Kuran kursları laikleşiyor mu?

LAİK KURAN KURSLARI... LAİK OLMAYAN KURAN KURSLARI


Alın size ayrılıkçı bir konu daha...

Kocaeli Büyükşehir belediye başkan adayı Sefa Sirmen'in, seçimi kazandığı takdirde açmayı düşündüğü Kuran kursları tartışılmaya başlandı bile. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın da onay verdiği bu açılım, acaba toplumda ayrılıkçılığa ya da ikiliğe yol açar mı?

Bugün Türkiye'de, AKP yönetiminin sosyal ve kültürel görüşüne göre açılmış binlerce Kuran kursu, küçük çocuklara din bilgisi vermekte ve Kuran'ın yazı dili olan Arapça'yı öğretmektedir. Bu Kuran kursları, her ne kadar devlet kontrolunda faaliyet gösterse de, öğrettiği konular dışında, bu çocukların, iktidardaki yönetimim sosyal ve felsefi görüşü doğrultusunda yönlendirilmediğini söylemek, bana göre çok zordur.

Kuran Kursu açılımı, artık Sefa Sirmen'i aşmış ve CHP'nin onay verdiği bir proje haline gelmiştir. Bu demek ki CHP, seçimi kazandığı yerlerde, Belediye Başkanları'nın Kuran kursu açma isteklerine karşı durmayacaktır.

CHP'nin, "her mahallede bir Kuran kursu" projesi bana, 1990 öncesinde Yeni Nesil Gazetesi ve Köprü Dergisi'ne verdiği bir demeçte (bunlar, İslamcı kesimin yayınıdır) Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nu eleştirirken "İmam Hatip okullarının gayesi, sadece din adamı yetiştirmek değildir. Dinini bilen Türk vatandaşı doktor, mühendis, hakim olsa daha iyi değil mi?"(1) diyen bir muhalefet partisi liderini hatırlattı. (Bu muhalefet lideri, sonraki yıllarda cumhurbaşkanı da oldu.)

Peki, bu Kuran kurslarında...

* Nasıl bir eğitim sürdürülecek?

* Bu kursların hocaları(artık öğretmenleri diyeceğiz) nereden gelecek?

* CHP, acaba İmam Hatip Okulu mezunu hocalara ve imamlara buralarda görev verecek mi?

* Zaten, ülkemizde binlerce Kuran Kursu varken, mevcutlardan farklı olacak bu kurslar, bu sayıyı daha da artırmayacak mı?

* Bu kurslara hangi ailelerin çocukları gidecek?

* CHP'li laik aileler, çocuklarını Kuran kurslarına göndermek için ne kadar hevesli olacaklar acaba?

* Bu kurslara katılan öğrencilerin kılık kıyafetleri nasıl olcak ?

* Farklı bir din eğitimi vereceği belli olan bu Kuran kurslarına Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bakışı nasıl olacak?

* Farklı bir eğitim görecek bu küçük çocukların birbirlerine bakışları nasıl olacak?

AKP'nin mevcut Kuran kursları ile CHP'nin açmayı düşündüğü Kuran kursları, acaba diyorum; "Laik Kuran kursları" ve "Laik olmayan Kuran kursları" diye bir ayrıma tutulacak mı?

x x x

Buraya kadar yazdıklarımın, bu projenin uygulanmasının sorunlu olacağı doğrultusundaki düşüncelerimdir. Acaba, bu projenin, ciddi bir şekilde ele alındığı takdirde başarı şansı yok mudur?

Cumhuriyet değerlerine saygılı, laik ve demokratik ilkeleri benimsemiş modern din anlayışına sahip bireylerin yetiştirilmesi elbette mümkündür. Bunun için yapılması gerekenlere örnek olması bakımından biraz geçmişe bakmak ve ders almak gerekir. Geçmişte başarılı olamayan benzer girişimler, biraz anlayış, biraz özveri ve biraz da cesaret ile günümüzde başarıya ulaştırılabilir.


Bakalım, Cumhuriyetimizin ilk yıllarında neler yapılmış?

