- Kategori
- Türkiye Ekonomisi
Kısa vadeli dış borç stoku 144,1 milyar dolar
Bana göre dün gelen en önemli veri TCMB’nin yayınladığı kısa vadeli dış borç stoku verisiydi.
Rapora göre kısa vadeli dış borç stoku hızlı bir artış eğilimine girerek 144,1 milyar seviyesine kadar yükseldi. 2012’nin ilk çeyreğinde 2011’in yıl sonuna göre %19,2 artarak 99,9 milyar dolara ulaştı.
Haziran sonu itibariyle kısa vadeli dış borç stokunun 86,4 milyar dolarını özel sektöre ait kısa vadeli dış borçlar oluşturuyor. Bu rakamın 55 milyar dolarını bankalar ve finans kuruluşlarının borçları oluştururken, geriye kalan kamuya ait kısa vadeli dış borç stokunun tamamı ise kamu bankalarına ait.
Biraz daha geniş çerçeveden bakacak olursak, 2009 yılı sonunda 49 milyar dolar düzeyinde bulunan stok aradan geçen üç yılda üç’e katlamış durumda.
2009 yılın da 49 milyar dolar
2010 yılında 77,5 milyar dolar
2011 yılında83,8 milyar dolar ve
2012 ilk çeyreğinde 99,9 milyar dolar düzeyine ulaşmış durumda.
Çerçeveyi biraz daha genişlettiğimizde ise
1989 yılında kısa vadeli dış borç stokunun sadece 5,7 milyar dolar düzeyinde olduğunu ve ilk defa 1992 yılında 10 milyar dolar sınırını, 1998 yılında da 20 milyar dolar sınırını aştığını görüyoruz.
2000 yılında da yükselişini sürdüren stok 28,3 milyar dolara ulaşırken 2001 kriziyle birlikte 2001 ve 2002 yıllarını 16,5 milyar dolar düzeyinde kapatmış…
Ardından 2003 yılından itibaren adeta ralli yapan borç stoku;
2003 yılında 23 milyar dolar
2004 yılında 32 milyar dolar
2005 yılında 40 milyar dolar ve
2006 – 2009 döneminde 40 – 50 milyar dolar düzeyindeyken nihayet yukarıda rakamları verdiğim gibi 2010 sonrası adete tırmanışa geçmiş durumda.
Toparlayacak olursak, kısa vadeli dış borç stoku ilk çeyrekte 99,9 milyar dolar ancak Haziran sonu itibariyle orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verisi kullanılarak hesaplanan kısa vadeli dış borç stoku 144,1 milyar dolar düzeyinde.
Bu veriler ile birlikte son dönem içeri giren sıcak para ve parite’nin 1,25 seviyesine kadar yükselmesine rağmen Dolar/TL’nin hala 1,80 seviyesinde olmasının nedeni bir kez daha anlaşılmıştır sanırım.
Toplamda 300 milyar doların üzerinde dış borç ve 200 milyar doların üzerinde olmak üzere toplamda 500 milyar dolar civarında bulunan borç yükü güzel ülkemin hükümetini her şartta hizaya getirmeye yetecek miktardadır.
Açıkçası son dönemde giren sıcak para kimseyi rahatladık moduna sokmasın, beklide tasarrufa en fazla ihtiyaç duyulan dönemdeyiz. Marjinal bir ifadeyle işler bozulduğunda toplumun yarısı altı ay içerisinde aç kalacak durumda. Tasarrufların %80’i nin bankalara gittiği ülkemde yukarıdaki cümleyi kullanırken hiç de zorlanmadım.
Not 1: 2013 çok zor geçecek şimdiden uyarayım.
Not 2: Birkaç ay evet 5,20 fiyattan AKBNK satan CİTİ yanıldımı? Yoksa…
Son sözü bugün de 1961 yılında ölen ABD li Emes Miller Hemingway’a verelim
"Bir defa borca alıştın mı, sonra dilenirsin."
Sevgilerimle.
Esra YILMAZ
https://twitter.com/yilmazesray