Kurban Bayramı tatilinde çalışma-Ücret

www.gurselavukatlik.com

Av. Erdoğan KAYA

“Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun”da ; resmi-dini bayramlar, yılbaşı günü ve 1 Mayıs günü genel tatil günü olarak sayılmıştır. Kurban Bayramı, bu sınıflandırmada dini bayramlar içerisinde yer alan genel tatil günü sayılmıştır.

Kurban Bayramı, arife günü saat 13:00`ten itibaren toplam 4,5 gündür(2429 s. Kanun md. 2). Yani Kurban Bayramında 4,5 günlük bir genel tatil günü söz konusudur.

İşveren, Kurban Bayramında işçiyi çalıştırabilir mi?

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz üzere Kurban Bayramı, genel tatil günlerinden sayılmaktadır. İşçinin bu dönemde çalıştırılabilmesi için belli şartlar aranmaktadır.

İş Kanunu`na göre işçinin genel tatil günlerinde(Kurban Bayramı dahil), çalıştırılabilmesi için toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesinde hüküm bulunması gerekir(md. 44). Görüldüğü üzere genel tatil günlerindeki çalışmalara ilişkin muvafakat, iş akdinin(sözleşme) kurulması sırasında işçiden alınabilmektedir. Sözleşmede genel tatil günlerinde çalışmaya ilişkin muvafakati alınan işçiyi, işvereni bu günlerde çalıştırabilir.

İşçinin genel tatil olduğu iddiası ile işe gelmemesi halinde işverenin haklı feshi

İş akdinde, genel tatil gününde(Kurban Bayramı gibi) çalışma yaptırılabileceğine ilişkin hüküm olmasına rağmen işçinin, Kurban Bayramı`nın genel tatil günü olduğu iddiası ile işe gelmemesi halinde işveren iş akdini belli şartların varlığı halinde fesh edebilir.

İş Kanununda, “İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 25. maddesinde konuya ilişkin düzenleme söz konudur. Maddenin ilgili kısmında; “İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi. ” halinde işverenin iş akdini haklı sebeple sona erdirebileceği düzenlenmiştir. Bu halde işçi kıdem ve ihbar tazminatına da hak kazanamayacaktır.

Yargıtay 22 inci Hukuk Dairesi`nin konuya ilişkin olarak vermiş olduğu kararda; “Davacı taraf, 19 Mayıs'ın resmi tatil olduğundan işe gitmek zorunluluğu olmadığını ileri sürmüştür. Oysa iş günü, işçi bakımından çalışılması gereken gün olarak anlaşılmalıdır. Toplu iş sözleşmesinde ya da iş sözleşmesinde genel tatil günlerinde çalışılacağına dair bir kural mevcutsa, bu taktirde söz konusu günlerde çalışılmaması da işverene haklı fesih imkanı tanır. Nitekim, davacıya ait iş sözleşmesinin 10. maddesinde davacının bayram ve genel tatillerde çalışmayı kabul ettiği yer almaktadır. Ayrıca, davacının davalıya ait diyaliz merkezinde çalışan tek laborant olduğundan, genel tatillerde de çalıştığı şahit beyanları ve tüm dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulduğunda, kıdem ve ihbar tazminatı isteminin de reddi gerekirken, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.  ” şeklinde değerlendirme yapmıştır(Yargıtay 22. H:D.`nin 2013/8617 E. , 2014/8159 K. sayılı ve 15.04.2014 tarihli kararı).

Konuya ilişki bir diğer kararda Yargıtay 9. Hukuk Dairesi; “Taraflar arasındaki iş sözleşmesinin 6. maddesinde davacı talep halinde genel tatil günlerinde çalışmayı kabul etmiştir. Davacının bu kabulü nazara alındığında genel tatil günlerine denk gelen bu günlerde mazeretsiz olarak işe gelmemesi davalı işveren yönünden İş Kanunun 25/2-g maddesi uyarınca haklı fesih nedeni oluşturmaktadır. Davacı devamsızlığını makul gösterecek mazeretini ispat edememiştir. Mahkemece davacının iş sözleşmesinin işveren tarafından devamsızlık nedeniyle haklı olarak feshedildiğinden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yapılan feshin geçersiz olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.  ” şeklinde değerlendirme yapmıştır(Yargıtay 9.H.D.`nin 2013/11894 E. , 2014/7022 K. sayılı ve 04.03.2014 tarihli kararı).

İş akdinde genel tatil günlerinde çalışmaya ilişkin hüküm yoksa?

İş akdinde, genel tatil günlerinde çalışmaya ilişkin hüküm yoksa bu takdirde işverenin, ilgili tatil gününde çalışma yaptırabilmek için işçinin onayını alması gereklidir.

İş akdinde genel tatilde çalışma yaptırılabileceğine ilişkin hüküm bulunmaması ve işçinin de çalışma teklifini kabul etmemesi durumu söz konusu olabilir. Bu durum işverene iş akdini feshetme hakkı vermez; çünkü Kanunda açıkça genel tatilde çalışma yaptırabilmek için sözleşmenin kuruluşunda ya da çalışma öncesinde işçinin çalışmaya ilişkin onayı aranmıştır.

İşçinin Kurban Bayramı tatilinde çalışması halinde ücret tutarı ne olur?

İşçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak ödenir. İşçinin, genel tatil günlerinden sayılan Kurban Bayramı tatilinde çalıştırılması halinde her gün için günlük ücretinin iki katı tutarında ücret ödemesi yapılır.