Okur yorumları Internet’te gazete kapattırır mı?

Bu hafta içinde, ciddi bir gazetemizin Internet yayınında, İlhan Selçuk’un sağlık durumu ile ilgili bir haberin altına yazılmış bir okur yorumu gözüme çarptı. Yorumda “devletin parasını bunun için harcamaya yazık”, “ölsün” anlamına gelen iğrenç ifadeler kullanılmıştı. Yazan kişinin adı vardı, gerçek adı olup olmadığını anlamak ise olanaksızdı. Merak ettim başka neler yazmış diye. Başka bir haberin altındaki yorumunda da iki kadın sanatçı için iğrenç ifadeler kullanarak hakaret etmiş ve gazete bunu yayına almış.

Daha önce bu konuda bir yazı yazmış, haberlerin altındaki okur yorumlarıyla ilgili görüşlerimi ve önerilerimi sıralamıştım (1). Bu yazıyı şöyle bitirmiştim: “Gazetelerimiz bir araya gelip, Internet sayfalarındaki yorum bölümlerinin etiği konusunda çalışmalıdırlar.”

Uzun zamandır, gazetelerdeki haberlerin altına yorum yazma görevi verilmiş “kimi siyasi partilerde ve kimi derneklerde” çalışan “kadrolu (!) yorum yazarları” olduğunu düşünüyorum. Özellikle toplumun değer yargıları ve siyaset konularındaki haberlerin altında sanki böyle kadrolu görevlilerce yazıldığı izlenimi veren okur (?) yorumları oluyor. Yalnızca hoşlarına gitmeyen haberle ilgili yorum yazmakla yetinmiyorlar, yorumları hoşlarına gitmeyen başka yorumculara sataşıyorlar, hakaretler ediyorlar.

Bunları farketmek için yorumlara şöyle bir göz gezdirmek yetiyor. Haberin hemen altında görünenlerden gözüme çarptığında okuduklarım oluyor. Çok özel bir durum olmadığı sürece başka yorumlara bakmamaya çalışıyorum. Kimi haberlerin altında yüzlerce yorum oluyor. Bu yorumlarının okuyucularının o kalabalık yorumlar arasında kendi yorumlarını arayan yorum yazarları olduğunu düşünüyorum. Başkalarının da o yorumların hepsine baktığını hiç sanmıyorum.

Okur yorumlarıyla ilgili durum göründüğünden daha vahimdir. Son zamanlarda önce YouTube’un daha sonra da Google Groups’un mahkeme kararıyla kapatıldığını gördük. Google Groups hala kapalı. Gazeteler “Yazılan yorumların sorumluluğu yazanlara aittir” anlamında gelen yazılarla bu sorumluluktan kurtulamayabilirler.

Kimi gazetelerin üyeliğe bile gerek duyulmadan yorum yapılmasına izin verdiklerini şaşkınlıkla görüyorum. Birçok gazetede yorumların hiç denetlemeden yayımlandığı çok açık şekilde belli oluyor. Internet’teki ciddi gazeteler çok tıklanma uğruna gazetelerine ve en önemlisi gazetelerinin adlarına bu kötülüğü yapmamalıdırlar. Öncelikle her yorumun yayına verilmeden hızlıca da olsa okunması gereklidir. Yayımlanan ve reddedilen yorumlara göre “Güvenilir yorumcu” seçilenler okunmadan yayına girebilir. Sürekli sorun yaratanlar ise yorum kara listesine alınıp yazmaları engellenir.

Daha önce yazdığımı yineliyorum: “Gazetelerimiz bir araya gelip, Internet sayfalarındaki yorum bölümlerinin etiği konusunda çalışmalıdırlar.” Gazetelerindeki okur yorumlarına çeki düzen verene ve düzeyi yükseltecek önlemler alana kadar hep beraber bu yorumlara bir süre ara vermelerinde yarar vardır.

(1) Haberin altındaki yorum (25-11-2007): http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=77653
Ankara, 11 Nisan 2008