Şampiyonlar geçidi. 1'inci sezon.

1959 Sezonu.

İlk şampiyon Fenerbahçe.

Uzun yıllardan beri düzenlenmesi arzulanan ve Türk futbolunda gerçekten özlemi çekilen “Türkiye Ligi”nin kurulması ve bu büyük düşün gerçekleşmesi şerefi Orhan Şeref Apak ile arkadaşlarının oldu. 1937-1950 yılları arasında yapılan İstanbul Ligi’nin ilk dört, Ankara ve İzmir liglerinin ilk iki takımları arasında iki devre ve deplasmanlı olarak oynanan “Milli Küme” maçları bu yolda ilk adımdı.

Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası maçları ihdas edilince, bu şampiyonada yer almak zorunda bulunan Türkiye Futbol Federasyonu’nun 1957 yılında tatbike koyduğu ve 1958 yılında da düzenlediği “Türkiye Federasyon Kupası” bu yoldaki yeni denemeyi oluşturmuştu. Katılan takımların çokluğu nedeniyle ilk kademe maçları olarak oynanan; final grubunu oluşturan takımların “Deplasmanlı Lig” sistemiyle karşılaştıkları bu maçlar da yeni bir denemeydi Türk futbolunda.

Ve nihayet 1958-1959 sezonu mahalli lig maçlarının bitiminde, İstanbul’dan ilk sekiz Ankara ve İzmir liglerinden de ilk dört sırayı alan takımların iştirakleriyle düzenlenen ve 1959 yılı içinde oynanıp biten “Milli Lig” ile bu büyük organizasyon gerçekleşmiş oldu.


Bugün 21 Ocak 2009. Bundan tam 50 yıl önce bugün kendi ligimiz başladı. O günden bu yana gelen bir zamanda binlerce maçlar oynandı. On binlerce goller atıldı. Kimler geldi kimler geçti. Tam tamına 50 sezon yaşandı bitti. Bu sezon 51 sezon ve 21. Haftası oynanılıyor maçların.

İstanbul, Ankara ve İzmir liglerinden gelen on altı takım, sekizer takımdan oluşan Kırmızı ve Beyaz grupları meydana getirdiler. Bu gruplar, mahalle liglerde kademe sıraları göz önünde tutularak yapıldı. Kırmızı ve Beyaz gruplardaki sekizer takım kendi aralarında iki devre ve çifte final maçıyla ilk şampiyonu belirlediler.

50 yılın hatırına her Cumartesi günü sırası geldikçe bir sozon boyunca oynanılan tüm maçların skorlarını, o sezonun gol krallarını, Lige hangi takımların geldiklerini, hangi takımların bir alt kümeye düşenleri, Şampiyonları, Şampiyon kadroları ve bu kadroları çalıştıran Şampiyon teknik direktörleri bulacaksınız. Böylece zaman tünelin içinden geçmiş olup o günleri yaşamış olanlar geçmiş günleri yâd etmiş olacaklar ve neler yaşanmış diyecekler. Yaşları daha küçük olanlar da ligmizin başladığı tarihten başlamak üzere bu zaman tüneli içersinde geçecek ve böylece eskileri de tanıma fırsatı bulmuş olacaklardır.

Bu arada küçük bir açıklamada bulunayım yeri gelmişken. Maçların neticelerini yatay ve sütun olmak üzere bir tablo halinde hazırlanmııştır. Yer darlığı nedeniyle tablo ikiye bölünmüş halde bulacaksınız. Bu tablo takımların yatay olan maçların kendi sahasında, sütün olan maçların da deplasmanda ki maçların skorlarını bulabilirsiniz. Bununla birlikte sezonun son haftasında ki puan durumunu o sezonda ki En'ler de var olacak bu yazı dizimde. Böylece elimize zengin bir kaynağın da sahibi olacağız. Ne dersiniz arkadaşlar. Yani kısaca size nostalji yaşatmış olacağım.

Bir sene bakacağız Fenerbahçe şampiyon olmuş, bir bakacağız Galatsaray ya da Beşiktaş olmuş şampiyon. Kaçırılmış şampiyonluklara yanacağız bazen de.

Bugün tüm maçların 1959 yılında yapıldığı ilk sezona uzanıyoruz.

Tarihler 21 Şubat 1959. Yer İzmir. Türkiye Birinci Ligin ilk maçı İzmirspor ile Beykoz arasında oynanılıyor. Türkiye Profesyonel ligin ilk golü Özcan Altuğ tarafından Beykoz kalesine atılıyor.

