Karanlıkta İki Aydınlık

Aynalardan korkan bir yazar olarak biliniyordu. Jorge Luis Borges, 35 yaşında Alçaklığın Evrensel Tarihini yazdığında henüz gözleri görüyordu. Büyülü gerçeklik akımının önde gelen isimlerindendi. Gerçekle hikâyeyi şimdiye kadar ondan daha iyi betimleyen olmadı. Hatta 1955’te Arjantin Devlet Kütüphanesi Müdürüyken görme yetisini tamamen kaybetmesini doğal bir gerçeklik olarak kabullendi. Bu durumu “Bana aynı anda hem 800.000 kitabı hem de karanlığı veren Tanrının muhteşem ironisi” olarak tanımlamıştı.

Babasının kör olması zaten kalıtsal nedenlerle gözlerinin bozuk olması sonucu Borges körlüğü soğukkanlılıkla karşılamıştı.

Yıllarca yazın dünyasında anlaşılmamaktan doğan bir yalnızlık çeken ve gözlerini kaybetmesi ile önce derin bir umutsuzluğa hatta bunalıma sürüklenen de Cemil Meriç’ti. 38 yaşında merdivenlerden inerken yakalamıştı onu karanlık. Eşine “Feyziye, ışıklar mı söndü? diye seslendiğinde onun için ışıklar yanmayacaktı artık. Görme yeteneğini Borges’ten bir yıl önce gözlerini kaybetmişti. Kitaplarını okşayarak kederli, üzgün günler geçirdi. Bir dizi ameliyatlar ve sonuçsuz tedaviler yaşadı. Ancak yılmadı. Tıpkı Borges’in kitaplarını yazmasına yardım eden kadınla evlenmesi gibi onun da hayatına bir kadın girdi; Lamia…

1976’da yayınladığı “Bu Ülke” kitabı için “Bana öyle geliyor ki bu hayata bu kitabı yazmak için geldim” demişti.

Daha önceden ışığı ve rengi tanıyan yazın dünyasının bu iki düşün insanı, karanlığa gömülüp yok olmamıştı ama yaşadıkları onca trajediye rağmen düşünce eserleri üretmeye devam etmiş, üretkenlikleri hiçbir zaman bitmemişti.

14 Haziran 1986 yılında Borges, tam bir yıl sonra da 13 Haziran 1987 yılında da Cemil Meriç hayata gözlerini yummuştu. Görmeyen gözlerin berrak zihnin iki kalemi, zihinleri aydınlatmaya devam ediyordu.

Eserlerinde karanlığın yoğun aydınlığı ışıl ışıl ışıldıyordu.

 Nizamettin BİBER