Kitaplar arasında: Güzelhisar'ı okurken

Türkiye coğrafyasında kim bilir HİSAR’la biten kaç il ve ilçemiz vardır. İşte bunlardan bir kaçı: Afyonkarahisar,  Akhisar, Şereflikoçhisar, Şebinkarahisar,Sefer( i ) hisar, Yenihisar, Sultanhisar,  Koçhisar ve şimdi sözünü edeceğim “Güzelhisar” geliyor aklıma.  Güzelhisar ( Ali ağa Çevresi ile Birlikte ) bir kitabın adıdır Yazarı öğretmen Cevat Yıldırım’ın kaleminden çıkmıştır. ( 2. Baskı- 2016). Kitap Güzelhisar- Aliağa Belediyesi tarafından yayımlanmıştır. Tertemiz bir kapağı olup boy ( 16X27) ebadında ve 408 sayfadan ibarettir.

Peki Güzelhisar Türkiye’nin neresindedir? Onu da kısaca açıklayalım: Güzelhisar gerek 17.Yüzyıl, gerek 18.Yüzyıl başlarında Saruhan Sancağı’nın kaza merkezlerinden birinin adıdır.  Güzelhisar’ı Menemen olarak Aydın Vilayeti dahi denirdi. Ancak şimdilik İzmir’e bağlıdır. Güzelhisar’ın ilçe olarak adı ise Aliağa’dır.

Kitabın 2.Baskısının önsözünde eğitimci yazar Cevat Yıldırım şunları yazıyor: “Güzelhisar Mahallesi 1320 yılından 1864 yılına dek  Saruhanoğullarına ve Osmanlı  Devletine beş yüz yıldan kazalık yapmış bir yerleşmiş  birimidir. Günümüzde Aliağa İlçesinin bir mahallesi konumunda olan adı geçen yer, 16.Yüzyılda Manisa San-cağı’nın önemli kazalarından biri idi” .  

Kitabın bir başka yerinde “ Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. M. Kemal Atatürk “ ün sözü ile başlayan Aliağa Belediye Başkanı Serkan Acar ise özetle şunları yazıyor: Ege’nin binlerce yıldır uygarlıkları doğuran bereketli topraklarda yaşıyoruz. Bu coğrafya, bazı araştırmalara göre beş bin, yeni bulgulara göre de 8 bin yıllık uygarlığın izlerini ve kültürel mirasını taşıyor. Kentlere anlam ve değer katan o kenti kent yapan, tarihi ve geçmişten bugüne biriktirdiği zenginlikleridir. Aliağa veçevresinde bu zenginlik var. Önemli dolan bu zenginliği bugünden geleceğe taşımaktır. Bunun yolu da yazmaktan geçiyor” bunları söyledikten sonra Aliağa Belediye Başkanı Serkan Acar sözlerinin bir başka yerinde: “ Eğitimci yazar Cevat Yıldırım’ın “ Güzelhisar” kitabı yayınlandığı günden bu yana Aliağa ile ilgili araştırmak yapmak isteyenlerin başucu eserine dönüştü. Ancak bu kitabı artık sahaflarda bulmak mümkün değildi. Böylesine önemli bir eserin zamanla elde edilen yeni bilgiler de eklenerek yeniden kent belleğine kazandırılması gerekiyordu.

Şu bir gerçek ki, yerel tarih çalışmaları hayatımıza, geleceğimize, kültürümüze sahip çıkmakla eşdeğerdir. Yerel tarihimize sahip çıkmazsak sbir çok değerimiz yok olacaktır.  Yerel tarih mirastır ve ona sıkı sık sarılmamız gerekiyor. (….) Bu düşüncelerle “ Güzelhisar” kitabını hazırlayan eğitimci yazar Cevat Yıldırım hocamıza emekleri için teşekkür ediyorum” diye yazıyorlar.

Gerçekten Güzel hisar kitabı geniş bir araştırma ve incelemenin sonucunda ortaya çıktığına inanıyorum.  Eserin içeriğine bakıldığına yoğun bir uğraş ve çalışma içinde ve bir hayli zaman harcadığını görmek olasıdır. Kitabın içinde yer alan bazı bölüm ve konu başlıklarını  yazıyorum: Yörenin Coğrafyası, Bölgenin Doğal Durumu, Güzelhisar Çayı, Güzeloisar/ın toprak ve Ovaları, İklimi, Bitki Örtüsü, Güzçelhisar’ın Adı Nerden Geliyor,Tahir ve Coğrafya Yönünden Güzelhisar, Türkler Anadolu’da, Güzelhisarla ilgili bazı Tarihi Belgeler,Güzelhisar’da Yörükler ve Bunların İskanı, Milli Mücadele de Güzelhisar ve Şehitleri, Kurtuluş Savaşında Güzelhisar,İzmir’in İşgali ve   Direnişi, (14 Mayıs 1919),Güzelhisar ilgili bazı istatistik Bilgileri, Bu yörenin geleneklerine ve göreneklerine geniş çapta ayna tutup yer vermişlerdir. Güzelhisar’da Eğitim ve öğretim, Güzelhisar Folklorunda İnanışlar, Afsun ve Büyü, Ay ile ilgili inanışlar, Bereketle İlgili İnanışlar, Günler ve Aylarla ilgili İnanışlar, Düğünler, Askere Gitme Törenleri, Hasta Ziyaretleri, Köyde Çamaşır Günü yöresel halk bilmine  ve folkloruna önem vermişlerdir.

Güzelhisar / Aliağa  yöresi hakkında inceleme ve aştırma yapacak olanlar için  çok  önemli bir kaynakça bağlamındadır bu   kitap.  Kitabın son bölümünde genişçe  bir   sözlük ve  yararlandığı   zengin bir kaynakça  yer alıyor. Bunlar bile  yazarın nedenli   ciddi bir  çalma   ve uğraş verdiğini  görüyoruz.

Eğitimci yazar Cevat Yıldırım bir öğretmendir. Yazmaya, araştırmaya sevdalıdır.1945 yılında Aliağ / Güzelhisar Köyünde doğmuştur. Edirne Öğretmen okulu ve İzmir Eğitim Enstitüsü’nün Resim-İş Bölümü’nden mezun olmuştur.1993 yılında emekli olmuştur. Halen Foça’da  ikamet etmektedir. 2001 yılıda Aliağa ve yakın çevresi hakkında geniş bir araştırmada bulunarak söz ünüettiğmiz  bu eseri   ortaya koymuştur.

Cevat Yıldırım 2000’lı yılların başından itibaren Aliağa’da yerel Tarihi araştırma devam etti. 2009 yılında“Aliağa Cumhuriyeti Dönemi” eserini Aliağa Ticaret Odası’nın  desteğiyle yayınladı. 2015 yılında “Su, deniz, Gediz, Foça “ adlı kitabını yazdı. Halen Mitolojik öyküler üzerine çalışmaları sürdürmektedir. Cevat Yıldırım ayrıca eski yazı ve Osmanlıca’ yı da çok iyi bilmektedir.  Böyle bireseri Türkkültürüne   kazandıran ve bir öğretmene destek  en başta  Güzealhisar   Ali ağa Beilediye  Başkanı Sayın   Serkan  ACAR'ı  ve bu  eserini binbir  emekle  hazırlayan   değerli  meslektaşım   Sayın Cevat YILDIRIM 'ı   bu   verimli ,kalıcı  çalışmalarından dolayı içtenlikle kutluyor, sağlıklı günler ve  uğraşlarında başarılar diliyorum... 

Abdülkadir  GÜLER 

21 Şubat 2017-  SÖKE