1959 yılının ilk sezonun da İstanbul'dan 8, Ankara'dan 4, İzmir'den 4 takımın iki grup halinde 8 takımlı çift devreli maçlar oynandı. Sonunda gruplarında ilk sırayı alan takımların finalde karşı karşıya geldiler. Grup maçları 14 hafta sürdü. Beyaz grupta Fenerbahçe 12 galibiyet 2 beraberlikle topladığı 26 puanla finalde Galatasaray’ın rakibi oldu.

Finalde Fenerbahçe ile Galatasaray arasında müthiş mücadeleye sahne oldu. 2 maç üzerinden yapılan maçlarda ki ilkinde Türk futbol tarihinin unutulmaz gollerinden birine sahne oldu. Metin Oktay’ın ağları delen ünlü golüyle Galatasaray 10 Haziran’da Fenerbahçe’yi 1-0 mağlup etti.

4 gün sonra ki rövanş maçında rakibine 4-0 üstünlük sağlayan Fenerbahçe ise hem rövanşı alıyordu hem de ilk şampiyon unvanını kazanıyordu.

16 maçta 6 gol atan Lefter sarı lacivert takımın en fazla en golcü ismi olurken Macar İgnace Molnar da şampiyonlukyaşayan ilk teknik adam unvanını alıyordu.

Metin Oktay’da ilk profesyonel Ligde 11 golle gol kralı oldu.

Metin Oktay kimdir.

2 Şubat 1936’da İzmir Karşiyaka’da dünyaya gelen Metin, Damlacık amatör takımında futbola başladı.15 yaşinda Genç Milli Takım formasını giyen Metin Oktay, 1951 yılında 300 lira maaşla Yün Mensucat takımına transfer oldu.1954’te 5 bin liraya İzmirspor’a geçen Metin, aynı sezon 17 gol atarak 2.Lig’de gol krallığını kazanıyordu.1955 yılında Gündüz Kılıç’ın İzmir’e giderek bizzat transferini gerçekleştirdiği Metin Oktay,Kendi ifadesiyle ‘5 yıllık sözleşme karşilığında taksi plakalı Chevrolet marka bir otomobil’ almıştı Galatasaray’dan…Ama en büyük hayalini gerçekleştirmişti aynı zamanda…

Henüz 19 yaşinda transfer olduğu sarı-kırmızılı takıma hemen adapte oldu.İlk sezonunda 19 gol attı, gol krallığını kazandı. Metin’li Galatasaray da İstanbul Profesyonel Ligi’ni şampiyon olarak tamamladı.
1969’a kadar aralıksız 15 sezon Galatasaray formasını giyen Metin, sadece 1961-1962 sezonunu İtalya’nın Palermo takımında geçirdi. Ama aşirı duygusallığı yüzünden 4 maç oynadı ve 2 gol atarak Türkiye’ye dönmeyi tercih etti.
Tam 6 kez Türkiye 1.Ligi’nde gol kralı olan Metin Oktay’ın 217 gollük rekoru 1988 yılında Tanju Çolak tarafından kırıldı. Galatasaray’ın şampiyonluğa ulaştığı 1962-1963 sezonunda 26 maçta 38 golü rakip filelere göndererek müthiş bir yüzde tutturdu.
Büyük maçların büyük golcüsü Metin Oktay, Fenerbahçe’nin de belasıydı adeta… Sarı-Lacivertli takıma ağları delen ünlü golüyle birlikte tam 18 gol attı.
Beşiktaş’a da 13 gol atan Metin Oktay, 36 kez giydiği A Milli Takım formasıyla da 19 golü rakip ağlara göndermişti.
Büyük golcü, 1969 sezonunda futbolu bırakırken müthiş bir jübile yapmıştı. Galatasaray’ın Fenerbahçe’yle 1-1 berabere kaldığı maçta Metin Oktay 5 dakika için Fenerbahçe forması giymiş,Can Bartu da aynı süre içinde Metin’in 10 numaralı formasıyla mücadele etmişti…
60’lı yıllarda doğan hemen hemen bütün Galatasaraylı çocuklara ismini veren ünlü golcü, 12 Eylül 1991’de bir trafik kazası sonucu aramızdan ayrıldı.

