Partilerin Sembolleri ve Vaadleri

Parti tanıtıcı sembolleri/amblemleri/işaretleri/logoları partinin tanınması, oy verirken yanlış seçim yapılmaması yönünden önemlidir. Partiler tanıtıcı sembollerini seçerken çok şeyler düşünüyor, özeniyor ve O'na anlam yüklüyor. Seçili semboller için  karşıt partiler bazen alay ediyorlar. Yüklenen anlamı değil tam tersini temsil ettiğini hicivle söylüyorlar. Bu da muhalefet bakış farkı veya mırıldanmalarından sayılabilir.

Okur yazarı az olan Hindistan (1951 seçimlerinde okur yazar oranı %18 civarı), Pakistan ve geçmişte Türkiye gibi ülkelerin özellikle kırsal kesimlerinde seçmenin oy verirken tercihini doğru yansıtması için kolay tanınan semboller seçilmiş oluyor ve o sembol adeta partinin tanınma işareti oluyor. Örneğin Demokrat parti "Demokrasiyi getireceğiz" mücadelesi verirken köylü kesim bu sözü "Demir kırat" diye kolaylaştırıyor ve kır at parti sembolü oluyor.

ABD'de Demokratların sembolü  homurdanan, yavaş hareket eden, inatçı ve güzel gözlü Eşek'tir. 1828 Başkanlık seçimlerinde demokrat Andrew Jackson ve cumhuriyetçi John Q. Adams seviyeyi biraz aşağı düşürmüşler ve Adams rüşvetçi, seks ahlaksızı olmakla suçlanırken A. Jackson otoriteye saygısız, aptal, inatçı eşek ithamıyla karşılaşmıştı. A. Jackson bu eşek benzetmesini avantaja çevirmiş, karikatürlerde eşek başına kendini monte ettirerek daha sonra  7. ABD başkanı (1829-1837)  olmuştur. Demokratlar günümüzde eşeği akıllı ve cesur sayıyor.

Cumhuriyetçilerin sembolü   gücü ve asaleti ile tanınan, demokratlara göre sakar,  Fil'dir. Karikatürist Thomas Nast, 1874 başkanlık seçimlerinde aslan elbisesi giydirdiği eşek, demokrat,  tüm hayvanları korkutup kaçırırken, cumhuriyetçi oylarını, bir fille temsil etmişti. Fil daha sonra benimsenerek demokratların sembolü oldu. Amerikan partileri vatanseverliklerini göstermek için kırmızı, beyaz ve mavi renkleri tercih etmektedir. Seçim sonuçlarında Cumhuriyetçiler kırmızı, Demokratlar mavi ile gösteriliyor.

İngiltere'deki ana partilerin  sembollerine bakarsak, İngiliz Muhafazakâr sembolü  ilkokul çocuğu resim karalaması gibi gözüken Meşe ağacı'dır. Sembol İngiltere'nin en çok tanınan ağacını, güç  ve dayanıklılığı temsil ediyor. Dikkatli ve biraz büyütülerek incelendiğinde ise logoyu hazırlayan sanatçı'ya göre O'nun yere işemekte olan yeşil bir fil olduğu da fark ediliyor.

İngiliz İşçi Partisinin sembolü Gül'dür. İngiltere'nin sembolü olan gül, Ortaçağ'da otoriteye başkaldırıyı temsil etmiş daha sonra sosyalizmle ilişkilendirilmiş ve sosyalizmin İngiltere'de kök saldığı, çiçek sapı biraz uzatılarak, ifade edilmiştir. Partinin ilk sembolü yanmakta olan meşale aydınlanma, ümit ve hürriyeti temsil ediyordu. Liberal Demokrat Partinin sembolü  muz kabuğu parçalarından oluşturulan Kuş'tur.  Hürriyet ve liberalizm  sembolü olarak kabul edilmektedir.

Almanya partilerine baktığımızda; Almanya Hıristiyan Demokratik Partinin, CDU, sembolü CDU kısaltması Alman bayrağı (alttan yatay sarı, kırmızı, siyah) üzerine  veya Şansölye Merkel resmi yanına yazılıyor.  Parti sosyal alanda muhafazakar, sosyal değerlere inanıyor ve sosyal pazar ekonomisini destekliyor. Şimdiye kadar Amerika ve AB yanlısı politikaları uyguladı.

Almanya Sosyalist Demokratik Partisinin SPD sembolü  kırmızı zemin üzerine beyaz  SPD yazısıdır. Parti sosyal demokrasiye ve güçlendirilmiş sosyal pazar ekonomisine inanıyor.

