Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

24 Mart '19

 
Kategori
Ekonomi - Finans
 

Kazakistan'da Yatırım

Avrasya’nın parlayan yıldızı Kazakistan yeni dönemde de yatırım potansiyelini arttırmaya devam edecek. 19 Mart 2019'da ülkenin bilge Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev görevinden istifa etti. Ancak, onun dönemindeki yatırımcıları çekmey yönelik ekonomi politiklarında değişim beklenmiyor. İş Yapma (DoingBusiness) “Yatırım Çekiciliği” indeksine göre Kazakistan190 ülke arasında 36. sırada (10 gösterge boyunca) yer alıyor. Bugün gelinen noktada, bölgedeki ve BDT ülkelerindeki yatırımcılar için en uygun rejimi sağlamaktadır. Bu durum Nazarbayev'ten sonra cumhurbaşkanları döneminde de devam edecektir.

Uzmanlar Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev döneminde, Kazakistan’ın yabancı şirketler ve ulusötesi yatırımcılar için cazip hale gelmek için çok çaba sarf ettiğine ve ülkenin zengin yeraltı kaynaklarına işaret ediyorlar. Kazakistan bugün dünyanın önemli madenleri olan petrol, doğal gaz, uranyum açısından büyükrezervleri bulunuyor ve yaklaşık 1.225 çeşit mineral hammaddesi, çeşitli maden cevherleri, nadir toprak elementleri ile yanıcı ve metalik olmayan minerallere sahiptir. Bazı kaynaklar açısından ise dünya çapında ilk sıralarda yer almaktadır. Mesela,çinko, tungsten ve barit rezervlerinde birinci, gümüş, kurşun, uranyum ve kromit ikinci,bakır ve florit üçüncü molibden dördüncü vealtın rezervlerinde dünya sıralamasında beşinci sırayı almaktadır. Ancak, tüm bu zenginliklerin çıkarılması ve en önemlisi bunların işlenmesi ise çok sermayeye, özellikle yabancı sermayeye ihtiyaç doğuruyor. Bu aynı zamanda yatırımcılar için de cazip bir durumu teşkil ediyor.

Son verilere göre, Kazakistan ekonomisine son on yılda doğrudan yapılan 264 milyar dolarlık yatırımın büyük kısmı hammadde sektörüne (madencilik) yapılmıştır. Ancak son zamanlarda, ülke iş ortaklarına sanayi ve üretim projeleri yoluyla yatırım alanlarını genişletmeyi cazip hale getiriyor.Kazakistan yatırım karşılığında proje uygulayıcılarına büyük destekler vermeye de hazırdır. Bu meyanda sübvansiyonlar (yatırım ve tarife) vevergi muafiyetleri söz konusu olmaktadır.

Ayrıca yatırımcı sadece ürünlerin çıkarılmasına değil, aynı zamanda onların işlenmelerine de katıldığı takdirde, devlet ona en çok tercih edilen rejimi sağlamaya hazırdır.

Finans uzmanlarının belirttiğine göre, Kazakistan yatırımcılara haklarının ve çıkarlarının tam ve koşulsuz olarak korunmasını garanti etmeseydi, ülke yatırımcılar için çekici olmazdı. Ülkenin siyasi istikrarı ve sözleşmelere uyulmasının dokunulmazlığı Kazakistan'ı yabancı ortaklar için en cazip kılmaktadır.

Bu nedenle son yıllarda birincil olmayan sektörlere yatırımcının ilgisinde bir artış olmuştur. Böylece, 2018’in sadece bir yarısında, doğrudan yabancı yatırımların gayri safi yurtiçi girişleri% 15,4 oranında artarak 12,3 milyar doları bulmuş ve bunun yarısı işleme sektörüne yapılmıştır.

Kazakistan'da yatırımcıların ve devletin çıkarlarını senkronize etmek için, yabancı ortaklarla çalışan bir dizi kurum mevcuttur. Bunların en önemlilerini sayarsak,Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Yabancı Yatırımcılar Konseyi, “Kazak Yatırım” Ulusal Şirketi, Dışişleri Bakanlığı (yatırımları çekme konusundaki devlet politikasının uygulanması), Ulusal Ekonomi Bakanlığı (yatırımları çekme konusunda devlet politikası oluşturulması), Kazakistan Cumhuriyeti Başbakanlığı Yatırım Ortamını İyileştirme Konseyi, Eyalet ValilikleriYatırımcı Konseyleri, ulusal e-kalkınma kurumlarını gösterebiliriz.

“Kazakh Invest” ulusal şirketi, “tek pencere” ilkesiyle fikirden uygulamaya kadar yatırım projelerinin desteklenmesi için eksiksiz bir hizmet yelpazesi sunmakta ve Kazakistan Cumhuriyeti'nin özel ekonomik bölgeleri için tek bir koordinasyon merkezi olarak hareket etmektedir. Ayrıca, yatırım projelerinin uygulanması ve kamu hizmetleri sistemine tek erişim noktası için beklentileri ve koşulları söz konusu olduğunda Kazakistan Hükümeti'nin çıkarlarını temsil eden tek bir müzakerecinin rolünü oynamaktadır.

2018 yılında cumhuriyette “Kazakh Invest”in katılımıyla, yabancı sermayenin katılımı ile 3.1 milyar dolar değerinde 27 yatırım projesi hayata geçirildi. Ocak 2019’da, şirketin izleme sisteminde toplam 39.6 milyar dolarlık 157 proje bulunmaktadır.

Bugün Kazakistan'da 11 özel ekonomik bölge (ÖEB) var. Bunlar için temel faydalar standarttır ve Kazakistan mevzuatı ile belirlenir. Tüm ÖEB katılımcılarına kurumlar vergisi, arazi vergisi veemlak vergisi gibi vergilerden muafiyet sağlanmıştır;

Mallar özel bir ekonomik bölgenin bölgesinde satıldığında, katma değer vergileri (KDV) sıfır oranda geçmektedir. Ayrıca, gümrük vergilerinden ve ithalat KDV'sinden muafiyetine, ithalat gümrük vergilerinden muafiyete ve yatırım maliyetlerinden geri dönüşe tabidirler.

Ekonominin gelişimi için elverişli bir iklim oluşturmak ve yabancı sermaye akışını teşvik etmek, mevcut teknolojileri sanayi teknolojilerini genişletmek ve güncellemek, Kazakistan personelinin becerilerini geliştirmek ve çevreyi korumak için yatırım faaliyetlerine yönelik kapsamlı bir devlet destek sistemi getirildi.

Bugün Kazakistan, Avrasya’nın yükselen yıldızı ismine layık bir şekilde hareket etmektedir. Ülkenin ekonomik kalkınmasının ve yatırımcılar için cazibe merkezi haline gelmesinin mimarı Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev görevinden ayrılmış olsa da, iç ve dış politikada, özellikle de ekonomi ve yatırım politikalarında büyük değişiklikler beklenmemektedir.  Kazakistan yeni dönemde de yatırımcıların gözbebeği olmaya devam edecektir.

 

 
Toplam blog
: 22
: 124
Kayıt tarihi
: 03.11.11
 
 

  Mesleğim tarihçi. Özellikle Türk dünyası tarih ve kültürü üzerine araştırmalar yapıyorum. Tarih..