Kuantum Felsefesi üzerine güncelleme

KUANTUM FELSEFESİ NEDİR?

Geçtiğimiz yıl ‘Kuantum Felsefesi ve Mutluluk’ kitabım yayınlandıktan hemen sonra, yine kuantum felsefesinden esinlenmiş olan ve okuyucuya ruhsal gelişimin sırlarını vaat eden bir kişisel gelişim kitabı yayınlandı ve piyasaları kavurdu geçti.

Doğrusuya reklâmı ve lansmanı yapılmadığı için pek satmayan benim kitabımın yanında bu ve bunun türdeşi kitapların çılgın sayılarda satmasına gıpta etmedim değil.

Ama ne zaman merak edip bu kitabı aldım ve okudum, bu kitapların nasıl olup da bir fenomen haline geldiklerine de şaşırdım.

Kuantum fiziği ve felsefesini benden bile daha yüzeysel olarak takip etmiş birilerinin onca gürültüyü nasıl çıkarabilmiş olmalarına şaştım. Ben akademik bir çevreden değildim, kuantum felsefesi ile besleneceğim zihinsel açıdan zengin bir çevreden gelmiyordum, izoleydim, bütün öğrendiklerimi kendi çabamla okuyarak elde etmiştim. Bu durumda bile ben Kuantum felsefesinin insanlara kişisel gelişmelerini sağlamak için hap gibi yutulacak çözümler veremeyeceğini, öyle rejim kitabı yazar gibi insanlara hazır reçeteler vermenin mümkün olmadığının farkındaydım.

Bilenlere ve bilmeyenlere gerçek Kuantum felsefesi nedir, bunu anlatmak için önce ünlü bir Kuantum hipotezinden bahis açalım. Kitabımda detaylı anlattığım gibi Kuantum felsefesinin temel kuramlarından birisi ünlü belirsizlik kuralıdır. Bu kurala göre bütün alternatiflerin aynı anda ve birlikte gerçeklikleri olasıdır.

Bu felsefenin teorisyenlerinden ünlü bilim adamı Schrödinger’in kurgusal deneyinde, kutunun içindeki kedinin aynı anda hem ölü hem canlı olması durumundan bahsetmektedir!

<ı>Scrödinger olayı daha iyi anlatabilmek için kafasından kurgusal bir deney uydurmuş ve bu deney bir fenomen haline gelmiştir.

<ı>Bu deneyde içinde ne olup bittiğini dışarıdan gözlemlememiz olası olmayan bir kutunun içine, bir kimyasal zehir ve bu zehrin bulunduğu sırça şişeyi belirsiz bir zamanda kıracak olan radyoaktif bozunmalı bir tetik düzeneği ve de bir kedi konulmuştur. Schrödinger bu kurgusal kutuyu üniversite kürsüsüne getirir ve sorar:’

<ı>-Bu kutunun içindeki kedi canlı mıdır, ölü müdür?

<ı> Beklediği doğru cevap, kutunun içindeki kedinin durumunun belirsiz olduğudur. O an için zehir aktif olup kedi ölmüş de olsa veya yaşıyor da olsa, onun durumunu görmeden gerçekleyemeyiz!

<ı>Açılmadan önce o kutunun içinde biz dışarıdakilere göre, hem canlı hem de ölü kedi birlikte mevcuttur!

<ı>Ancak kutuyu açıp kediyi gördüğümüzde kedinin canlı veya ölü olan varlıklarından sadece biri gerçeklenir!

<ı>(Kuantum Felsefesi ve Mutluluk’ kitabından)

Bu olgudan ileriye doğru gidelim. Olasılıklar belirsizliği büyütür, Werner Heisenberg’in belirsizlik kuramında ise artık klasik bilimdeki neden- sonuç ilişkileri, nedensellik kabul görmez.<ı> “Gözlemlediğimiz şey doğanın kendisi değildir; yalnızca doğanın yönelttiğimiz soruya verdiği yanıttır” der Heisenberg.

<ı>Adını ünlü Kuantum fizikçilerin bir araya gelip yaptıkları efsanevi Kopenhag toplantısından alan Kopenhag yorumu; dünyanın bizim onu gözlemlememizden bağımsız bir varlık olduğu fikrini sona erdirmiştir. Burada tartışılan konulardan birisi de gözlem ve gözlenen ilişkisiydi. Gözlem sonucu konusunda şöyle demişlerdi:

<ı>Ancak içine bilinç girmeyen bir gözlem; özgür, bağımsız ve tam objektif nitelik kazanabilir. Aksi halde zihin ne istiyorsa netice bu istekten etkilenecek, hatta “zihnin çağrısı” olacaktır!

<ı>

<ı>Başka bir deyişle insanın niyeti, fiziksel dünyanın yapısını etkilemektedir. Bu da, biz onu kavramasak da, dünyanın devam ettiği şeklindeki klasik nesnellik görüşünü destekleyen her günkü dünya deneyimimiz ile çelişmektedir.(sayfa 34)

Kopenhag yorumunun felsefi açılımları, kaderimizin değişken olup olmadığı konusunda çok ciddi sorular ortaya çıkartır.