Fransa'da parti sembolleri  yazılı olarak yatayda alttan kırmızı beyaz mavi fransız bayrağı önünde harflerle ifade ediliyor. Bayrak önünde konuşmalar yapılıyor. Les Republicains fransız bayrak renkleri bileşimiyle yazılıyor. Fransız aşırı sağ kanat temsilcisi Marine Le Pen mavi beyaz kırmızı önünde Fransa'yı tekrar büyük yapacağını ifade ediyor. Mavi renk hakimiyeti görülüyor. Marine Le Pen başka bir görselde mavi, beyaz, kırmızı meşale alevi altında Öncü Ulusal Parti yazısı (Front National) önünde konuşuyor. Fransız Partilileri mavi, beyaz, kırmızı veya bunların ikili kombinasyonu mavi beyaz, kırmızı beyaz ve benzeri elbiseleri giyiniyor. Google görsel'de bunları görüyoruz.

Japonya'da parti sembolleri  olarak Liberal Demokratik Parti, merkez sağdaki Muhafazakar Parti,  koyu mavi morumsu veya kırmızı  bayrak zemini üzerinde kasımpatı çiçeğiyle temsil ediliyor. Shinzo Abe genellikle kırmızı güller veya Japon bayrağı önünde konuşuyor. Parti ayrıca el kaldıran mavi ve yeşil elbiseli çocuk ve onların üzerinde ışık saçan gülümseyen güneş'le de temsil ediliyor. Japon Demokratik Parti sembolü dikeyde kesişen kırmızı iki daire ve ara kesiti beyaz.

Avustralya'da parti sembolleri olarak   Avustralya Hıristiyan Demokratik partisi beyaz zemin üzerinde siyah olarak çizili haç işareti ve CDP yazısı ile temsil ediliyor. Ayrıca aynı parti kırmıız haç ve altı kırmızı çizili mavi Christian Democratic Party yazısı ile gösteriliyor. Mavi bayrak zemini üzerine kırmızı haç ve beyaz "Christian Democratic Party" yazısı da semboller arasında. Avustralya Liberal Partisi Avustralya bayrağı, Kuzey ve doğuda okyanus mavisi, altta mavi LIBERAL yazısı ile gösteriliyor. Kişisel hürriyetler ve hür teşebbüse inanıyor.

Hindistan partilerinin sembolleri  fil, lotus çiçeği (hindular için kutsal çiçek), mısır yaprağı ve orak, çekiç ve orak, el, masa saati, el süpürgesi, Jora çim çiçeği, ok ve yay, fil, iki yeşil yaprak, bisiklet, deniz yumuşakçası kabuğu gibi amblemler olabilmektedir.  Şimdi okur yazarlık sorunu hal yoluna girmişse de partinin oy alması için sembol tanıtımı çok önemsenmektedir.

Komik olan parti sembolleri de Hindistan'da kullanılmıştır. Kilit ve anahtar (her sorunu çözebiliriz anlamında), gözlük (normal gözün görmediklerini de görün anlamında), topaç (ismi uzun ve söylemesi zor olan partiyi tanıtmak için),  ampul (güneş ışığı veya gaz lambası yoksa aydınlanmak için). 

Otoriter Yönetimlerin Parti sembolleri;  Rus Komünist Partisi kırmızı zemin üzerine sarı veya beyaz orak çekiç, Çin Komünist partisi kırmızı zemin üzerine sarı büyük ve etrafında 4 küçük yıldız ve sıkılı sarı el görülmektedir.

23 Şubat 2011 tarihli Sabah gazetesi yayınında "Parti amblemlerinin anlamları" başlığı altında yayımlanan yazıda aşağıdaki bilgilere yer veriliyor.   

Türkiye'de Adalet ve Kalkınma Partisi AKP, AK Parti ambleminde; Ampul; ışığı, aydınlığı, şeffaf yönetimi. Yanma fonksiyonu,  hareketi ve gayreti, etrafındaki yedi ışık hüzmesi, Türkiye'nin yedi bölgesini temsil ediyor. Partinin logo'da kullandığı sarı rengin, ışık ve umutla birlikte canlılığı, tevazuyu, bilgiyi ve bilgeliği simgelediği belirtiliyor. 

Cumhuriyet Halk Partisi CHP  ambleminde altı ok, Cumhuriyet Halk Fırkasından doğan ve bugün Cumhuriyet Halk Partisi'yle özdeşleşen altı ana kavramı temsil ediyor. Bunlar; Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik ve Devrimcilik. Okların, Türk oklarının stilize edilmesiyle oluşturulduğu belirtiliyor.

Milliyetçi Hareket Partisinin MHP sembolü   kırmızı zemin üzerine beyaz üç hilalden oluşmakta ve  Osmanlı İmparatorluğunun üç kıta'da hüküm sürmesini temsil ettiği vurgulanmaktadır.

