- Kategori
- Türkiye Ekonomisi
Philip Morris: Cironun yüzde 78’i hükümetin!..

Bir zamanlar, bir TEKEL'imiz vardı!
Philip Morris Sabancı Pazarlama ve Satış A.Ş. Genel Müdürü Turhan Talu, bir basın toplantı yaptı.
Talu, ilginç bir benzetmeyle, hükümetin sigara şirketinin "ana ortağı" konumunda olduğunu söyledi.
Hükümet, niye "ana ortak" oluyor?
“Çünkü cironun yüzde 78'i hükümetin. Dolayısıyla hükümet, bizim en büyük ortağımız. Orada yapılacak herhangi bir hata, anlaşmazlık, yüzde 22'si kalan yerde olağanüstü sıkıntılar yaratıyor. Sabancı küçük ortak, Philip Morris hükümetin biraz büyük ortağı, esas ortağı Maliye ve Gelir İdaresi.”
Talu’nun bu yakıştırması, hükümetin kimi ürünlerden aldığı verginin boyutunu açıklaması bakımdan önemli.
Sigara içmeyen yurttaş, şöyle diyebilir:
“Oh olsun, içmesinler!”
Sorunlara yaklaşmanın kolay yolu; birini savunacağım derken öbürünü kötüleme!...
Ya, Talu’nun şu sözlerine demeli?
''Ben para mutemediyim. Bakkallar aracılığıyla tüketicilerden topluyorum, devlete ödüyorum. Bende kalan pek birşey yok.”
*****
Talu’nun açıklamalarından anlıyoruz ki, Türkiye'de sigara pazarında üç fiyat kategorisi bulunuyor:
-
Üst fiyat kategorisi: 20,5’i
-
Ortak fiyat kategorisi: 23,3'ü
-
Düşük fiyat kategorisi: 56,2'si
Sigara sektöründe 2009 yılı ÖTV ve KDV'den oluşan toplam tahmini vergi katkısı, kategorilere göre şöyle:
- Üst fiyat kategorisi: 4 milyar 249 milyon lira
-
Orta fiyat kategorisi: 3 milyar 752 milyon lira
-
Düşük fiyat kategorisi: 5 milyar 654 milyon lira
*****
Türkiye'de sigara pazarının toplam perakende değerinin 20,6 milyar lira olduğunu belirten Talu, ''20,6'dan 15,2'yi çıkardığınızda şirketlere kalan miktar 4-4,5 milyar lira civarındadır.'' diyor.
Hükümet, 2010'da sektörden almayı hedeflediği verdi ne kadar?
16,4 milyar lira civarında.
Bir "fikir edinmek" için, Talu'nun örnekleme için verdiği şu sayılar verilere bakalım:
''Bir paket Marlboro'da vergiyi ve perakendecilere dağıtım masraflarını çıkardıktan sonra her şey dahil kalan rakam 1 lira 10 kuruş. 1 lira 10 kuruşun 28 kuruşu çok ciddi rakamdır. Bize 82 kuruş kalıyor ki bu sineye çekilmiş bir vergi demektir. Sineye çekmemek için 28 kuruşluk vergi yükünün ürün fiyatlarına aynen yansıtılabilmesi için bu meblağın 7 katı fiyat artışı yapılması gerekmektedir. Aslında Marlboro'dan 5,5 liradan 7 lira 23 kuruşa çıkmamız lazım. Ama tüketicinin satın alma gücüne baktığımızda 7 liranın üzerine çıkılamayacağını düşündüğümüz için 7 liraya çıkardık. Biz diyoruz ki 7 liraya bu gitmiyor.''
*****
Özetlersek:
-
Philip Morris'in geçen yılki pazar payı: yüzde 43
-
Sigara sektörünün vergiye katkısı: 15 milyar 159 milyon lira.
-
Şirketlere kalan kâr, 4-4,5 milyar lira.
-
Kısacası, sigara sektöründe cironun yüzde 78'i hükümete gidiyor.