Magnezyum, demir, çinko ve iyot / ''Beslenmenin diyalektiği'' (8)

Magnezyum, Demir, Çinko ve İyot  ki ,   ,,      ki.,   yaşamımızda  çok önemli yerleri olan dört mineral...Şimdi sizlerle bu konudaki bilgilerimi paylaşıyorum...

MAGNEZYUM: Çok önem verilmesi gereken bir mineraldir. Vücuttaki magnezyumun %50'si kemiklerde bulunduğu için sporcuların daha da önem vermesi gerekir. Kemiklerimizin yanısıra, diş, kas ve sinir yapımızda da bulunurlar.

Metabolik faaliyetleri etkiler, protein sentezinde yer alır ve vücudumuzdaki yüzlerce biokimyasal etkinlikte görev alırlar. Kan ve şeker seviyesinin düzenlenmesine ve özellikle kan basıncının desteklenmesine de katkıda bulunurlar.

Şeker hastalığı, hipertansiyon, kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde önemli görevleri vardır. Fibromiyalji belirtilerinde, kas ağrıları ve kramplarında, eklampsi, migren ve astım tedavisinde iyi sonuçlar vermekte, adet öncesi ve sonrası oluşan gerginlikleri azaltmakta, kemik erimesinde de, kalsiyuma destek vermektedir.

Çok çabuk kızan insanlarda bu mineralin eksik olduğu görülmüştür. Aşırı rafine yiyeceklerle beslenenlerde ve yeşil sebze tüketmeyen kişilerde bu minerale ihtiyaç çoktur. Avrupa Birliği, günlük ihtiyacı, 200mg/gün, alt sınır olarak belirlemiştir. Günlük ihtiyaç kadınlarda ortalama, 320mg, erkeklerde de 420mg'dır.

Badem, ceviz, fındık, yer fıstığı, çekirdekler, klorofili bol koyu yeşil sebzeler, kuru baklagiller, bezelye, tahıllar, patlamış mısır (tuzsuz, z.e.) ve kakao da bol miktarda bulunmaktadır.

DEMİR: Kanda oksijenin dokulara taşınmasını sağlayan yaşamsal bir elementdir. Bağışıklık sisteminin sağlamlığı, beyin fonksiyonlarının yeterliliği açısından önem kazanır. Kadınların demire, erkeklerden üç-dört kat daha fazla ihtiyaçları vardır. Çünkü her ay düzenli kan kaybederler. Demir alyuvarlar dolayısıyla, kansızlık sorunu olanlar için gereklidir. Demirin sindirimi için asidik ortam gerekir. Midedeki normal asit düzeyi demiri eritebilir. Çeşitli nedenlerden dolayı, örneğin; antiasit hap kullananlar, alınan besinlerde yeterli miktarda klorofil ve bakır yoksa demirden pek yararlanamazlar. Tam emilim için; A, B, C vitaminleri ve molibdenden de yararlanılır. Demirin HEM demir formunda olması, emilim gücünü arttırır. HEM demir daha çok, kırmızı ette, ciğerde, böbrekde, hindi, tavuk ve balıkda bulunur. HEM olmayan demir, bitkisel gıdalarda bulunur.

Antiasit ilaçlar, yukarıda söz konusu olan vitamin ve minerallerin eksikliği, yoğun sportif çalışma, çay, kahve ve aşırı fosforlu yiyecek tüketimi vücuttaki demiri azaltır. Bu yüzden mide hastası olan kişiler, aşırı spor yapan kişiler, hamile hanımlar, aylık dönemlerinde çok kan kaybı olan hanımlar çok dikkatli olmak zorundadırlar. Çünkü demir eksikliği, şişmanlık, sinirlilik, unutkanlık, yorgunluk, yutma ve sindirim sorunları, kansızlık, saç dökülmesi gibi sorunlarla karşımıza çıkar.

Demirin bitkisel kaynakları; kuru baklagiller, ıspanak, lahana, domates, kereviz, havuç, muz, kuru erik, peynir, bal, kara turp, marul, şalgam, hububatlar, mercimek, incir, üzüm, pekmez, hurma olarak sayılabilir.

ÇİNKO: Tüm hücrelerin ihtiyaç duyduğu bir mineraldir. Vücudumuzdaki biyokimyasal reaksiyonların devamını sağlar. Birçok enzimin yapısında mevcuttur. Vücuttaki yaraların kapanmasında rol oynarlar. Bağışıklık sistemimizi olumlu yönde etkilerler. Eksikliği, yukarıda açıkladığımız durumların ters dönmesine, sinir sistemimizin hassaslaşmasına, biyolojik büyümenin gecikmesine neden olabilir.

Çinko kaynakları olarak, sığır eti, karaciğer, kuzu eti, istiridye, yengeç, sardalye balığı, helvacı kabağı çekirdeği, tahıllar, pancar, lahana ve süt sayılabilir.

İYOT: Troit bezinin dengeli çalışması için gerekli olan bir elementtir. Toprak erazyonuna uğramış ülke ve bölgelerde, örneğin; Anadolu'da, önemli bir sağlık sorunu olarak ortaya çıkar. İyot eksikliği guatr hastalığına, sinirliliğe, halsizliğe, gerginliğe yol açar. Şişmanlık ve meme kanseriyle ilişkisi olduğu da söylenmektedir.

İyot en çok deniz yosununda ve de kelp olarak tanımlanan yosunda vardır. Som balığı, morina balığı, kaya balıkları, karides, istiridye, midyede bulunur. Bitkisel olarak, patates, domates, soğan, lahana, kuşkonmaz, ıspanak, şalgam, sarımsak, soya, turp, böğürtlen, kabak ve de sütlü ürünler ve yumurtada bulunur.

(devam edecek)