KURTULUŞ SÜRECİ

 

Atatürk bu süreci kimlerle, kimlere karşı sürdürdü.Bunu kendisinden dinleyelim:

. İsmet Paşa, gerek Genel Kurmay Başkanlığında, gerek daha sonraki cephe komutanlığında gösterdiği yararlılık ve üstün çaba, kendisine görev verişteki yanılmazlığımı edimli olarak kanıtladı. Ulus, ordu, tarih karşısında içim adamakıllı rahattı.

Atatürk’ün izlediği örgütlülük, güvendiği arkadaşlarla birlikte davranma, Meclisin olurunu alma tek başına karar almama. Bu gerçeği Samsun’a çıkmadan İstanbul’da başlatmıştı. İnönü’yle birlikteliği bu süreçte İstanbul’da başlar Anadolu’da Kurtuluş Savaşı’nda, Mudanya’da, Lozan’da sürer.

Damat Ferit Paşa Hükümeti düşman ve örgütlerle işbirliği yapar.Meclis toplanarak karşı önlemleri alır,Yüksek din bilginlerine danışılır.Örneğin, Rıfat Börekçi’den fetva alınır.Padişaha karşı onun kullandığı araçlar kullanılır.Fetvaysa O da fetva alır.

İç ayaklanmalar yaygınlaşır.Bu sorun için ulusal kuvvetlerden yararlanılır.Örneğin Anzavur ayaklanmasında Çerkes Ethem’e görev verilir.Çerkes Ethem bu görevi başarır.Ancak Meclisin kararını, İstiklal Mahkemeleri kararını beklemeden ayaklananları asar. Bu tek başına buyruk olması Meclis başkanını asacağım çığırtkanlığına kadar götürür Çerkes Ethem’i. Sorun büyür.

4 Aralık 1920 akşamı Eskişehir’e geldik. O gece İsmet Paşa’nın karargahında Reşit ve Ethem Beylerle konuşacaktık. Gezici Kuvvetler Komutan Vekili Tevfik Beyin kafa tutarcasına konuştuğunu İsmet Paşa anlattı. Reşit Bey çok sert ve saldırırcasına konuşmaya başladı. Bu dakikaya kadar sizinle eski bir arkadaşınız olarak görüşüyordum.Şimdi karşınızda TBMM’nin ve Hükümetin Başkanı bulunmaktadır.

Baylar şunu bilginize sunmalıyım ki, hem cephede hem Ankara’da her bakımdan gereken tedbirleri aldırmıştım. Etem ve kardeşlerinin ayaklanmasından hiç çekinmiyordum.

Ulusal kuvvetlerin başlarına buyruk olması düşünülür, çözümler üretilir.Örneğin Yörük Ali, Demirci Efe Egede başlarına buyruk olmaları bir yana düzenli ordunun kendilerine bağlanmasını isterler.Bu durumlar beklemeye alınır.Düşman, iç ayaklanmalar, padişah ve hazırladığı Hilafet ordusu işin kolay olmadığını gösterir.

Baylar, Demirci Efe, Etem Beyle birleştikten sonra özel durum aldı. Refet Bey komutasında süvariler hemen Demirci Efe üzerine gönderildi. 15 / 16 Aralık 1920’de Efenin kuvvetleri dağıtılmış; kendisi beş on kişiyle kaçmış.Efe çok sonra sığınarak bağışlanmıştır.

*

Baylar, Türk ulusunun Büyük Meclisini kendileriyle uğraştıran utanmaz, kendini bilmez, saygısız ve herhangi bir düşmanın boğaz tokluğuna çaşıtlığını, uşaklığını yapacak kertede alçak ve aşağılık yaratılışlı olan bu kardeşleri destekleyen düşmanlarla birlikte tepeleyip yola getirerek, devrim tarihimizde etkili bir örnek bir örnek göstermek, zorunlu görüldü.

Kuvvetlerimiz, yürüyüş buyruğunu alır almaz hemen Kütahya’da bulunan ayaklanmış Etem kuvvetleri üzerine yürüdüler.

Etem, ‘ İstanbul’da Yüce Sadrazamlığa’ diye şu teli çeker. ‘ Şimdi, Millet Meclisinin kararıyla saldırıya uğramış bulunuyorum.Kuvvetim yalnız savunmaya değil, saldırıya yetecek kertededir.Karşımda ve yanlarımda Yunanlılar bulunduğundan nasıl yol tutulacağı konusunda Yunan komutanlığı ile anlaşmaya varılmış ise de yüksek onayınızın alınmasını gerekli gördüm.’

Baylar bu tel gizli oturumda Meclise okunmuştu.

Baylar, Etem kuvvetlerini kovalayan birliklerimiz, 5 Ocak 1921günü Gedizi’i ele geçirerek o bölgede toplandılar. Etem ve kardeşleri de kuvvetleriyle birlikte düşmandan yana geçip kendilerine yaraşan durumu aldılar.

Büyük ozan Nazım bu günleri Kuvayı Milliye’ye şöyle düşürmüş:

“Ateşi ve ihaneti gördük

Dayandık

dayanmaktayız.

1920 Şubat, Nisan, Mayıs

Bolu, Düzce, Geyve, Adapazarı

İçimizde Hilafet Ordusu

Anzavur isyanları

Ve aynı sıradan,

3 Ekim Konya

Sabah

500 asker kaçağı ve yeşil bayrağıyla Delibaş

girdi şehre.

Ve 29 Aralık Kütahya:

4 top

ve 1800 atlı bir ihanet

yani Çerkez Ethem

bir gece vakti 

kilim ve halı yüklü katırları ,

koyun ve sığır sürülerini önüne katıp 

düşmana geçti.

Yürekleri karanlık,

kemerleri ve kamçıları gümüşlüydü,

atları ve kendileri semizdiler

*

Bir Latife Korkmaz dahil 3 kişi, ayakta duran insanlar ve iç mekan görseli olabilir

 

 

 

 

1Hasan Kaya