İnsan Vücudu ve Sıcaklık

İnsan vücudu için ne kadarlık bir sıcaklık, aşırı bir sıcaklıktır?

Sağlıklı gönüllüler üzerinde yapılan bir araştırma, ısı ve nem kombinasyonunun birçok insanın düşündüğünden daha hızlı tehlikeli hale geldiğini gösteriyor.

İklim değiştikçe ısı dalgaları ülkelere aşırı yükleniyor. Bir başka deyişle ısı dalgaları daha uzun sürüyor, daha sık hale geliyor ve atmosferi daha da ısıtıyor.

Pek çok insanın sorduğu bir soru şudur: "Genç, sağlıklı yetişkinler için bile bildiğimiz normal günlük aktivite için sıcaklıklar en fazla ne kadar olabilir?"

Cevap, termometrede gördüğünüz sıcaklığın ötesine geçiyor. Tolere edilebilir sıcaklık aynı zamanda nem ile de ilgilidir. Araştırma, ikisinin kombinasyonunun bilim insanlarının daha önce inandığından daha hızlı tehlikeli olabileceğini gösteriyor.

Bilim insanları ve gözlemciler, "ıslak termometre sıcaklığı" olarak ölçülen, yüksek nem ile birlikte artan aşırı ısı sıklığı konusunda alarma geçtiler.

Mayıs ve Haziran 2022'de Güney Asya'yı yakalayan ısı dalgaları sırasında, Pakistan'da (Jacobabad) maksimum yaş termometre sıcaklığı 33,6 °C (92,5 °F) olarak kaydedildi ve Delhi bunu aştı. Bir başka deyişle, insanın nemli ısıya uyumunun teorik üst sınırına yakın bir değere ulaşıldı.

İnsanlar genellikle,  2010'da yayınlanan ve %100 nemde 95 °F'ye veya %50 nemde 115 °F'ye eşit olan 35 °C yaş termometre sıcaklığının, üst güvenlik sınırı olacağını tahmin eden bir araştırmaya atıfta bulunurlar. Ancak vücut artık sabit bir vücut çekirdek sıcaklığını korumak için vücudun yüzeyindeki teri buharlaştırarak kendini soğutamaz.

Yakın zamana kadar bu sınır laboratuvar ortamlarında insanlar üzerinde test edildi. Bu testlerin sonuçları ne yazık ki endişe etmemiz gerektiğini gösteriyor.

Penn State Üniversitesi "H.E.A.T" Projesi

“Çok sıcak acaba ne kadar sıcak?” sorusuna cevap aramak için kontrollü bir deney ortamında genç, sağlıklı erkek ve kadınlar ısı stresi yaşamaları için Penn State Üniversitesi'ndeki Noll Laboratuvarı'na getirildiler.

Bu deneyleri yapmaktaki amaç, hangi sıcaklık ve nem kombinasyonlarının en sağlıklı insanlar için bile zararlı olmaya başladığı noktaları gözlemlemek olarak belirlenmiştir.

Her bir katılımcı, derin vücutlarını veya çekirdek sıcaklıklarını izleyen küçük bir telemetri hapı yuttu. Daha sonra, denekler yemek pişirme ve yemek yeme gibi günlük yaşamın minimum aktivitelerini simüle edecek şekilde bir çevre odasına alındı. Araştırmacılar, odadaki sıcaklığı veya nemi yavaşça artırdı ve deneklerin çekirdek sıcaklığının yükselmelerini izlemeye başladılar.

Kişinin çekirdek sıcaklığının yükselmeye başladığı bu sıcaklık ve nem kombinasyonuna “ kritik çevresel sınır ” denilmektedir. Bu sınırların altında, vücut zaman içinde nispeten sabit bir çekirdek sıcaklığını koruyabiliyor. Ancak bu sınırların üzerinde, çekirdek sıcaklık sürekli olarak yükselir ve insan vücudu uzun süreli bir şekilde bu ısıya maruz kalırsa ısıya bağlı hastalık riski de artıyor. Şöyle ki vücut aşırı ısındığında, kalp ısıyı dağıtmak için cilde kan akışını pompalamak için daha fazla çalışması gerekiyor ve insanlar da terlerken vücut sıvıları azalıyor. En ciddi durumda, uzun süreli bu ısıya maruz kalma, acil ve hızlı soğutma ve tıbbi tedavi gerektiren, yaşamı tehdit eden bir sorun olan "sıcak çarpmasına" neden olabilir.

