Nepal 2068: TeliaSonera birinci operatör

BU YAZI TELIASONERA'NIN HAZİRAN AYINDAN BERİ NEPAL'DE LİDER OLMASINA GÖRE DÜZELTİLMİŞTİR. NEPAL'DEKİ KOŞULLAR DİKKATE ALINDIĞINDA İNANMASI ZOR OLAN BU DURUM, İLK BİÇİMDE RÜYA İLE GERÇEĞİN BİRBİRİNE KARIŞMASINA YOL AÇMIŞTIR.  

Katmandu’da gördüklerimi sizinle paylaşmak durumundayım. Sene 2068 olmuş; 2068’den gün hatta ay almış. Ülkenin nüfusu 28 milyondan 30 milyona dayanmış. Sokaklarda vızır vızır motorlarla gezen yani teknik olarak mobiliteye eğilimli bir nüfus var. Bu durumdaki ülkede sadece iki operatör var ve TeliaSonera bunların arasında hala ikinci. Bu duruma bakınca, “Rakımı getirin bu durumu bir tartışalım” ile “Atımı getirin şu makus kaderi değiştireyim” arasında bir yerlerde konumlanmam gerektiğini düşünüyorum.

O sırada uyanmışım. Türkiye’de saat gece üçe çeyrek var. Gereksiz ayara gerek yok. (Süper ifade oldu) Üzerine 3:45 ekleyip 6:30’u hesaplıyorum. Update etmeden yaşamanın zevkine varıyorum Katmandu’da. Ülkemin zeki insanlarının “Fiyatları update etmişken vatandaşı da upgrade edin” şeklindeki tweet’i geliyor aklıma. Duşa giderken hafifçe gülümsüyorum. Ama bu TeliaSonera’nın 2068’de iki operatörlü ülkede hala ikinci olması durumunu değiştirmiyor.

Bu kadar gevezelikten sonra, size Nepal takvimine göre şu anda 2068 yılında yaşadığımızı söylemek aklıma geliyor. Bizim takvimle Ekim 2008’de ülkeye giren TeliaSonera yine bizim takvimle son bir yılda 3 milyon yeni abone elde ederek 6,8 milyon aboneye ulaşmış durumda. Buna paralel olarak haziran 2011'den beri ülkenin 1 numaralı operatörü. Okumaya devam ederseniz, ilk versiyonda bunu neden yanlış yazdığımı anlayacaksınız. Bu rekabet koşullarında hükümetin elindeki operatörü geçmek gerçekten mucize gibi bir şey.

TeliaSonera’nın sahibi olduğu Ncell’in Finlandiyalı CEO’su Pasi Koistinen’in (Finlandiya’da kişi başına GSYİH satın alma endeksine göre 35.500 dolar), Nepal’de (aynı rakam 1,200 dolar, her iki veri CIA Factbook) Vikinglerin bu masum ülkeyi fethi mi? Rakımı getirin bunu tartışalım ya da olanı size anlatayım, değerlendirin. İnanın inanmayın iyi yönetim diye bir şey var. Bu şirketin her birimini başına “Good” yazmakla başlıyor (Ncell merkezinde pazarlama biriminin kapısında bile Good Marketing yazıyor) ama orada bitmiyor.

Pasy, deprem uzmanlarının 70 sene önce yaşanan şiddetli depremin bir yenisinin bugünlerde yaşanabileceği uyarısına karşı veri merkezlerini ülkenin güvenli yerlerinde yedekleyerek hem yaptığı işi ayakta tutmak hem de olası kurtarma çalışmalarına katkıda bulunmayı planlıyor. Nepal’deki siyasi ortamın 20 bin kişilik askeri gücü hala kamplarda bulunan Halk Kurtuluş Ordusu ile sorunların çözülmesinin ardından daha istikrarlı hale geleceğini düşünerek büyüme planları yapıyor. Nepal’in tanrılarına ve sayılarla ilgili inançlarına saygı gösteriyor. 33 milyon tanrısı olan Nepal’de bu bayağı ciddi bir iş.

Ama benim keşfettiğim sadece bununla yetinmiyor. 33 milyon tanrılık yapıda asıl tanrı Ramba. Diğer tanrılar farklı işlevler için özel görevli çalışıyor. Bu şu demek: Nepal’liler bizim gibi herşeyi tek kişiyle çözmeyi düşünmüyor; durum bizden farklı. (Doğan Grubu’nda Finansal Forum gazetesinde çalışırken şikayette bulunacak bir okur telefonu, ”Bana Aydın Doğan’ı bağlayın” diye açmıştı. Bizde çocuğa iş istemek için bile Başbakan’a gitmek esastır.) Bu ortamda Ncell, kişiye özel paketler ve olanaklar sunarak ve müşterisine “ilgili tanrı” sıcaklığı ile yaklaşarak mesafe kat ediyor. (Hayatını medya çalışarak kazanan biri olarak daha derin analizi kendi yayınıma bırakıyorum.)

Ülkeye yatırım için para sokmayı, bütün bakanların imzasını alarak yapabilen Ncell, altyapı aldığı Huawei ve ZTE gibi şirketlere ödeme yaparken ülke dışına para çıkarmak için de ilgili bakanların imzasını almak zorunda. Türkiye’deki hükümet için güzel bir haber vereyim: burada da yüzde 42 vergi var. Dahası hükümetin şirketi NTC’nin başındaki yönetici şu andaki dönem itibariyle düzenleyici otoritenin de başkanı.

Ve ben Hyatt Otel’deki odamda hala dağınıklığımı sürdürüyorum. Saatimi pencerenin yanındaki konsolun üzerinde, rehberin kenarına doğru sokuşturmuşum. “Ayfer saatimi gördün mü” diye soramamanın acısını dakikalarca saat araması yaparken çektim. Yatakla alakası olmayan bir güzergah. Dolayısıyla kısa mesaj şöyle: Karıcığım seni özlemişim. Romantik tarafta da endeks zirvede istikrarını koruyor; anladın sen onu.