Polonya izlenimlerim–1

“Dünya global bir köy haline getirilecek teorisi”, herhangi bir ülkeyi ziyaret ettiğiniz zaman aslında bu hedefe ne kadar çok yaklaşılmakta olduğunu gösteriyor. Öyle ki, kitapçılarda satılan çocuk kitaplarından, en çok satanlar bölümüne, oyuncakçılardan, televizyon programlarına aslında her şey birebir aynı olması çok ilginç geliyor insana. Bunu Polonya ziyaretimizde daha çok daha iyi anlıyoruz.

Polonya on altı bölgeden oluşmakta, bu bölgeler voyvodalık olarak da isimlendirilse de eyalet sistemi benzeri bir yönetim anlayışına sahip. Gittiğimiz yer ise ülkenin güney doğusunda Ukrayna sınırındaki Alt Karpatya Voyvodalığı ya da Podkarpackie eyaletinin başkenti Rzeszów. Ülkenin Batı Avrupa’ya en uzak şehri, nüfusu bize söylendiğine göre 200.000. Rzeszów. Şehri belediyesini ziyaret ettiğimizde belediye başkanının bize ifade ettiğine göre; şehirde ikisi devlet dördü öze üniversite olmak üzere toplam altı üniversite mevcutmuş. Şehirde yaklaşık 60.000 üniversite öğrencisinin olduğu, bu sayıya ilave olarak, sayısı sürekli değişen Erasmus programı ile yine çeşitli sayılarda öğrencilerin şehirde eğitim görmekte oldukları ifade edildi. Dini yapıları Hıristiyan ve koyu Katolikler. Dini yapı, doğal olarak doğuya doğru gidildikçe belirgin olarak en önemli unsur haline geliyor. Tarih boyunca “kavimler göçünün” geçiş güzergâhında bulunan bölge daha sonraki süreçte Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun egemenliğinde kalmış, bölge uzun süre Avusturyalı idareciler tarafından idare edilmiş, Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun tarihten silinmesi ile Avusturya’nın ve Macaristan’ın iki ülke olarak ayrılmasının ardından Polonya doğmuş. Sonraki süreçte ise Rus ve Almanların savaş alanı olmuş söz konusu bölge ciddi anlamda acılar yaşamış. Özellikle 2. Dünya savaşında ülke ciddi acılar yaşamış. Hitler yönetimi tarafından milyonun üzerinde Polonyalı toplama kamplarında hayatlarını yitirmişler. Söz konusu kamplarından bazılarını Auschwitz, Birkenau kamplarını ziyaretimizde yaşanan acıları da yerinde gözlemleme fırsatı bulduk. Ülke ve bölge aydınları kadın erkek çocuk demeden Yahudilerle aynı sona uğramışlar. Tarih boyu, güçlü devletler arasında sıkışan bu devlet “sanayi devrimini” pas geçtiği gibi, Batı Avrupa’nın nasiplendiği sömürgecilikte de adı geçmeyen, zaten sömürgeciliğin en yaygın olduğu zamanlarda da devlet olmayı dahi becerememiş bir ülke. Avrupa’da hemen hemen acılara direk olarak sebep olan ülke değil, genellikle savunmada kalmış talihsiz bir ülke. Belki sırf bu yüzden insanlarının yüzlerine baktığınız zaman, Almanlardaki, İsveçlilerdeki, Fransızlardaki ya da Avusturyalılardaki kendine güvenli bakışın yerini bu ülke insanında ciddi bir mahcubiyet, hüzün göze çarpıyor.

Bölgesel kalkınma hızlanmış, Avrupa Birliği ile beraber büyüme ivmesi artmış. Avrupa Birliği fonlarından ciddi destekler almış bir ülke aynı zamanda Polonya. Batı Avrupa’ya göre daha genç nüfusa sahip bir yapıya sahip yapısı bazı düşünürler tarafından Avrupa’da Türkiye ile beraber geleceğin en önemli aktörleri arasında gösteriliyor. Öngörüler ne ölçüde gerçekleşir bilinmez. Ancak eğitimde yapacakları atılımlar, genç nüfusun iyi yetiştirilmesi “kader yoldaşlarının” desteği olursa bu duruma ulaşabileceklerini düşünüyorum. Zira yönetim, eğitim, bilimde anlayışında yapacakları yenilikler, çalışmalar olumlu yönde ilerlediklerini gösterirken, dil yapıları Almanya gibi güçlü bir ekonomiyle rekabet edebilmek, bu gün zor olduğu gibi gelecekte de zor görünüyor.

Birçok yönüyle ülkemize benzettiğim bu ülke başka ülke ve düşüncelerin etkisi olmaksızın, doğrudan bize düşman olacak bir ülke değil. Birçok açıdan ortak kaderi paylaştığımızı düşündüğüm bu ülke ile gelecekte olumlu kültürel, sosyal, ticari ilişkilerimizin gelecekte çok daha iyi olacak…

İlhan Aydın

Teknik Öğretmen