Kaz Dağları'nda altın bulundu!

Gecenlerde bu haber cikti gazetelerde. Acikcasi sevineyim mi uzuleyim mi bilmiyorum. Ben Kaz Dagi'nin eteklerinde gecirdim her cocukluk ve genclik yazimi. Altınoluk cocuguyum. Dunya'da oksijen oraninin en yuksek oldugu 3. yer. Bu nedenle astim hastanesi var beldede. Kaz Daglarina tirmanirdik eskiden, kaynaklara giderdik, hem yuzerdik hem icerdik o kadar temizdi. Her yaz tirmandigimiz daga yine gittik bir yil, tel cekmislerdi. "Bu ne?" dedik oradan gecen bir koyluye. "Daga cikmak yassah" dedi. "Niyeki" dedik. "Yassah iste bilmiyorum" dedi. En az 10 yil boyunca, her yil ciktigimiz dag yolu kapatilmisti... Telden atlayip gectik, ciktik dagimiza, seyrettik manzaramizi, yedik ekmek arasi domates, peynirimizi. Sonra ogrendik ki, daga cikanlardan biri sarhos olup ucurumdan dusmus, onun icin yasaklamislar cikisi. O zamanlar bir ceşit koruma! vardi yani. SİT alanini kirletmeyen, copunu geride birakmayan biz gencler, disarida tutulmak isteniyordu.

"Kaz Daglarinda altin bulundu."

Cevap verilmesi gereken cok soru var. Peki ne olacak simdi? Iyi guzel mili gelir. Ama kim fayda saglayacak bu milli kaynaktan?

Bergama'daki olaylar daha bitmedi. Kaz Daglarindaki altin madeni (daha acilmadi- o nedenle yaziyorum) hangi sirket isletecek? Ne tur bir madde kullanilacak altin cikarilmasinda? Siyanur mu?

Normal bolgelerde siyanur dogal hayata zararliyken, SİT alaninda siyanurlu arama nasil olacak? Ben maden muhendisi degilim. Ama altin aramada baska maddelerin de kullanildigini biliyorum. Acaba siyanurden daha az zararli ya da en guzeli, ZARARSIZ bir madde var mi altin cikarma isleminde kullanilan? Yoksa benim cok sevdigim Kaz Daglari artik benim anilarimda mi kalacak?

Benim Peru asilli bir hocam var, halen kendisinden ders aldigim. Kendisi ayni zamanda Peru, Cajamarca (Kahamarka) altin maden ocagiyla da alakali. Kendi deneyimlerini bizimle sinifta paylasti. "Bize ne Guney Amerika'daki kucuk bir ulkedeki altin ocagindan" diyenler var gibime geliyor. Nedenini aciklayayim:

Peru, Cajamarca (Kahamarka) altin madeni Latin Amerika'nin BIRINCI ve butun dunyadaki IKINCI EN BUYUK altin madeni... bkz http://www.nodirtygold.org/cajamarca_peru.cfm Gunun birinde dagin birinde altin bulunuyor. Donemin hukumeti "biz bunu efektif olarak cikaramayiz!?" diyor ve Amerikan sirketini cagiriyor. Amerikan sirketinin yaklasik %60 gibi bir hisse veriliyor. Buna Peru'nun en buyuk altin madeni arama sirketini birlestiriyorlar, yaklasik %30 hisse de onlara. %10'u da kendilerine butce saglayan Dunya Bankasi'na veriyorlar. Olay su. Zamanin hukumeti, altin cikan bolgeyi (epey buyuk bir alan) komple bu üçlü gruba satiyor... Yani hukumet yonetmek icin, EMANET aldigi ulkenin topraklarini baskalarina satiyor, altin cikarsinlar diye. Karsiliginda kazanctan %30 komisyon aliyor... Her ne kadar bence yanlis da olsa bunun tartismasina girmeyecegim. Sorun bundan sonra basliyor. Her ne kadar toprak topu sahibine ait olsa da SU ulke mali sayiliyor Peru'da. Satilan arazide eskiden bir gol varmis, yasalara gore SUya , gole dokunmamalari gerekiyor. Ama bir kac yil sonra ortada gol kalmiyor. Suyu baska yere pompalayip, altini kaziyorlar altin aramak icin. Arazinin, yanlis olmasin yaklasik 6 km guneyinde bir yerlesim birimi var. Suyu cogunlukla dagdan aliyorlar. Ancak maden buyumeye basladikca, sehre yaklasmaya basliyor ve sehre gelen su maden tarafindan kesiliyor. Halk ayaklaniyor. Gosteriler oluyor (hala devam ediyor). Bir kisi bu gosterilerde oluyor. Burada maden siyanur kullanmiyor, baska bir madde kullaniyor. Tabi soru su, altin cikarma, zenginlestirme isleminde TEMIZ bir yol var mi? Yoksa ne olursa olsun, altin madeninin cevresi kirlilikle mi karsilasilacak? Kirliligin illa gorunur olmasi gerekmiyor. Yer alti suyuna karismasi cok buyuk bir sorun olur. Buradan icme suyuna ve tarim alanlarinin sulanmasinda kullanilan sulara (bolgede zeytin agaclarina), oradan da sofralarimiza bu zehir ya da zehirler karisabilir.

