Karbon Nötr Kopenhag

Yaşanabilir Şehirler Sempozyumunda oturumlardan birinde Danimarka'dan gelen bir yetkili, başkent Kopenhag'ın “karbon nötr” kent olma hedefi yolunda yaptıklarını ve yapacaklarını anlatmış; konunun detaylarını bir başka yazıda aktarmayı düşündüğümü belirterek, Kopenhag ile ilgili bilgileri kısa geçmiştim (O yazıyı merak edenler linki tıklayabilirler:  https://sibelagigunerhan.wordpress.com/2014/11/29/yasanabilir-sehirler-sempozyumu/)

Kopenhag ile ilgili olarak gerek o toplantıda dinlediklerim, gerekse de araştırmalarımdan elde ettiğim bilgileri paylaşmak istiyorum sizlerle.

Sempozyumdaki yetkili, Kopenhag Limanı’nın da tıpkı İzmir Körfezi gibi kirli olduğunu ve bundan 15 yıl önce orada yüzmenin imkansız olduğunu belirterek girdi söze. Ancak, belediyenin uzun dönemli çalışmaları sayesinde Kopenhag merkezinde yüzmek mümkün oldu. Kopenhag Limanı'na yıllarca kanalizasyon suları ve sanayi kuruluşlarından kirli sular deşarj edildi. Dolayısıyla da halk sağlığı açısından risk teşkil ediyordu. O zamandan sonra belediye, yağmur suyu rezervuarları ve rezervuar kanalları (atık su depolayan) inşa etti. Bu durum, kirli suyu limana taşıyan bazı kanalların kapanmasını sağladı. Bugün, sadece çok yoğun yağmurlarda bakteri ve kirleticiler içeren atık sular limana akıyor. Bu durumda da limana kurulan on-line uyarı sistemi sayesinde su kalitesinin kötü olduğu görülüyor ve liman yüzmeye kapatılıyor. Yazın ise bu durum çok nadir oluyor. Kopenhag’da yapılanlar bununla sınırlı değil.

Kopenhag, yaptığı çalışmalarla pek çok kent için sürdürülebilir kent gelişimi konusunda bir rol model oldu. Bu nedenle de son yıllarda dünyanın pek çok yerinden politikacılar, belediye başkanları, plancılar bu kente gelip; atık yönetimi, merkezi ısıtma sistemleri, bisiklet trafiği vb. konularda incelemede bulunuyorlar.

Dünyanın ilk karbon nötr başkenti olan Kopenhag’da yeşil ve sürdürülebilir bir toplum yaratmak Danimarka'nın temel hedefi olarak benimsendi. Halihazırda, enerjinin %20'den fazlası yenilenebilir enerjiden elde ediliyor. Hedef ise, 2050'de fosil yakıt kullanımını 0'a indirmek ve enerji ihtiyacının %100'ünü yenilenebilir enerjiden elde etmek. Yenilenebilir enerjinin önemli bir bölümü rüzgar türbinlerinden elde ediliyor. Danimarka, rüzgar açısından çok zengin bir ülke. Bunu iyi değerlendirerek te rüzgar enerjisi konusunda öncü oldular. Rüzgar enerjisi teknolojisinde dünya lideri oldular. Böylece, milyon dolarlık bir endüstrinin ve ihracat başarısını başlatmış oldular. 29.000 insan istihdam edildi.

Kopenhag, dünyanın ilk resmi "bisiklet kenti"dir. Kopenhag'da yaklaşık 390 km bisiklet yolu var ve nüfusun yaklaşık %40'ı işe gidiş-gelişte bisiklet kullanıyor. Geçen yıl, "bisikletliler için en iyi kent" ve "dünyanın en yaşanabilir kenti" olarak seçildi.

Bu yazıyı yazarken, hep düşündüğüm şeyi bir kez daha düşünmeden edemedim. Bizi yönetmek üzere bizim tarafımızdan seçilen yöneticiler de kalabalık heyetler halinde bizim kesemizden yurt dışına çeşitli ziyaretlerde bulunuyorlar. Gittikleri yerlerde neye bakıyorlar ki bu çalışmaları görmüyorlar? Neden bizim şehirlerimizdeki değişim sadece yeni binalar yapmakla sınırlı kalıyor? Neden çirkinlikler yerini güzelliklere ve umut veren gelişmelere bırakamıyor bir türlü?

Sizce neden?