Negatif öğrenme

Bir kafese beş tane maymun koyarlar. Kafesin ortasında bir merdiven vardır, tepesinde de muzlar asılıdır. Maymunlardan biri hemen merdivene çıkarak muzlara ulaşmak ister. Dışarıdan üzerine soğuk su sıkılır ve geri dönmek zorunda kalır. Bir süre sonra bütün maymunlar muzlara ulaşmayı denemişler ve üzerlerine sıkılan buz gibi tazyikli suyla sırılsıklam ıslanmışlardır. Daha sonra içlerinden birisi muzlara hareketlendiği zaman diğerleri tarafından engellenmeye başlanır.

Islatma olayı sona erdirilip maymunlardan birisi dışarı alınır ve yerine yeni bir maymun konulur. Yeni gelenin ilk yaptığı iş muzlara ulaşmak için merdivene tırmanmak olur; fakat diğer dört maymun buna izin vermez ve yeni gelen maymunu bir güzel döverler.

Daha sonra ıslanmış maymunlardan birisi daha yeni bir maymunla değiştirilir. Yeni gelen de merdivene yaptığı ilk atakta dayak yer.

Bu ikinci maymunu en şiddetli ve istekli döven kendisinden önce değiştirilen ve neden dayak yediğini bilmeyen maymundur.

Islak maymunlardan üçüncüsü de değiştirilir. Son gelen maymun da ilk atağında dövülür. Dayak atanlardan yeni gelen ikisinin son gelen maymunu neden dövdükleri konusunda hiç bir fikirleri yoktur.

Nihayet ıslanan maymunların dördüncüsü ve beşincisi de yenileriyle değiştirilir.

Son olarak kafeste bulunan maymunların tamamı ıslanma engeli ile tanışmamış maymunlardan oluşmaktadır.

Ama tepelerinde bir hevenk muz asılı olduğu halde artık hiç birisi merdivene yaklaşmamaktadır.