Kırşehir'e yolculuk: Malya (Tigem) Tarım İşletmesi ( 5 )

Seyfe Gölü’nden sonra Malya Tarım İşletmesi’ne gittik. Kırşehir Valisi Sayın Mehmet Ufuk Erden Bey’de bizimle birlikte idi. Malya TİGEM Müdürü Mustafa Güncan, Müdür yardımcısı Hüseyin Yılmaz, Personel Şefi Hamza Gevrek ve dairede çalışan tüm personel bizleri karşıladılar. Malya’da çok güzel ve geniş bir misafirhanenin salonunda ağırladılar. Misafir karşılamanın en güzel örneğini verdiler. Kısa bir hoş – beşten sonra Malya TİGEM müdürü Mustafa Güncan bize çiftlik hakkında açıklama ve bilgiler verdi. Bu arada bazı arkadaşların merak ettiği sorulara cevaplar verdi. Karşılıklı bir sohbetimiz oldu. Aldığım notlarımdan bir kısmını sizlere burada sunuyorum:

Malya Çiftliği işletmesi, 1942 yılında kurulmuştur. Malya Zirai Kombina İşletmesi olarak geçer. Malya Çölü tabir edilen ve mera olarak kullanılan 217.000 dekarlık arazi üzerinde kurulmuştur. İşletme 01.03.1950 yılında 5433 Sayılı kanunla kurulan Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü’ne bağlanarak Malya Devlet Üretme Çiftliği ( Malya DÜÇ ), adını almıştır. 1984 yılında ise yine çıkan bir kanunla Kamu iktisadi Kuruluşu olarak Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı olarak Malya Tarım İşletmesi Müdürlüğü adı ile hizmet vermektedir.

Malya Tarım İşletmesi, Kırşehir ili Merkezinin 27 km Kuzey Doğusunda, Yerköy, İlçesinin 55 km, Güneyinde, Mucur İlçesinin 25 km Kuzeyinde bulunmaktadır. Ankara’’ya 200 km, mesafededir. İşletmenin Doğusunda Çamalak, Karaarkaç, Yeni yapan, Köyleri, Güneyinde Seyfe Gölü, ve Eskidoğanlı Köyü, batısında Boztepe İlçesi, Yenidoğanlı, Harmanaltı Köyleri, Kuzeyinde Öksüzkale ve Yalnızağaç köyleri bulunmaktadır. İşletme İç Anadolu Bölgesinin Orta Kızılırmak Havzasında, etrafı yüksek dağlarlarla ve tepelerle çevrili çanak şeklinde 1100 metre rakımlı Malya Ovasında kurulmuştur.

İşletmenin personel durumu:

10.10.2011 tarihi itibariyle 2 idari personel, 3 ziraat mühendisi. 1 veteriner hekim, 1 tekniker ve 2 teknisyen, 13 memur, 17 güvenlik görevlisi ve 96 daimi işçi bir geçici olmak üzere toplam 136 personel burada görev yapmaktadır. Malya TİGEM’ın faaliyetlerinden bazıları:1- Bitkisel üretim faaliyetleri 2- Hayvancılık Faaliyetleri, 3- Sığırcılık faaliyetleri, 4- Koyunculuk faaliyetleri gibi hizmetleri vardır.

İşletme, kurulduğu 1942 yılından beri hayvancık alanında önemli hizmetler vermiştir. Bugün bölgede en iyi adaptasyonu sağlanmış kültür ırklarının damızlık yetiştiriciliğini yaparak ülke hayvancılığına hizmete devam etmektedir. Sığırcılık hizmetlerinde ilk yıllarda başarılar sağılanmış yerli Karaman ırkı ineklerinin seleksiyon ve melezleme yolu ile iyileştirme yapılmış, ancak daha sonraki yıllarda dışarıda ithal edilen siyah, beyaz alaca ve esmer ırkı üzerinde çalışmaları devam etmiştir. Sığırcılık ünitesinde kaba yem üretiminin ihtiyacı tam anlamı ile karşılamadığından alt yapı yetersizliği ve Genel Müdürlüğü’nün politikaları neticesinde TİGEM sığırcılık faaliyetlerine son verilmiştir.