Halkların Demokrasi Partisi HDP  ambleminde  yeşil meşe ağacı var. Ağacın Güneydoğu'da yetiştiğinden, uzun ömrü olduğundan tercih edildiği belirtiliyor. Sarı-kırmızı ve yeşil renkler bir arada bulunuyor.  Meşe ağacı'nın özgür yaşam ile yaşa ve yaşat felsefesini yansıttığı belirtiliyor.

Türkiye'de parti sembollerine bakılırsa bayrak rengi, kırmızı zemin, beyaz yazı yetmiş (70) partinin yarısına yakın sayıda tercih ediliyor. Bu rakamda komünist ve sosyalist kırmızıları dahil değildir.

Semboller gizli mesajlar da içerebilmektedir. Kanada bayrağında kırmızı akçaağaç yaprağından başka kafa kafaya değen iki kişi vardır. İnternette tedarikçi amazon firma sembolünde a'dan z'ye geçen sarı çizgi a'dan z'ye ne istersen satın alabilirsin mesajıdır. Hyundai araçtaki italik görünen H harfi dikkatli bakılırsa el sıkışan iki kişidir. Adidas'taki üç şerit üçgen oluşturuyor ve sporcuların devamlı mücadele ederek  tırmanacağı zirve dağı gösteriyor.  Apple elması tasarımcısı bir hafta uğraşıp sepetteki elmalardan birini ısırınca aklına elmadaki ısırık "bite" ile bilgisayarlardaki "byte" söylenişinin aynı olduğu geliyor ve sembole karar veriyor. BMW marka mavi beyazı, pervane dışında, aracın üretildiği Baveryan bayrağını temsil etmektedir.

Sonuç olarak, parti isimleri, parti kurucularına göre, ebeveynlerin çocuklarına verdiği isimden daha önemlidir. Parti logoları ise partinin hitap ettiği kesimi, partinin değerlerini, ideolojisini temsil edebilmektedir. Özenilerek oluşturulan bir amblem/sembol, iletişime, iyi tanınmaya faydalıdır.

Partilerin oy almak için vaadlerine ve durum analizlerine  gelince; Alman Hıristiyan Demokratik Parti CDU Başkanı Merkel  ve  Sosyal Demokratik Parti SPD Başkanı Schulz'un 3 Eylül 2017'de yaptıkları televizyon tartışması (Türkiye, AB konusu basınımızda yer aldı) ABD Başkan adaylarının tartışması kadar ilginç olmasa da Almanya'da hangi problemlerin olduğu ve önerilen çözümler Türk halkı için de faydalıdır.

Schulz,  Merkel'i "1 milyona yakın göçmeni iki yıl önce Almanya'ya sokmak ve AB üyeleri ile durumu görüşmekten kaçınmakla suçladı. Almanya'da yaşam maliyetlerinin arttığını, kiraların aşırı yükseldiğini, ailede çalışan iki kişi olsa da ödeme zorluğu olduğunu ve emekli maaşlarının eridiğini, emeklilik yaşının 70'e yükseltilmeye çalışıldığını, emeklilerin durumunu yeni vergi koyarak iyileştirmek gerekir" dedi. "Eğitim kalite standartlarını merkezden yükseltmek şarttır. Dizel emisyon skandalına rağmen otomobil üretici firmalarını Merkel'in desteklediğini ve bunun yanlış olduğunu" belirtti. Ayrıca, son zamanlarda Merkel'in savunma alanında harcayacağı (NATO kriteri %2 GDP harcaması dışında) "İlave 30 milyar avronun harcanmasına karşı olduğunu"  belirtti. Merkel'in Almanya'nın ve Avrupa'nın geleceğini tartışmaktan kaçtığını söyledi. Değişim zamanındayız. Şansölye seçilen kişi geleceği yönetmek değil aynı zamanda oluşturmak, kurmak zorundadır. AB geleceği için ileri görüşlü olmak gerekir"

Merkel, "Schultz'un partisi SPD'nin son 19 yılın 15 yılında koalisyon ortağı olduğunu (şimdi muhalefet) ve kararlardaki rolünü vurguladı. Göçmen sorununun insani bir sorun olduğunu, bu gün de aynı şeyleri yapacağını belirtti. Emeklilik yaşının 70 olmayacağını söyledi. Avrupa'nın geleceğini ve değişimi,  süreklilik ve istikrarı bozmadan yapmak, birlikte planlamak gerekir " ifadesinde bulundu. Alman medyası "Schultz'un eleştirilerinde fena olmadığını, ancak Merkel'in tecrübesiyle ördüğü içi dolu duvarın yıkılmadığı" değerlendirmesinde bulundu.