1928'de İslam dininde reform ve modernleşme sorununu incelemek üzere Prof. Mehmet Fuat Köprülü başkanlığında ilahiyatçı, psikoloji ve mantık profesörlerinden oluşan bir komisyon kurulmuştu. Bu komisyon, "ibadet şekli, ibadetin niteliği, ibadetin düşünce yanı" üzerinde incelemeler yapmıştı. Bunlar arasında; "camiye oturacak sıraların konması, duaların Türkçe okunması, müzik eşliğinde ibadet, felsefe eğitimi görmüş vaizlerin dini rehberlik yapması" gibi görüşler benimsemişti.(2)

O günlerde, Osmanlı-İslam kimliğinden tam anlamı ile sıyrılamayan Türk insanı ve Türk toplumu bu değişiklikleri henüz hazmedecek bir laik düşünceye ve modernleşmeye hazır olmadığından bu çalışmaların uygulama aşamasına geçilmesi mümkün olmamıştır.

Bu komisyonun ortya attığı görüşlerden uygulanma olanağı olanlardan biri, Kuran ve Peygamber'in hadislerinin Türkçeye çevrilmesi idi. Bu yapıldı ama camideki ibadetin Türkçeleştirme girişimi, muhalefetin itirazları karşısında terkedildi.

30 Ocak 1932'de "Tanrı uludur" ile başlayan ve Ayasofya minarelerinden ilk kez Türkçe olarak söylenen ezanın da sürekliliği olmadı.

Bütün bunlar, Türkiye'de laikleşmenin zannedildiği kadar benimsenmediğinin kanıtlarıydı. Türk toplumu, laiklik adıyla dinine ve ibadetine karışılmasını ve hele hele bunun hükümet ve devlet adına yapılmasını hoş karşılamamıştı.

Bugünkü Türk toplumu ile 1930 ve 1940'lı yılların Türk toplumu arasında çok büyük farklar var. 1928 yılında olduğu gibi bir komisyon kurulabilir ve o komisyonun ortaya attığı düşüncelere yakın ya da benzeri çalışmalar yapılabilir. Bunun başını çekecek olan tek siyasi parti de CHP'dir.

CHP, buna cesaret edebilir mi?

CHP, "Her mahalleye bir Kuran kursu" sloganı ile başlatmayı düşündüğü bu proje ile , 1928 yılındaki düşünülenlere kadar uzanabilir mi acaba?

Bu arada CHP'ye şunu da hatırlatmak isterim. 1950'li yıllarda Demokrat Parti'nin iktidara gelmesinin sebeplerinden biri de CHP'nin, ezanı Türkçe okutmasıdır. Ama CHP, şu anda zaten muhalefette olduğu için bu girişimde kaybedeceği bir şey yok.


Kendi bloğuma yorumum :

Ben, dinimizin, laiklik ve demokrasiyi özümseyecek şekilde modern bir anlayışla ele alınmasına ve cumhuriyet değerlerine saygılı bireyler yetiştirilmesine taraftarım. 1928 yılında düşünülenlerin, bazı farklarla da olsa, gerçekleştirilmesine de sıcak bakarım. Ama, iletişim olanaklarının olabildiğince artmış olduğu ve her türlü bilgiye ulaşmanın bir "tıklık" mesafede bulunduğu bir çağda küçük çocuklarımızın, dershanelerde "elif, be, te, se, cım ..." diye başlayarak Kuran öğrenmelerine hiç gerek olmadığı düşüncesindeyim.

Çocuklarımızı rahat bırakın...Bir yıl boyunca, sınavdan sınava zaten at gibi koşturuluyorlar. Bırakın, biraz da sokakta koştursunlar; oyun oynayarak çocukluklarını yaşasınlar... Büyüdüklerinde, isterlerse Kuran'ı da öğrenirler, Arapçayı da.

cdenizkent
_______________ :

(1) "Açık Pencere", Milliyet Gazetesi, Ekim 1996 ve "Eğitim Köşesi", Kasım 1996

(2) Bernard Lewis, Modern Türkiye'nin Doğuşu, 1988, s.410