Referanduma doğru ...(-1-)

Anayasa değişiklikleri, 12 Eylül tarihinde Halkımızın oyuna sunulacak..

Şimdiki Anayasamız, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin,- cuntanın- bir ürünüydü. Cuntanın, 1982 yılında referandum sonucuyla kabul ettirdiği bir Anayasa'ydı!..

Kabul ettirdiği diyorum, çünkü o dönemi yaşamış biri olarak, referandumun hangi şartlar baskılar altında yapıldığını biliyorum.

O dönemler, Kayseri ilimizin küçük bir beldesinde öğretmendim. 12 Eylül döneminin, cuntanın baskılarını her yönüyle hissediyorduk.

1982 Anayasasına hayır demek, vatan hainliğiyle, bölücülükle, eş değer gibi görülüyordu, gösteriliyordu . Hayır diyenlerin tespit edileceğine dair dedikodular ortaya atılmıştı. TRT günlerce hayır diyenlerin aleyhinde yayınlar yapıyordu.

Hayır oy pusalaları mavi, evet oy pusulaları beyazdı. Oy pusulalarının konacağı zarf ise ince beyaz bir zarftı. Beyaz zarflar içinde mavi oy pusuları çok açık ve net şekilde belli oluyordu.

Oylarımızı kullanmak için eşimle birlikte öğleden sonra okulun yolunu tutmuştuk. Oy kullanmak için sırada bekleyen kimse yoktu. Sandık kurulu üyeleri bizim geldiğimizi çok önceden görmüşlerdi. İlk kez ben oyumu kullanmak için kapalı yere gittiğimde, çok sayıda kabul oy pusulası varken, iki tane hayır oy pusulası vardı...Ayarlama önceden yapılmıştı. Eşimin ve benim oyumun rengini merak veya tespit etmek isteyen bir düzenek kurulmuş gibiydi... Ya da seçmeni baskı altına alıp, evet oyu kullandırmaya yönelik bir baskı planıydı...

Bu kadar sinsice bir planı beklemiyordum. Yapılacak birşey yoktu. Bu anti demokratik cunta Anayasasına kabul oyu veremezdim. Anayasa metnini okuyanlar sadece geçici 15. maddeyi okusalar bile hayır demeleri için çok önemli bir nedenleri olurdu...

Hayır oyunu aldım. Sandık kurulunun gözleri önünde pusulayı zarfa yerleştirip, meraklı bakışlar altında oyumu sandığa attım.

Ve beldemizde 26 hayır oyu çıktı. Hayır oyu verenler de, daha sonra birileri tarafından isim isim açıklandı...Bu listenin içinde eşimin ve benim de adımız vardı...

198O Askeri darbesinin ürünü Anayasa, büyük çoğunlukla % 91 le kabul edilirken, hayır oyları sadece % 8, 6'da kaldı.

12 Eylül cuntasının siyasi yasak getirdiği Deniz Baykal, 1982 Anayasasına en sesli şekilde karşı çıkanlardandı. Bu Anayasa ile çağdaş demokrasiye geçilemeyeceğini dile getiren Baykal, Milliyet Gazetesinin 18 Ekim 1982'de manşete aldığı "Bu Anayasanın betonarme hesapları yanlıştır. Öngörülen denge bu sikleti çekmez. Statik denge milli irade dışına taşmıştır" demişti.

12 Eylül darbe anayasına göre, daha demokratik, daha çağdaş bir anayasa olan 1961 Anayasası ise referandumda ancak % 61,5 evet oyu alabilmişti...

Görünen o ki; halkımız önüne koyulan yasaların içeriğini tam olarak bilmiyor ya da çeşitli baskılarla, yönlendirmelerle oyunu kullanmaya çalışıyor.

Şimdi Anayasa değişikliği refaranduma gidecek, halkımız neyin, ne şekilde değişeceğinin bilincinde mi, yoksa birilerinin yanlış yönlendirmelerinin, baskılarının kurbanı olarak mı oyunu kullanacak...

Anayasa değişikliği için mevcut partilerimiz arasında da bir mutabakat sağlanamamış, uzlaşma, tartışma ortamları yeterince yaratılmamıştır. Bazı kaygılar giderilememiştir. Anayasa değişikliğinin bir ihtiyaç olduğu, gerekli olduğu tüm partilerce kabul görürken, iktidar partisinin çok önemli bir kitlenin görüşünü almadan yasalaştırmaya, çalıştığı Anayasa değişikliğinin bir kısmı da Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Şimdi bu kargaşa içinde,referanduma doğru gitmekteyiz. Sıkıntıların devam edeceğini düşünüyorum.