<ı>Ama gözlemin nesnel gerçekliği değiştirdiği konusundan daha önce gelen olgu ise: öz, varoluş ve idrak kavramları arasındaki ilişkidir. Yani gözlemlerin idraki değiştirebildiğini kabullenince, varoluş sorununun idrakin sonucu olduğunu baştan kabullenmiş olmamız gerektir! (sayfa 36)

Yukarıda Heisenberg’in belirsizlik kuramının nedensellik kavramını işlevsizleştirdiğini belirtmiştik. Bunun sonucunda kuvvetle arzuladığımız kendi kişisel beklentilerimizin gerçek olmasını nasıl bekleyebiliriz ki? O kitaplarda verilen reçeteler, başarı formülleri nasıl gerçek olur ki?

Kuantum felsefesi toplumsal ölçüde çok büyük taleplerde bulunan ideolojik düşüncelerin, istenen arzu edilen durumun tam tersini ortaya çıkardığını söylemektedir. Yakın politik tarihe baktığımızda, bütün politik ve sosyal hareketlerin pratikte teoride amaçlananın aksi bir sonuç vermiş olduğu görülür! Bireysel idealizminde sürekli hayal kırıklığı ile sonuçlandığı edebiyat tarafından işlenmiştir. İşte bu paralelde, bireysel güçlü beklentilerin de bazı kitapların verdiği çerçevede ve sihirli formüllerle gerçekleşmesini beklemeli miyiz? (Yoksa bu durumda basit ve beklenti düzeyi düşük yaşamlar daha reel olmaz mı?)

İşlevsiz bulduğumuz popüler kişisel gelişim kitabına yazan ve Kuantum felsefesine ilgi duyanların ikonu haline gelen; Mr.Quantum yani Fred Alan Wolf bile güncesinde:

<ı>‘‘Ben şahsen insanlara potansiyellerini artırmaları için hazır teknikler öneren fikirleri öğretmiyorum.(!) Ruhsal bir diyet kitabı gibi sunulan bütün çalışmaların sonunda yürümediğini gördüm. Bir sürü ruhsal gelişim tekniği bu konuda ciddi çalışmalar yapmadan, kuantum fiziği prensiplerinin derinliğine inmeden, para yapmanın sırlarının derinliğini düşünen ve birbiri ardına gelen bütün o imitasyon ‘Düşün ve Zengin Ol!’ türünden kitaplara karşıyım’’ demektedir.

(‘Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma!’ derler ya, acaba Alan Wolf günah mı çıkarmaktadır? O kitapta hazır reçete yazan o değil miydi? ) Prof. Wolf devamla, şunları söylüyor:

<ı> ‘’Çekim gücü dedikleri, kuantum alanı ruhsallığı konusunda bir kitap kulağa iyi gelebilir ama alan denilen şeyin size her istediğinizi vereceğini sanırsanız, yanılırsınız!

<ı>Bir kere kuantum alanı bir enerji alanı değildir. İki, farkındalık güç üretmez! Farkındalık enerjide değildir. İkisi birlikte de bir şey değildir. Üçüncü olarak eğer herkes bu varsayımsal kuantum alanının frekansını tutturabilseydi ve sonucunda her istediklerini elde edebilir olsalardı, dünya şimdi olduğundan daha berbat bir yer olurdu!’’

Wolf’un bu dediklerine tümüyle katıldığımdan, sizlerle paylaşmak istedim.

Şimdi siz şunları diyebilirsiniz:

-Ama bu ticari ve kolaycı reçeteler geçersiz ise, bizim için vaat edilmiş bir ‘iyilik ve güzellik’ yok mu?

Ümitsizliğe düşmemek gerektir. Kuantum mucize sunmaz, ama sürprizi sever. Bilinmeyenlere doğru yolculuğun heyecanını verir, dünyayı değiştirir(Parçacık laboratuarlarındaki deneylerin sonuçlarını hep birlikte göreceğiz, her yeni bulgu yeni felsefi soruları da beraberinde getirecek!).

Kuantum felsefesinden ille de kendiniz için bir şey bekliyorsanız, onu okuyarak kendi kişisel gelişmeniz için çok fayda elde edeceksiniz. Kişisel sıkıntılarınızın çözümünü de bekliyorsanız, tedavisi yine ruh terbiyesi gibi zor yollardan geçiyor.

Özetle, kendi içimizdeki iyilik ve güzelliği aramak ve geliştirmek, yeni erdemler keşfederken beraberinde gelen sınavları vermek ve anı yaşamayı öğrenmek yanında, olumlama pratikleri yapmak gibi kitapta anlatılan konular da, ilgi duyanlar için faydalı olacaktır…
Cengiz Özder-Şubat 2008