Sağlıklı genç erkekler ve kadınlar üzerinde yapılan araştırmalar, bu üst çevresel sınırın teorik olarak belirlenen 35  °C'den bile daha düşük olduğunu gösteriyor. Bu daha çok yaş termometre sıcaklığının 31 °C (88 °F) olması gibi. Bu, %100 nemde 31 °C'ye veya %60 nemde 38 °C'ye (100 F) eşittir.

Kuru ve Nemli Ortamlar

Günümüzde dünyanın dört bir yanında meydana gelen mevcut ısı dalgaları, bu sınırları aşmıyorsa da yaklaşıyor.

Sıcak, kuru ortamlardaki kritik çevresel sınırlar yaş termometre sıcaklıkları ile tanımlanamıyor, çünkü vücudun ürettiği terin neredeyse tamamı buharlaşıyor ve bu da vücudu soğutuyor. Bununla birlikte, insanların terleyebileceği miktar sınırlıdır ve ayrıca daha yüksek hava sıcaklıklarından daha fazla ısı elde edilmektedir.

Bu terlemenin yalnızca vücut sıcaklığınızın aşırı yükselmesini önlemeye dayandığı unutulmamalıdır. Daha düşük sıcaklıklar ve nem bile kalp ve diğer vücut sistemleri üzerinde stres oluşturabilir. Ve bu sınırların aşılması en kötü durum senaryosunu sunmazken, uzun süreli maruz kalma, yaşlılar ve kronik hastalıkları olanlar gibi hassas popülasyonlar için korkunç hale gelebilir.

Sağlıklı yaşlanma bile insanları daha az ısıya dayanıklı hale getirdiğinden, deneysel odak noktası artık yaşlı erkek ve kadınları test etmeye yönelmiş durumda. Kalp hastalığı, solunum sorunları ve diğer sağlık sorunlarının yanı sıra bazı ilaçların artan yaygınlığı , yaşlı insanları daha da yüksek zarar riskine sokabilir. Örneğin 65 yaş üstü insanlar, sıcak hava dalgası kayıplarının yaklaşık %80-90'ını oluşturmaktadır. 

Peki Nasıl Güvende Kalınabilir

Yüksek sıcaklıkta iyi nemlendirilmiş olarak kalmak ve kısa süreler için bile olsa serinlemek için alanlar aramak önemli.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki daha fazla şehir, insanların sıcaktan kaçmasına yardımcı olmak için soğutma merkezlerini genişletirken, bu tehlikeli koşulları kendilerini soğutmanın hiçbir yolu olmadan yaşayacak birçok insan da  ne yazık ki olacak.

Klimaya erişimi olanlar bile, yüksek enerji maliyeti nedeniyle - Phoenix, Arizona'da bu durum yaygın bir olaydır - veya batıda daha yaygın hale geldiği gibi, sıcak hava dalgaları veya orman yangınları sırasında büyük ölçekli elektrik kesintileri nedeniyle klimalar da açılamayabilir.

Afrika'daki ısı stresine odaklanan yakın tarihli bir araştırma, Afrika'nın tropikal ve kıyı bölgelerinin daha nemli hale geldiğinden, gelecekteki iklimlerin “bataklık soğutucuları” gibi düşük maliyetli soğutma sistemlerinin kullanımına bile elverişli olmayacağını ortaya koyuyor. Klimalardan çok daha az enerji gerektiren bu cihazlar, hava sıcaklığını düşürmek için havayı serin, ıslak bir ped üzerinde yeniden dolaştırmak için bir fan kullanmakta, ancak bunlar 21  °C'nin (70  °F) üzerindeki yüksek yaş termometre sıcaklıklarında ise etkisiz hale geliyorlar.

Tümüyle, iklim değişikliğinin sadece gelecek için bir sorun olmadığını gösteren kanıtlar artmaya devam ediyor. Bu konu, insanlığın şu anda karşı karşıya olduğu ve birlikte mücadele etmesi gereken bir durum olarak görülüyor.

Bu makale ilk olarak The Conversation'da yayınlanmıştır . 

https://www.scientificamerican.com/article/how-hot-is-too-hot-for-the-human-body1/

Not : Bu makale belirtilen web sitesinden tercüme yapılmıştır.