2010 yılı sonuna doğdu Anadolu Tarım İşletmelerine gönderilmiştir. İşletme Müdürü Mustafa Gürcan bu bilgilerden sonra Koyunculuk konusunda da şu bilgileri verdi: İşletmenin koyunculuk ünitesinde Akkaraman ve Malya ırkı koyunlarla damızlık yetiştiriciliği yapılmaktadır. 2010 yılı sonu itibariyle 2925 baş ana kadro ile toplam 5431 baş hayvan varlığıyla koyun yetiştiriciliği sürdürülmektedir. Barınak kapasitesi artırılarak, koyunculuk faaliyetlerinin daha geniş kapsamlı yürütülmesi düşünülmektedir. İşletmemizde en fazla yoğunluk Akkaraman ırkı ile Malya Koyunu üzerinde faaliyetlerini sürdürmektedir.

Akkaraman Koyunları ırk özelliklerini en iyi temsil edecek şekilde seleksiyon yapılarak, elde edilen damızlık materyali üreticilere intikal ettirilmektedir. Malya Koyunu ise sadece bu işletmede yetiştiriciliği yapılan bir ırktır. Alman Et Merinosu ile Akkaramanın melezlenmesi sonucu elde edilmiştir. Melezleme sonucunda % 68.75 Akkaraman % 31.25 Merinos geni tipinde Malya koyunu elde edilmiştir. Bu alanda başarılar sağlanmıştır. Daha çok yoğunluk Akkaraman ırkı ile Malya Koyunu üzerinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu her iki koyun ırkından verim sağlanmıştır.

Bu açıklamalardan sonra yine topluca misafirhanenin tertemiz ve havadar geniş yemekhanesinde bizim için hazırlanan öğle yemeğini birlikte yedik. Öğle yemeğinde yok yoktu. İçki hariç her türlü meşrubat vardı. Özellikle yöresel etli bulgur pilavı, yufka ekmeği ve bol kavurma ile birlikte harika idi.

Arkadaşlarımızın bir kısmı  çatal, filan kibarca yemeğe başladılar. Bu arada  arkadaşlarımızdan biri yarı şaka, yarı cidi: " Ya hu arkadaşlar bu kağıt gibi  yufkanın ve yağlı, kavurmalı bir pilavun olduğu yerde çatalın yeri mi olur? Şaka yollu  söyleyince herkes çatalı ,kaşığı bırakmak zorunda kaldı. Yufkayla etli pilavun kavurmayla birlikte hele durum yapılıp yenmesi bir başkadır  tadı ve lezeti.....

Malya Tarım İşletmeleri  ( TİGEM )  tüm çalışanı ile birlikte bize tatlı ve hoş saatler yaşattılar. Sıcak ilgi gösterdiler. Başta İşletme Müdürü Sayın Mustafa Güncan Bey'e, Müdür Yardımcısı Hüseyin Yılmaz ve personel şefi Hamza Gevrek Beylere ve tüm çalışanyarına buradan teşekkürlerimizi sunuyor, selam ve saygılar sunuyorum.... Çalışmalarında sağlık ve başarılar diliyorum....

1966 yılı Mayıs  ayında düğünüm MALYA  DÜÇ'de  yapılmıştı, kayınpederim Abdullah CAN, bu çiftlikte uzun yıllar çalışmıştı... Bir başka yazımda ayrıca bundan da söz edeceğim....Şimdilik esen kalınız...Bir gün yolunuz Kırşehir veya Boztepe'ye düşersea   mutlaka  MALYA ( TİGEM )' i  görmenizi  sağlık veriyorum....