Kaynakların Etkin Yönetiminde Endüstri Mühendislerinin İşlevi

Son yıllarda doğal kaynakların yönetimi konusu çok büyük önem kazanmaya başladı. Zira artan dünya nüfusu ile birlikte doğal kaynaklara erişim, doğal kaynakların gelecek nesilleri de düşünerek sürdürülebilir kullanımı, yani sürdürülebilirlik çağdaş toplumların en birincil meselesi haline geldi. Öteden beri zaten insanlık enerji kaynaklarına erişmek için amansızca bir rekabet içindeydi. Şimdi de bu rekabet bitmiş değil ve gelecekte de hiç bitmeyecek.

 

Ülkeler, şirketler, kurumlar ve hatta insanlar, her zaman ayakta kalabilmek için kendi özkaynaklarını, potansiyellerini, enerjilerini en verimli şekilde kullanmak zorundadırlar.

 

Kömür, petrol gibi fosil yakıtlara dayalı kirli enerji kullanımı küresel ısınmaya neden olduğu için bu durum çağımızda çevre felaketlerini ve iklim değişikliklerini de beraberinde getiriyor. Bu nedenle, bütün dünyanın gündeminde çevre, çevrenin korunması, çevre dostu üretim, ucuz ve temiz  yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, ürün ve teknolojiler çok önemli bir yer almaya başladı. Daha fazla çevre dostu üretim yapabilmek ve ürün üretebilmek de etkin ve etkili ARGE faaliyetlerinden geçiyor. İşin sırrı aslında ARGE çalışmalarına yönelebilmekte ve modern imalat sistemleri ve ileri üretim teknolojileri kullanarak fark yaratabilmekte saklı. ARGE çalışmalarına yönelmek de sürekli yenilikçi anlayışta ve girişimci olmayı, sürekli bilgi peşinde koşmayı zorunlu kılıyor. Standart olmadan, sağlam bir ölçüm sistemine sahip olmadan ve ciddi bir uygunluk değerlendirme ve akreditasyon sürecinden geçmeden de başarılı işler ortaya koymak artık günümüzde pek mümkün değil. Ülkeler açısından en iyi olabilmenin sırrı, en teknolojik ve en verimli ürünü üretebilmekten geçiyor. Bütün dünya çok çetin bir şekilde “anlamlı ve katma değerli ürün” üretebilmek için yarışıyor. En yeni bilginin üretim merkezleri de doğal olarak üniversiteler ve araştırma kuruluşları. Bu nedenle son yıllarda sürekli üniversite-sanayi işbirliğinden söz ediliyor.  Bu anlayışta olmak ve ilerlemek için de stratejik düşünmek, kaynakları stratejik bir biçimde planlamak ve sistem dinamiği ve sürekli sistem düşüncesi içinde hareket etmek şart. Sistem düşüncesi ise içinde çok boyutluluğu barındırıyor. Günümüzde bu boyutluluğun sınırları da bir hayli geniş. Bu boyutluluğun arkasında da muazzam bir bilgi birikimi var ve bu bilgi birikimini de en etkin ve en verimli şekilde bilgi sistemleri yönetimi ile yönetebilmek gerekiyor. İletişim, telekomünikasyon, internet ve sosyal ağlar artık günümüzde ülke politikalarını da belirleyen çok stratejik araçlar. Bu bilgi, beceri ve iletişim temelinde iş süreçlerini, insan kaynaklarını, işçi sağlığı ve iş güvenliğini, ergonomiyi, kaliteyi, finansı, gelir yönetimi ve fiyatlandırmayı, metot mühendisliğini, mühendislik ekonomisi ve maliyet analizini, her türlü riskleri, ürün geliştirmeyi, üretim ve envanter yönetimini,  mühendislik ve teknolojiyi, çizelgeleme tekniklerinden yararlanarak proje yönetimini çok boyutluluk içinde çok iyi bir şekilde yönetebilmek lazım.

 

Artık işletmeler maalesef sadece kendi işletme sınırları içinde kalamıyor. İşletmeler, kurumlar artık her zaman daha da "güvenilir" olmak zorundalar. Hatta artık toplumsal sorunlara eğilmek, kendi çaplarında toplumsal sorumluluk ve etik olarak çalışmalar da yapmak zorundalar. Bu hem kendi işletmelerini, hem kendi çalışanlarını, hem kendi maddi ve manevi değerlerini korumak hem de toplumsal değerlere katkıyı gerekli kılıyor. Bu nedenle artık doğal afet gibi durumları da dikkate almaları, çalışmalarını önceden risk değerlendirmeleri temelinde planlamaları gerekiyor. Örneğin bir afet durumunda insani yardım lojistiği nasıl yönetilecek, sivil savunma faaliyetleri nasıl organize edilecek, güvenlik sistemleri nasıl sağlanacak vbg. bunun önceden planlanması, üzerinde titizlikle çalışılması ve etkin tedarik zinciri sistemi içinde tedariklerinin yapılması gerekiyor.  Günümüzde işyerinde sağlığın korunması hem sağlıklı bir çevrede çalışmak/yaşamak hem de çalışanların sağlıklarının korunması ile işletmelerin güvenliğinin alınması stratejik bir unsur haline geldi. Üretim yapan işletmelerin yer seçiminin daha başlangıçta çok iyi yapılması, ulaşım sistemlerinin ve lojistik imkanlarının en iyi şekilde değerlendirilmeleri gerekiyor. Tabii bu çalışmaların arkasında da kesintisiz, çok ciddi bir sistematik eğitim çalışmalarının olması lazım. Eğitim sistemlerinin üzerinde ciddiyetle durmak, çalışanları bilgi yönünden en üst seviyede tutmak için en verimli, en etkin eğitimlerin düzenlenmesi ve verilen eğitimlerin verimliliğinin de sürekli değerlendirilmesi gerekiyor.

 

Bu çalışmaları artık günümüzde geniş manada, bilimsel olarak sistematik şekilde yapanlar var. Bunlar, Endüstri Mühendisleri'dir. Endüstri Mühendisleri çok farklı nosyonlardaki bilgileri harmanlayarak en optimum ve en verimli çözümleri bulmaya çalışırlar. Bu muazzam, büyük verileri analiz etmek için de YAEM uygulamaları ve yazılımlarından, optimizasyon tekniklerinden, modelleme ve benzetim çalışmalarından, stokastik süreçlerden ve programlamadan,  oyun teorisi-oyun kuramından, bulanık mantığa dayalı yöntemlerden ve  sezgisel/meta-sezgisel yöntemlerden yararlanıyorlar.  Çünkü ham veri tek başına hiç bir şey ifade etmiyor. Bu bilginin işlenmesi ve işe yarar hale getirilmesi gerekiyor. Bunun için de veri analizi ve iş analitiğinin çok titiz bir şekilde yapılması şart. Bu anlamlı veriler temelinde en etkin kararların alınması için de karar analizi ve çok kriterli karar verme mekanizmalarının oluşturulması, yönetim birimlerine sunulması ve bir an önce aksiyonların alınarak bu şekilde yürünmesi gerekiyor.

 

Belki bilmiyorsunuzdur ama eğer işletmenizde, şirketinizde, kurumunuzda “Endüstri Mühendisleri” çalışıyorsa onlardan çok verimli bir şekilde yararlanabilirsiniz.