Sabiha Bengütaş-Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşı

D. 1904, İstanbul- ö. 2 Ekim1992, Ankara

Türk ressam ve heykeltıraş…

Çankaya Köşkündeki Atatürk Heykelini yapan Heykeltraş

1938 yılında Atatürk ve İnönü için açılan heykel yarışmalarında birinci oldu.

Roma Güzel Sanatlar Akademisi'nde Prof. Luppiatölyesinde öğrenim gördü.

Daha sonra Taksim Meydanı'ndaki Cumhuriyet Anıtı'nı yapan ünlü İtalyan heykeltıraşı Pietro Canonica'nın asistanı oldu ve onunla birlikte İtalya'ya giderek 18 ay atölyesinde çalıştı.

Atatürk, İsmet İnönü, Abdülhak Hamid, Ahmet Haşim, Bedia Muvahhit gibi tarihte iz bırakan pekçok kişi onun parmaklarında yoğurduğu çamurla abideleşti.

Çiçek toplayan parmaklarını,

Nakış işleyen parmaklarını,

Beni tutan, elimi saran parmaklarını,

En çokda benim büstümü yapan parmaklarını severim – mi diyordu acaba Sabiha Bengütaş’ın eşi, onun sihirli parmaklarına baktıkça!

Sabiha Bengütaş eşinin büstünü yapmışmı bilmiyorum!

Bildiğim, Türkiye’nin ilk heykeltraşı olduğu…

Atatürk ve İsmet İnönünü’nün büstlerinin yapılması için açılan yarışmada birinci olup, büstlerini yaptığıdır.

İnanılmaz hayat hikâyesi ile bu günkü konuğum yine muhteşem bir Türk Kadını...

O çeşitli ve önemli okullarda okumuş.

Öyleki bir ara babasının Şam’da görev yaptığı yıllarda Şam’da Fransız Katolik Okulunda bile eğitim görmüş.

Ardından; köprülü Fuat Paşa, dahasında da Sanayi-i Nefise Mektebinde eğitimine devam etmiş.

Resimden ziyade heykele olan ilgisini farkeden hocası, o dönemlerde kız öğrenci olmamasına karşın Sabiha Bengütaş’ı o bülüme giren ilk kız öğrenci olarak almış.

Bu başarılı sanatçı hocasını mahcup etmemiş. Okulunu birincilikle bitirmiş.

Roma Güzel Sanatlar Akademesine gitmiş, orada da ihtisas yapmış.

Bütün bunları yaptığı yılları dikkate alın lütfen…

Bu güzel kadın, bu büyük sanatçı; Abdülhak Hamid’in torunu Emin Beyle evlenmiş.

Eşi diplomatmış.

Yabancı ülkelere gidiyor oralarda belirli süreler kalıyorlarmış.

Sabiha Bengütaş için, sanatında daha da ilerlememesine sebep olmuş. Buralarda büyük üstadlarla tanışmış, fırsatları değerlendirmiş.

1904 yılında İstanbul'da doğan Sabiha Hanım ilköğrenimi Eyüp Sultan Reşadiye Numune Mektebi'nde (Bugünkü Eyüp Anadolu Lisesi) tamamladı.

Babası Ziya Bey'in Şam'da görevlendirilmesi üzerine ailesiyle birlikte oraya gitti.

Eğitiminin dört yılını Şam'da sürdürdü.

Bu arada bir yıl da Fransız Katolik Mektebi'ne devam etti.

Daha sonra İstanbul'a dönen ailesiyle birlikte Büyükada'ya yerleşti.

Sabiha Hanım burada Köprülü Fuat Paşa Okulu'ndan mezun oldu.

Liseyi bitirmeden, 1920'de Sanayi-i Nefise Mekteb-i'nin (bugünkü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) resim bölümüne girdi, hocası İhsan Bey'di.

Sanayi-i Nefise Mektebi'nin Resim bölümünde bir yıl okuduktan sonra bölüm değiştirerek, heykel bölümündeki 3 erkek öğrenci arasına ilk kız öğrenci olarak katıldı.

Sabiha Hanım Sanayi-i Nefise Mekteb-i öğrencileri arasında açılan sınavda birinci olarak Prix de Rome'u kazandı ve yurtdışına gitme hakkını kazandı.

Roma Güzel Sanatlar Akademisi'nde Prof. Luppiatölyesinde öğrenim gördü.

Daha sonra Taksim Meydanı'ndaki Cumhuriyet Anıtı'nı yapan ünlü İtalyan heykeltıraşı Pietro Canonica'nın asistanı oldu ve onunla birlikte İtalya'ya giderek 18 ay atölyesinde çalıştı.

Türkiye'ye döndükten sonra 1933'te tekrar Avrupa'ya gitti.

Eşiyle Belçikave Rusya'da yaşadı.

1925'te Galatasaray sergilerine ilk kez katılan kadınlar arasındaydı.

31 Temmuz 1925 günü açılan sergide biri Ahmet Hâşim'in büstü olmak üzere üç eseri bulunuyordu.

Aynı sergide Türkiye'nin ikinci kadın heykeltıraşı Melek Ahmet Hanım'da katıldı.

Sabiha Bengütaş, ertesi yıl yapılan sergide, Hakkı Şinasi Paşa, Prof. Dr. Âkil Muhtar ve Ressam Hikmet Bey'lerin büstleriyle katıldı.

1938 yılında Atatürk ve İnönü için açılan heykel yarışmalarında birinci oldu.

Bengütaş, bu heykellerin eskizlerini Türkiye'de hazırlayıp Roma'ya giderek orada tamamladı.

Eşi emekli olduktan sonra Ankara'ya yerleşen Sabiha Bengütaş, 1992 yılında vefat etti.(alıntı)

Heykel ve büstlerini yaptığı kişiler

Atatürk(Carramermeriyle yapılmış heykel Çankaya Köşkü'nün bahçesindedir)
İsmet İnönü(Batı Cephesi Kumandanı giysisiyle, Mudanya Mütarekesidönemini simgeler, Mudanya'dadır.)
Abdülhak Hâmid
Ahmet Hâşim
Nâmık İsmail
Bedia Muvahhit
Prof. Dr. Âkil Muhtar Özden
Hakkı Şinasi Paşa(İstanbul milletvekili)
Hikmet Bey(ressam)
Ali Fuat Paşa
Mevhibe İnönü
Hasan Ali Yücel
Josef Pálenícek(Çek piyanist)
Aysel Öymen
Roy Kohler

Nur içinde yatsın…

Nazan Şara Şatana

https://twitter.com/#!/nazansarasatana

http://www.facebook.com/#!/profile.php?id=100002892442552