Piramit sistemi, saadet zinciri, network pazarlama nedir, ne değildir?

Türkiye'de yıllar önce yasa dışı Titan adında bir Saadet zinciri binlerce kişiyi dolandırmış yöneticileri hapse girmişlerdi. Türkiye'de ve dünyada bu tür piramit sistemine dayanan Saadet zincirleri yıllardır ortaya çıkıyor ve binlerce kişiyi dolandırdıktan sonra kayboluyorlar. 

PİRAMİT SİSTEMLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Ancak tüm doğrudan satış ve network Marketing kuruluşlarını yasa dışı piramit sistemleri, Saadet zincirleri olarak görmek doğru değildir. Bir sistemin piramit sistemi olması için bir kaç kriter vardır. Piramit sistemlerinde :

1) ya hiç bir ürün pazarlaması yapılmaz, üye girişlerinden yüksek giriş ücreti alınır ve üye kazandıran kişiye komisyon ödenir ya da ekonomik değeri ve tüketiciye faydası olmayan hatta sağlığa ve çevreye zararlı ürünler kamuflaj olarak pazarlanır. 
2) piramidin tepesindekiler çok kazanır altındakiler ya az ya da hiç kazanamazlar,
3) sisteme ilk girenler hep daha sonra girenlerden daha çok kazanırlar
4) yaratılan bir ekonomik değer olmadan sadece dolaşan para üzerinden komisyon ( prim)  alarak ve üye giriş ücretlerinden para kazanıldığı için sistemin her an çökme tehlikesi vardır.
5) piramit sistemleri girdikleri ülkelerin yasalarına göre kurulmazlar ve vergi kaçırırlar 

YASAL NETWORK MARKETING SİSTEMLERİNİ YASA DIŞI PİRAMİT SİSTEMLERİNDEN AYIRAN ÖZELLİKLERİ

Bir sistemin Piramit olmayan Network Marketing Sistemi olabilmesi için adının Network Marketing veya Pazarlama olması, yasal olmasıyeterli değilidir. Bu ad altında faaliyet gösteren bir çok yasal ve yasa dışı, kayıt dışı ekonomi ve piramit sömürü düzenine dayanan yapı vardır. Bir organizasyonun Piramit olmayan Yasal Network Marketing Sistemi olabilmesi için yukarıda sayılan piramit sistemi özelliklerinin hiç birine sahip olmaması ilaveten aşağıda sayılan özelliklerinin hepsini taşıması gereklidir. Melez sistem olmaz yani yarı piramit yarı gerçek network marketing sistemi diye bir şey olamaz. Bir sistem ya piramit sistemidir ya değildir. Yasal ve gerçek ( piramit olmayan ) network Marketing sistemlerinde çok para kazanmak mümkündür. Ancak bu önce girenlerin sonradan girenlerin sırtından para kazanmalarına dayanmaz. Piramit olmayan  network marketing sistemlerinde ;

1) pazarlanan ürünler çöp değildir. Yeni ekonomik değer yaratılır ve ürünlerin sisteme katılmayan tüketicilere dahi faydası vardır. Ürünler sağlığa ve çevreye zararlı değildir. 
2) bu sistemler girdikleri ülkelerin yasalarına uygun olarak kurulur faaliyet gösterir ve network Marketing yapanlar vergi yasalarına uyarlar. 
3) network Marketing faaliyeti sonucunda üyelerin kazandıkları paralar kayıt dışı değildir banka hesaplarına ödenir. 
4) Sisteme önce giren daha çok kazanır diye bir şey yoktur. Networkü doğru şekilde kuran herkes ne zaman girerse girsin kendisinden önce girenlerden daha fazla kazanabilir. 
5) kimse kimsenin sırtından para kazanmaz. Para kazanabilmek için networküne dahil ettiği kişilere para kazandırması gerekir. 
6) sisteme giriş ücreti düşüktür, üye kayıtları üzerinden para kazanılmaz. Para gerçek ekonomik değeri olan ürünlerin doğrudan satış yöntemi ile tüketicilere ulaştırılmasından ve toplam ciro üzerinden komisyonun sisteme üyeler arasında grup olarak çevirdikleri ciro ölçüsünde paylaşılması ile olur
7) üyeler network Marketing konusunda eğitilirler ve herkes network kurmada aynı yöntemi kullanır. Kimse kafasına göre hareket edemez. Edenler para kazanamazlar. 
8) Sisteme üyeler arasında dayanışma vardır, kimse kimsenin networkünden üye çalmaz, aleyhinde konuşmaz. Buna uymayanlar sistemden ihraç edilir. 
9) piyasanın satüre olması sisteme geç kalmak, geç girdiği için para kazanamamak diye bir şey yoktur. Bir çok ülkede 60 yıldan fazladır faaliyet gösteren ve hala üyelerine para kazandıran, ekonomiye faydası olan, ülkelerin yasalarına uyan, vergi ödeyen, uluslararası network Marketing kuruluşları vardır. 
10) yan gelip yatarak sadece üye kaydı üzerinden para kazanılmaz. Çalışmak gerekir. Bunu anlamayan çok kimse " bu işten para kazanılmıyor bu iş sahte bir piramit sistemidir " der. Network Marketinge giren insanların çoğunun para kazanmamasının sebebi, sistemin dolandırıcılık olması değil, girenlerin çoğunun çalışmadan para kazanma gibi yanlış bir beklenti içine olmalarıdır. 

Amerika'da, Belçika'da ve bir çok ülkede yasa dışı Saadet zincirleri ve piramit sistemleri ile yasal network Marketing kuruluşları karıştırılmış, devlet onları mercek altına almış hatta aleyhlerine mahkeme davaları açılmıştır. Ama yasal network Marketing kuruluşları her defasında aklanmışlar ve yasa dışı piramit sistemleri olmadıklarına hükmedilmiştir. 

Rasih Bensan

10 Mayıs 2014