Benim cekincem; altin bulundu, bundan sonra ne olacak? Alinacak kararlarin sonucu inceleniyor mu? Ki bunlar bilimsel arastirma gerektirir. Yoksa maden isletmesi en cok parayi verene mi gidecek? Ya da amca oglu mu alacak isletmeyi? Ne tur maddeler kullanilacak? Cevre korumasi nasil yapilacak? Benim kisisel tespitim, altin madeni isletmecisi bir kez girdikten ya da isleme basladiktan sonra ne isletim sistemini degistirir ne de bir daha oradan cikmaz. O nedenle bu sorularin cevabi, isletme acilmadan verilmeli.

Kaz Daglari'nin SİT alani olmasi durumu var. SİT alani ozelligi iptal mi edilecek? Bazi milletvekillerinin SİT alanindaki villalari yikilmasin diye, bolgenin SİT alani sifatindan cikarilmasi gibi mi olacak yoksa?

Peru hukumetinin yaptigi gibi, toprak satimi olacak mi? Ben siddetle karsiyim buna. Kaz Daglari hukumetin degil, devletin malidir. Topragin satilip, uzerinden kar orani alinmasina karsiyim. Turk sirketinin isi almasina ve cevreyi koruyacak onlemler alinmasi taraftariyim. Bu islemlerin de periodik olarak kontrol edilmesi (rusvet, corba parasi, hava parasi ... ne derseniz deyin, OLMADAN) gerekiyor.

Son konu: petrolun yerine gecmesi beklenen madde= BOR. En buyuk rezerv nerede? Turkiye'de. Isletme hakki hangi ulkeye verildi? ABD. Ne kadar yilligina? 70 yil... Tum dunyadaki petrol rezervlerinin 20 ile 50 yil dayanmasi bekleniyor. Sonrasi simdilik pek gorulmuyor ama muhtemelen bor alacak petrolun kralligini. En iyimser tahminle 50 yil sonra petrol bitti.

- Ne yapacagiz?
- Bor kullanalim.
- Tamam, nerde bu madde.
- Turkiye'de. Ama isletmesi onlarda degil.
- Kimde?
- ABD...

Gunluk politika yapmanin devri gecti. Bugunun butcesine bilmem kac milyon $ eklemek icin, ulkenin gelecegini tehlikeye atmayin. 5 Neden Sorusu modeli var. Bir isin ya da hareketin gercekten NEDEN yapildigini ogrenmek istiyorsaniz, ardi ardina 5 kere NEDEN sorusunu kendinize sorup cevabini arastirin. Yapabilirsaniz karsi tarafa sorun ama gercek cevabi alip almayacaginiz kuskuludur.

Bor icin:

TR: - Neden bor madeninin bulundugu bolgeyi 70 yilligina kiralamak istiyorsunuz?
ABD: - ..... .... . ....

ABD tarafinin bu cevabi duymak gercekten duymak isterdim.