toplumlarda bireyler, kültürel nedenlerle aptallaşabilmekte veya zekileşebilmektedir. Çünkü zeka da, somut organlar gibi, uygun kullanıldığı ölçüde ilerler.

Gerçekte düşünce, düşünce tarihine artı-değer düşünce üretebilmektir. Bunu da, insanların milyonda biri, yaşamlarının binde birinde yaparlar, gerisi düşünmeden geçer.

Aşırı sayılabilecek derecede bir gnostik olmama karşın, son zamanlarda düşüncenin geleceği ile ilgili önemli bir gerçeği kavradım: Bugükü düşünme eylemi, çok değil 100 yıl sonraki gelecekte hiçbir işe yaramayacaktır. İnsanların okuryazarlık öğrenir gibi, yeni bir düşünebilme yetisini öğrenmeleri gerekecektir ve tahmin ettiğim kadarıyla, insanların tamamına yakını bunu beceremeyecektir.

Günümüzden örnekleyelim: Işık hızının geçilebileceği CERN’in son deneylerinde ortaya çıktı ama dünyanın en iyi kabul edilen 100 fizikçisinin en az 50’si bunu kabul etmeden ölmüş olacaktır, çünkü varlıklarındaki 60 yıllık düşünce kemikleşmişlikleri, o yeni denklemi beyinlerine sokmayacaktır.

İnsanların düşünmeyi becerememeleri bana geçmişte acı verirdi, şimdi duruma karşı duyarsızım. Çünkü düşünen insanlar için gelecekbilimci oldum ama yakın gelecek şimdilik aptalların yönünde / doğrultusunda gideceğe benziyor.

Bir de, günümüze dek, zeki insanların çoğu acı çekerlerdi; gelecekte böyle bir duruma gerek kalmayacak ve Einstein gibilerinin var olabilmesi, illa ki 2 dünya savaşı ve 2 dünya devrimi gibi, insan türünün yok olabileceği koşullar gerektirmeyecektir.

2001-2010 koşullarında her iki çeşitten de, ‘düşünen beyin’ yaşıyor olabilir. Çalışmayan-kayaksever bilimci modeli, böylelikle kendine yaşama alanı bulabiliyor günümüzde.

Tam bilimin kurulması 250 yıl alabilir ama bir insanın tüm yaşamında tam düşünmesinin gerçekleşebilmesi 2.500 yıldan çok alacaktır ve tam düşünebilen tür, bir insan-sonra (post-hüman) olabilecektir. (Kastedilen düşünce-öte değil, günümüz anlamıyla düşünce; bilim, sanat, düşün...)