Salvador Dali & Dış Ticaret İlişkisi

Salvador Dali'nin yaptığı bir tablo var. Tabloya bakan bazıları yaşlı bir çift görüyorken bazıları ise karşılıklı oturan 2 müzisyen görüyor. Bakış açısına göre gördüklerimiz değişiyor. Dış ticarette de aynı şeyler gerçekleşebiliyor.

Eylül İhracat Rakamları

Geçtiğimiz hafta TİM tarafından Eylül ayı ihracat rakamları açıklandı. Eylül 2017 ihracatı 11,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2016 Eylül ayına göre bu değer %8,9 artışa tekabül ediyor.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, 2017 ihracat hedefinin 153,3 milyar dolardan 156,5 milyar dolara revize edildiğini açıkladı. Yıl sonunda beraber değerlendiririz.


Eylül ayı dış ticaret verileri henüz TÜİK sayfasında yayınlanmadığı için bu yazıyı, Ağustos verileri ile hazırladım.

Ağustos İhracat Rakamları

Ağustos ayında da ihracat artış göstermişti. Bu artış bu sefer çift haneli idi. 2017 Ağustos ayında ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine göre %12,3 artış gösterdi. 2017 Ağustos ihracatı 13,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.  Ağustos itibariyle toplam ihracat 103,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. 12 aya göre bunu orantılarsak yıl sonunda 153 milyar dolar ihracata ulaşmak mümkün görünüyor.

Bu rakamlar ihracatçılar ve ülkemiz açısından sevindirici. Fakat her veriyi farklı yönlerden de incelemekte fayda var. İhracatımız artıyor çok güzel. Peki ithalatımız ne durumda?

Ağustos İthalat Rakamları

2017 Ağustos ayında ithalat, 2016 Ağustos ayına göre %15,3 artış göstermiş ve 19,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. Yani Ağustos ayında ithalat, ihracattan daha yüksek artış göstermiş. İthalat sadece Ağustos ayında daha yüksek artış göstermemiş; yılın ilk 8 ayın 5 ayında, ithalat ihracattan daha hızlı artmış. Ağustos itibariyle toplam ithalat 148,9 milyar dolara ulaşmış. Dış ticaret dengesi negatif olarak gerçekleşmiş, yani ithalatımız ihracattan daha yüksek. 8 aylık dış ticaret açığımız 45,6 milyar dolar.

Ağustos ayında Avrupa Birliği’ne ihracatımız artmış durumda. Artış oranı %9,4. 2017 Ağustos ayında Avrupa Birliği ülkelerine 6 milyar dolar ihracat gerçekleştirmişiz. Avrupa Birliği ülkelerinin toplam ihracatımızdan aldığı pay ise düşüş göstermiş. AB ülkeleri ihracatımızdan 2016 Ağustos ayında %46,5 pay alırken bu oran 2017 Ağustos ayında %45,3 olarak gerçekleşmiş. İhracatın, Avrupa Birliği ülkeleri dışında daha hızlı arttığını söylemek mümkün.

İhracatta ilk sırayı ise 1,3 milyar dolar ile Almanya alıyor. Almanya ile dış ticaret hakkında daha önce yazdığım yazıyı şuradan okuyabilirsiniz. İhracatta Almanya'nın ardından 971 milyon dolar ile İngiltere ve 717 milyon dolar ile ABD geliyor.

Ürün Grupları Bazında İhracat

Ülkelerin yanı sıra ihracatta katma değerli, ileri teknoloji ürünlere bakmak gerekiyor. Burada tablo maalesef beklediğimiz gibi. İleri teknoloji ürünleri ithal ediyor, orta ve düşük teknoloji ürünleri ihraç ediyoruz.

2017 Ağustos ayında ileri teknolojili ürünlerin imalat sanayi içinden aldığı ihracat oranı sadece %3,4. Ürettiğimiz ve ihraç ettiğimiz ürünlerin sadece %3,4’ü ileri teknolojiye sahip. İmalat sanayi ürünlerinin ihracatında %96,6’lık oran orta ve düşük teknolojili ürünlere ait.

İthalatta ise tam tersi bir durum ile karşılaşıyoruz. İleri teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatındaki payı %15,7. İleri teknoloji ithal ediyor, orta ve düşük teknoloji ihraç ediyoruz. Apple 2017 ilk çeyrek cirosu 78 milyar dolar. Türkiye’nin 2016 yılı toplam ihracatı ise 142 milyar dolar. Yıl sonunda 153 milyar dolara ulaşmayı hedefliyoruz. Apple firması ülkemizin toplam ihracatına 6 ayda ciro olarak ulaşabiliyor. Katma değer tam olarak bu şekilde açıklanabilir!

SONUÇ

İhracatın artması tabi ki çok güzel ve hepimizi sevindiriyor. Fakat ihracatın nasıl arttığına bakmakta fayda var. Sadece ihracat artıyor veya ihracat, ithalattan daha hızlı artıyor ise ne âlâ fakat ithalat daha hızlı artıyor ise ihracatın artışına sevinmek çok sağlıklı değil. İhracatımızı, ithalattan daha yüksek oranlarda artırmalıyız ki dış ticaret açığını kapatabilelim. Sadece ihracat artış rakamlarını duyurarak başarılı olduğumuzu söylemek madalyonun sadece tek yüzüne bakmak gibi. Tüm rakamları detaylı olarak inceledikten sonra ne kadar başarılı olduğumuz konusunda bir değerlendirme yapmak en sağlıklı yöntem.

Dış ticaret fazlası vereceğimiz günleri görmek dileğiyle.

Ümit Osman YILMAZ

ihracateksperi.com