Kemal Kılıçdaroğlu, “emekli komutanlar” demiş; “emekli”si uçmuş!...

Bir cümleden çıkarılacak bir sözcük, cümlenin anlamını değiştirir mi?

Bunun yanıtı hem “Evet”, hem de “Hayır”dır.

Niye mi?

“Salon ful doluydu.”

Buradaki “ful” sözcüğünü kaldırmak, anlamı/ anlatılmak isteneni değiştirmez; cümledeki “anlatım bozukluğu”nu giderir. Çünkü “ful” ile “dolu” sözcükleri aynı anlama gelir.

“Eski salon doluydu.”

Bu cümledeki “eski” sözcüğünü kaldırdığınız zaman anlam değişir. “Eski” sözcüğü, başka “salon”un da olduğunu anlatır. Cümleyi kuran için “eski”, hangi salondan söz edildiğini anlatmak için zorunludur.

“Alıntılar”da, birinin sözlerini kullanırken dikkat etmek, söyleneni, anlamı değiştirmeden aktarmak gerekir. Örneklerde görüldüğü gibi, söylenen, eksik aktarılmış olur. Bir cümleye “dışarıdan” yapılan bir ek de, anlamı farklı yapar.

Bir cümleden, özellikle bir sıfatı kaldırmak, işi “Kasıt var”a kadar götürür.

*****

Kemal Kılıçdaroğlu, Afyon’daki patlama konusunda söyledikleriyle dün gündemdeydi.

Kılıçdaroğlu’nun dediği neydi?

“Üst düzey komutanlara sordum. Sabotaj olduğuna dair kuvvetli emareler olduğunu söylediler.”

Kılıçdaroğlu’nun sözlerine gelen tepkiler, ölçülüydü, eleştireldi.

Biz de, dünkü yazımızda Kılıçdaroğlu’’nun söyledikleri üzerine yazdığımız yazıda, şunu sormuş ve eklemiştik:

“Kılıçdaroğlu'nun "üst düzey komutanlar" dediği "emekli" mi, yoksa "muvazzaf "mı?”

Burası çok önemli...

Asıl, çok önemli olan da, Kılıçdaroğlu'nun böyle bir "iddia"yı orta atarken tüm olumsuzları göz önünde tutmuş olabileceği...”

*****

Aradan bir gün geçti; Kemal Kılıçdaroğlu sözlerine açıklık getirdi:

“Ben o gazeteci ile yaptığım konuşmamda ‘emekli komutanlar’ dedim. Onlardan aldığım bilgiye göre sabotaj ihtimalinin yüksek olduğunu söyledim. Eski komutanların yüzde 99 sabotaj dediğini söyledim. Ama bunları dost sohbeti çerçevesinde söyledim. Yazılması için değildi. O nedenle açıklama olarak görmüyorum. Ama evet, eski komutanlar bunu söyledi. Hatta yüzde 99 da değil, yüzde 99.5 ihtimalden söz ettiler.”

Görüyor ki, “emekli komutanlar”ın “emekli”si uçmuş,  geride “komutanlar” kalmış.

Ya başka kalanlar?

''Söylediğimiz her sözün arkasındayız. Söylediğimiz her söz ölçülmüştür, biçilmiştir, tartılmıştır, uzun süre konuşulmuştur, ondan sonra dillendirilmiştir."

Siz, sözü ne öçlüde “ölçerek”, “tartarak” söyleseniz de, birileri “tartı”nın ayarını bozuyor!