Paranın Geleceği Blockchain ve Bitcoinde mi?

İnsanoğlu, tarihin ilk çağlarından itibaren kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmek için para yerine kullanılabilecek  yöntemlerle ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmıştır. İlk olarak takas yöntemi ile ihtiyaçlar karşılanmıştır. Daha sonra  değerli maden altın kullanımı ile ihtiyaçlar karşılanmış, altından sonra gümüş ve daha sonra da metal paralar kullanılmaya başlanmıştır.

Günümüzde  merkez bankalarının bastığı kağıt paralar ve bankaların kullanıma sunduğu kredi kartları ile insanlar alışveriş yapabilmekte ve ihtiyaçlarını karşılayabilmektedirler. Günümüzde para basma yetkisi, her ülkenin kendi merkez bankalarının yetkisi dahilindedir. Basılan paralar, merkezi otoriteler tarafından denetlenmekte ve ne kadar paranın basılacağına yine merkezi otoriteler yani merkez bankaları karar vermektedirler.

Kredi kartları ve Nakit(debt) kartlar da  para işlemlerini kolaylaştırmıştır. Kağıt ya da maden para taşımak yerine doğrudan bir hesaba bağlı olarak çalışan kartlar hayatı büyük ölçüde kolaylaştırmıştır.

Global dünyada ülkeler arasında ve ülke içinde kişi ve kurumlar arasında da para transferleri çok kolay bir şekilde yapılabilmektedir. Ancak para transfer işlemleri için merkezi otoritelerden onay almak ve her bir işlem için ciddi oranlarda komisyon ödemek gerekmektedir. Her yıl milyarca dolar para, sadece para transfer işlemlerine harcanmaktadır.

Paranın tarihsel evrimini değiştiren kişi ise 2008 yılında ortaya çıktı. Satoşhi Nakamato isimli bir şahıs blockchain teknolojine dayanan devrimin manifestonu açıkladı. Bu manifesto  bugün dünyada paranın adeta seyrini değiştirdi.

Tarihin her döneminde merkezi bir otorite tarafından basılan, takip edilen, denetlenen para;  artık herhangi bir merkez bankası olmadan, herhangi bir resmi kuruluş izni olmadan  da basılıp/üretilip kullanılabilecekti.

Başlangıçta bir çok kişi, blockchain teknolojinin ne olduğunu kavrayamadı, nasıl olurda merkezi bir otorite  olmadan bir para tüm dünyada  tedavüle  sokulabilirdi? Türkiye, Blockchain ve Dijital para kullanımında dünyaya öncülük edebilir mi? Bitcoin’in geleceği parlak mı?

Bu soruların  yanıtını Türkiye’de Bitcoin denilince akla ilk gelen isimlerden Türkiye’nin Dijital Para Uzmanı Serdar Çelikiz’e sorduk.

Çelikiz, “blockchain teknolojisinin arka planında internet olduğunu ifade etti. Bugün dünyada milyarlarca insan ev ya da işyerlerinden internete bağlanabilmektedir. İnternet kullanıcı sayısı internetin mobil telefonlar aracılığı ile de kullanılması sonucunda  yaygınlaşmaya devam etmektedir. İşte blockchain denilen teknolojinin de arka planını internet oluşturmaktadır. İnternete sahip olan herkes, blockchain teknolojisinde bir anlamda  resmi merkez bankalarının yerini almaktadır. Blockchain sisteminde merkez bankalarının yerini, dünyanın her tarafına yayılmış internet kullanıcıları almaktadır. Blockchain teknolojisinde  dünyanın her tarafından yapılan işlemler, şeffaf bir şekilde tüm kullanıcıların bilgisayarlarında kaydedilmektedir. İsteyen herkes, tüm kayıtlara çok rahat bir şekilde erişebilmektedir.

Bu teknolojinin ilk parası da yine  Satoşhi Nakamoto tarafından tasarlanmıştır. Bu tasarıma göre blockchain teknolojisine sahip bir dijital para birimi oluşturulmuştur. Ve belli bir algoritmaya göre çalışan bu para biriminden toplamda 21 milyon adet üretilecektir. Şu anda Blockchain teknolojisine sahip 2301 adet dijital para kullanıma açılmıştır. Bugün itibariyle bitcoin ve diğer tüm dijital paraların parasal değeri yaklaşık olarak 218 Milyar dolardır. Bitcoin, blockchain teknolojisine sahip para birimleri arasında en çok kabul edilen para birimidir. Bugünkü değerlerle 1 bitcoinin değeri yaklaşık 7 bin dolar civarındadır. Bitcoin ile bugün dünyanın herhangi bir yerine ücretsiz olarak anında para transferi yapılabilir, alış veriş yapılabilir.

Her geçen gün bitcoin’in yaygınlığı artmaktadır. Bugün büyük küresel güçlerde blockchain teknolojilerine milyarca dolar yatırım yapmaktadırlar. ABD, Çin ve Rusya   geleceğin blockchain teknolojilerinde olduğunu bildikleri için her yıl milyarca dolar harcamayı bu alanda yapmaktadırlar.

Blockchain teknolojisi,çok yakın gelecekte paranın tarihsel tanımını değiştirecek ve para  denilince akla bitcoin gelecektir. Türkiye’nin blockchain teknolojisi ve dijital paralara çok geç kamadan yatırım yapması ve Türkiye’nin bu alanda öncü olması Türk ekonomisine ciddi anlamda katkı sağlayacaktır. Cari açık sorunu yaşayan Türkiye, Blockchain ve dijital paralara yatırım yaparak bu sorunu ortadan kaldırabilir. Türkiye’nin son yaşadığı ekonomik sıkıntıların arkasında da Türkiye’nin merkezi olarak basılan ABD Merkez Bankası FED’e ve dolara  olan bağımlılığı yatmaktadır.  ABD’nin merkez bankası, tüm dünya üzerinde dolar ile hakimiyet kurmaktadır. ABD merkez bankasının aldığı her karar, tüm dünya ülkelerini ve Türkiye’yi etkilemektedir. Dünyada ABD’nin parası doların tahtını sarsabilecek tek sistem  blockchain teknolojisi  ve bu teknoloji aracılığı ile üretilen   dijital paralardır.  Türkiye, bu alanda çok da geç kalmadan öncü olması durumunda bir çok ekonomik sıkıntıdan kurtulabilir. Blockchain ve dijital paralar konusunda Türkiye bir an önce harekete geçmelidir. Ülkeler arasında Yerel paralarla ticaret yerine blockchain teknolojisine dayalı para transferleri ülkelerin dolara olan bağımlılığını ortadan kaldırabilecektir.”

Bir sonraki yazımızda Bitcoin nedir? Bitcoin madenciliği nasıl yapılıyor? Bu konulara değineceğiz.

Dr.Ekrem ÇELİKİZ