- Kategori
- Kültür - Sanat
Nazım Hikmet ve Mustafa Suphi hakkında iki soru
-Sa-hil-de ka-la-ba-lık!
-Motoru taşlıyorlar
-Son perdeye başlıyorlar!
-Burjuva Kemalin omuzuna binmiş
Kemal kumandanın kordonuna binmiş
Kumandan kahyanın cebine inmiş
Kahya adamlarının donuna
-Uluyorlar
-hav...hav...hak...tü’… dizelerinin de yer aldığı ’28 Kanunusani’ adıyla bilinen şiir gerçekten Nazım Hikmet’in midir?
…
İlkinden başlayalım…
Bahsi geçen dizeler onlarca internet sitesinde, hatta kimi kitaplarda yer almasına karşın, ilk bakışta yazım tekniği ve üslup açısından Nazım Hikmet’i andırmamaktadır. Sanıyorum Ataol Behramoğlu da bu dizelerle ilgili, ‘Bu şiir Nazım Hikmet’in olamaz, zira çok kötü bir şiir bu’ demişti…
Öte yandan, Nazım’ın eserleri arasında da böyle bir şiire rastlamış değildim, ama yinede emin olmak için bunu Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı Genel Sekreteri Şair Turgay Fişekçi’ye sormak istedim. Verdiği yanıt şöyleydi: ‘Belirttiğiniz dizeler, Nazım Hikmet’in bütün şiirlerinin toplandığı yapıtlar içinde yer almamaktadır. Bu konuda başkaca bir bilgim yoktur. İnternette çok sayıda asılsız bilgi dolaşmaktadır. Bilgi kaynağı olarak interneti kullanmak yerine kitaplara başvurmak daha yararlı olacaktır.’
(Turgay Fişekçi, Nazım Hikmet’le ilgili mutlaka okunması gereken iki kitabı da e-postasına eklemiş, bunları yazının sonunda listeledim…)
Öte yandan, Hikmet’in 1925 yılında kaleme aldığı, aynı konudaki; ‘Göğsümde 15 yara var / Saplandı göğsüme 15 kara saplı bıçak / Kalbim yine çarpıyor / Yine çarpacak!’ dizeleriyle başlayan ‘Kalbim’ adlı şiiri de, bahsi geçen şiirden tarz ve üslup olarak çok uzaktır.
Bunun yanısıra, Kurtuluş Savaşı tarihimizi en güzel destanlaştıran şairimizin Nazım Hikmet olduğu ve o destanda Mustafa Kemal’den bahsediş tarzı da hatırlanmalıdır.
Tüm bunları altalta topladığımda, ben, sorulan dizelerin Nazım Hikmet’e ait olduğuna inanmadığımı söyleyebilirim…
…
İkinci soruya gelince…
Mustafa Suphi’nin milliyetçi hatta şoven olduğu eksik bir bilgidir. Bu köklerden gelmiş olmasına rağmen, Suphi nihayetinde komünizmi benimsemiş bir insandı.
Gerçekten de, Rusya’daki sürgün hayatı başlayana kadar Türkçü bir kimlik sergiler Mustafa Suphi. İlk olarak İttihat ve Terakki’ye katılır. Buradan ayrıldıktan sonra ‘Milli Meşrutiyet Fırkası’nda çalışmaya başlar ki bu, dönemin ilk ‘Türkçü’, ‘Pantürk’ siyasi partisidir.
Mustafa Suphi, bunun dışında, ‘Türk Yurdu’, ‘İfham’ gibi gazetelerde yazmış ve yine Türkçü bir siyasal örgüt olan ‘Türk Ocağı’nda aktif olarak çalışmıştır.
O kadar ki, 1914’de Bakü’de kendisiyle yapılan bir röportaj şu cümlelerle aktarılır: ‘Mustafa Suphi Beyefendi’nin fikri Osmanlı dahilinde bir Türklük fırkası teşkil etmek ve Anadolu Türklerini terbiye etmek imiş.’
Tabi, Mustafa Suphi’nin siyasi çizgisi, başta da değindiğimiz gibi, Rusya’daki sürgün yıllarında değişir. Türkçülük fikri yerini Komünizme bırakır. Aslında onun hayatını en iyi özetleyen cümle, Turhan Feyizoğlu’nun, Mustafa Suphi hakkında yazdığı kitaba verdiği ‘Türk Ocağı’ndan Türkiye Komünist Partisi’ne…’ cümlesidir de diyebiliriz…
Ayrıca şunu da not düşmeliyiz: Mustafa Suphi, komünizmi benimsedikten sonra Mustafa Suphi olmuştur. Onu anarken, ondan bahsederken ve ölümünü düşünürken onu komünist kimliğinden ayrı düşünemeyiz…
Sonuç olarak, Mustafa Suphi, milliyetçilik, Türkçülük akımları içinden çıkıp Türkiye'de komünizmin sembol isimlerinden biri olmuştur dersek sorudaki eksiklik tamamlanacaktır...
…
Bunların dışında, Nazım Hikmet ve Mustafa Suphi konuları açıldığında yanlış bilinen iki konu daha vardır: Birisi, Nazım Hikmet ve Mustafa Kemal’e dair anlatılan ‘Eftelya hikayesi’ ve diğeri tabi ki ‘Mustafa Suphi’nin katledilişi’nden Mustafa Kemal’i sorumlu tutan düşünce…
Ama onlara da başka bir yazıda değinelim isterseniz…
…
Umarım cevaplarımız faydalı olmuştur…
...
Not: Bu konularla ilgili okunmasını önerdiğim kitaplar,
Not/2: Sayın Turgay Fişekçi’nin, Nazım Hikmet’le ilgili önerdiği iki kitap,
(Kaynak: www.taylanozbay.com)
- Toplam blog
- : 74
- : 1874
- Kayıt tarihi
- : 06.05.07
Zonguldak’ta doğdu. On altı yaşından beri çeşitli yerel, bölgesel ve ulusal gazete-dergilerde, ay..