Mahalle baskısı araştırması ve öteki mahallenin baskısı

“Mahalle Baskısı” kavramı yeniden gündeme oturdu. Mahalle baskısının yeni versiyonundan amaç nedir?

Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binnaz Toprak başkanlığında bir ekip ve Açık Toplum Enstitüsü’nün ortak araştırması olan “Türkiye de Farklı Olmak; Din ve Muhafazakarlık Ekseninde Ötekileştirilenler” adlı bir çalışmanın sonuçları açıklandı.

"Üzüm yemek yerine bağcıyı dövmek" ve "aba altından sopa göstermek" amaçlarından her ikisini birden ihtiva eden yeni bir “mahalle baskısı” araştırmasına tekrar tekrar neden ihtiyaç duyulduğuna anlam veremedim. Anadolu’da 401 konuşmacı ile yapılan görüşmeleri içeren araştırma ve sonuçları üzerine, tüm kesimler yine klasik bölünmeyi yaşıyor... araştırma ve sonuçlarını doğru bularak alkışlayanlar, yanlış bularak eleştirenler.

Araştırmaya, “CHP il örgütleri, ADD ler, Eğitim-Sen, Pir Sultan Abdal Dernekleri, Tabip Odaları vs. sivil toplum kuruluşu üyesi kişiler katılmış. Araştırmanın sonuçlarını içeren bir de kitapçık yayımlanmış.

“Yeni mahalle baskısı versiyonu” araştırması için sorulanlar ve yanıtları medyada detaylı olarak işleniyor. Ana soru başlıkları yine türban, devlet kurumlarındaki Cuma namazları, ramazanda içki yasağı, alevilere baskılar ve benzer konular.

Açık Toplum Enstitüsü’nün de ne olduğu belli; Türkiye'deki STK lar ile Soros Vakıflar Ağı'nın üyeleri arasındaki ilişkiyi kolaylaştırma işlevi gören bir sivil toplum kuruluşu. Amaç net!

Mahalle baskısı konusunun yeniden gündeme alınmasına ne yazık ki çok olumlu gözle bakamıyorum.

Toplumsal araştırmalar, yeni olan bir durumu ortaya çıkarmak, kayda değer yeni sosyolojik olguları değerlendirmeye açmak için yapılır. Anadolu’daki mahalle baskısı ve ötekileştirme konusu yeni bir olgu değil ki. Adına bir de “din ve muhafazakarlık ekseninde” diye eklediğinizde zaten var olan, tartışılmış bir konuyu yeniden gündeme getirmenin arkasında iyi niyet aramak mümkün değildir.

Biz hala sosyalleşemedik, bakın Anadolu ne halde, bakın işte laiklik elden gidiyor, Atatürk devrimleri çiğneniyor, vatan bayrak millet vah tüh” diye ısıtıp ısıtıp araştırma yapacağınıza, “toplumdaki zararlı ön yargıları nasıl aşarız” , “mahalle baskısının dayandığı siyasi çıkmazlar nelerdir “ , “insanları nasıl ötekileştirmeden toplumsal barışı ve gerçek demokrasiyi inşa edebiliriz, Türkiye’de insana yapılan zulümün boyutları” gibi daha şeffaf, iyi niyetli açılımlar için araştıma yapsanız olmaz mıydı?

Bu araştırma; bizzat araştırmayı yapanlar ve buna destek verenler tarafından halkı “ötekileştirme”, “mahalle baskısı vardır" diye insanların üzerinde bir diğer mahalle baskısı oluşturma çabası değildir de nedir?

Yeniden “bakın korkmakta haklıyız" mı demek istiyorsunuz?

O zaman şunlardan da kormak gerekmez mi?

Bir yandan demokrasi söylemleri yaparken diğer yanda ırkçılığa çanak tutanların baskıları, samimiyetsiz iktidar ve muhalefet partilerinin takiyeleri ve sahte açılımları ile yaptığı baskılar, okullar ve milli törenler aracılığıyla ezberletilen ama içi bir türlü dolduralamayan tabular, milliyetçilik, laiklik ve Kemalizm ile oluşturulan mahalle baskıları, apartmanlara bayrak asma furyası ile oluşan mahalle baskıları, farklı davrananların damgalanması ve dışlanması baskıları, kendilerini kamusal alanda var etmeye çalışan farklı etnik ve dini kimliklerin şüpheli olarak damgalanması baskıları, halkın sallanan parmaklarla sindirilmesi baskısı, dinmeyen terörün müsebbipleri baskısı, her kendi gibi düşünmeyenin vatan haini olarak yaftalama baskısı…

Daha hangi birini sayayım…"bakın korkmakta haklıyız" diyebileceğimiz daha o kadar çok ötekileştirme gayreti ve mahalle baskısı var ki!

Siz hangi dünyada yaşıyorsunuz?