Saç kozmetikleri, Şampuan

En çok  ve yaygın  kullanılan saç  kozmetikleri  şampuanlardır. Bir şampuan deride oluşan sebumu,  ekrin ve apokrin ter bezleri salgılarını, fungal  elemanları, deri kalıntılarını  (korneal deskuamasyon), jöle,  briantin gibi  şekillendiricileri ve çevresel kiri  temizlemek  amaçlı olarak  kullanılır. Temel amacı saçı güzelleştirmek ve hijyen sağlamaktır.

Eğer şampuanda yüksek derecede deterjan varsa saç teli dış  kütikül  katmanını  soyarak saçı  daha kıvırcık, mat ve açılması  zor hale getirir. Bazı  şampuanlar kontakt dermatit yapabilir. İçlerinde bulunan genel  allerjen maddeler şunlardır: cocamidopropyl betaine, methylchloroisothiazolinone, formaldehyde salan koruyucular, propylene glycol, Vitamin E (tocopherol), parabenler ve benzophenone.

Şampuanların en önemli bileşenlerinden birisi yüzey aktif maddelerdir (sürfaktanlar). Bunlar su ve kir arasında yüzey gerilimini azaltarak kirin, saç ve deriden kolayca uzaklaştırılmasını sağlar. Sürfaktanlar 4 gruba ayrılırlar: Anyonik, katyonik, amfoterik ve nonionik. Bildiğimiz sabun, anyonik bir deterjandır. Saçlar sabunla yıkandığında alkali bir kalıntı olan kalsiyum tuzları deri ve saç diplerinde çökerek matlaşmaya, kırılmaya; deri ve mukoz membranlarda (ağız içi, göz kapağı iç kısmı vb) tahrişe neden olur.

Yeni anyonik yüzey aktif maddeleri (alkil sülfatlar, alkil  eter sülfatlar) böyle bir etki  yaratmazlar. Amonyum  Lauril  Sülfat  (ALS), sodyum  lauret sülfat (SLS) , sodyum laurel  sarkosinat, sodyum myreth sulfat, sodium pareth sulfat, sodium lauril eter sulfate (SLES) gibi anyonik yüzey aktif maddeler ise saçta kıvrılma ve sürtünmeye bağlı  aşınmalara neden olur

Katyonik yüzey aktif maddeler (benzalkonyum ve alkilpiridinyum ionlarının klorid ve bromidleri gibi) ise yumuşatıcı maddelerdir.   

Şampuan alırken içinde SLES, SLS , paraben ve silikon  olamyan ürünleri  tercih etmemiz (biraz az köpürmesine neden olsa da) sağlıklı  bir temizlik yapacağımızı garanti  eder.