· 1956-57 İstanbul Profesyonel Ligi 17 goL
· 1957-58 İstanbul Profesyonel Ligi 19 gol
· 1958-59 İstanbul Profesyonel Ligi 22 gol
· 1959 Türkiye Ligi 11 gol
· 1959-60 Türkiye Ligi 33 gol
· 1960-61 Türkiye Ligi 36 gol
· 1962-63 Türkiye Ligi 38 gol
· 1964-65 Türkiye Ligi 17 gol
· 1968-69 Türkiye Ligi 17 gol

İlk sezonda küme düşme sistemi uygulanmadı. Adalet ve İstanbulspor gruplarında en kötü performansı gösterdiler.

1959 sezonu Beyaz grubu Altay, Ankaragücü, Beşiktaş, Beykoz, Fenerbahçe, Hacettepe, İstanbulspor, İzmirspor takımlar katılmış 21 Şubat 1959 ile 7 Haziran 1959 tarihleri arasında oynanılan müsabakalar da şu sonuçlar alınmıştır.

Pauan Durumu

1959 Sezonu Kırmızı Grup’ta Adalet. Ankara Demirspor, Galatasaray, Gençlerbirliği, Göztepe, Karagümrük, Karşıyaka ve Vefa takımların katılımıyla ve 21 Ocak 1959’dan 7 Haziran 1959 tarihine kadar yaptıkları müsabakalarda aldıkları sonuçlar.

Final maçları.

10 Haziran 1959. Galatasaray: 1- Fenerbahçe: 0

Satad: Mithatpaşa (BJK İnönü)
Seyirci: 18.016
Hakem: Markoviç (Yugoskavya)
Galatasaray: Turgay Şeren- Saim Tayşengil, İsmail Kurt- Ahmet Berman, Ergun Ercins, Nüri Aşan- İsfendiyar Açıksöz, Suat Mamat, Metin Oktay, Dursun Baran, Mete Basmacı
Fenerbahçe: Özcan Arkoç, Osman Göktan, Basri Dirimli- Avni Kalkavan, Naci Erdem (Kaptan), Niyazi Tamakan- Mustafa Güven, Can Bartu, Şeref Has, Lefter Küçükandonyadis, Yüksel Gündüz.
Gol: 39’ Metin Oktay



Resim: Metin'in ağlara delen golü.


14 Haziran 1959. Fenerbahçe: 4 - Galatasaray: 0

Stad: Mithatpaşa (BJK İnönü)
Seyirci: 26.553
Hasılat: 355.856 TL.
Fenerbahçe: Özcan Arkoç- Şerafettin Kırklar, Basri Dirimli- Naci Erdem (Kaptan), Osman Göktan, Avni Kalkavan- Leffter Küçükandonyadis, Şeref Has, Yüksel Gündüz, Can Bartu, Niyazi Tamakan (Mustafa Güven)
Galatasaray: Yüksel Alkan- Saim Tayşengil, İsmail Kurt- Dursun Baran (Cegiz Özyalçın), ErgünErcins, Ahmet Berman- İsfendiyar Açııksöz, Suat Mamat, Metin Oktay, Nuri Aşan, Mete Basmacı
Goller: 9' Yüksel Gündüz, 44' Naci ERdem, 70' Mustafa Güven, 72' Şeref Has.

ŞAMPİYON FENERBAHÇE'nin kadrosu.



Özkan Arkoç, Şükrü Ersoy, Nedim Güner, Basri Dirimli, Seracettin Kırklar, Osman Göktan, Avni Kalkavan, Naci Erdem, Necdeorlu, Akgün Kaçmaz, Mikro Mustafa Güven, Ergün Öztuna, Şeref Has, Lefter Küçükandoniadis, Can Bartu, Yüksel Gündüz, Hüseyin Yazıcı, Niyazi Tamakan.

EN'LER

En fazla Galip gelen: Fenerbahçe 13 galibiyetle
En az Galip gelen: İstanbul, Gençlerbirliğ, Adalet 1'er gibiyetle
En fazla berabere kalanlar: Ankara Demirspor 8 beraberlik.
En az berabere kalanlar: Hacettepe 1 beraberlik.
En fazla mağlup olan: İstanbulspor 9 mağlup.
En az mağlup olan: Fenerbahçe, Vefa 1'er mağlup.
En fazla gol atan: Fenerbahçe 33 gol.
En az gol atan: İstanbulspor 6 gol.
En fazla gol yiyen: İstanbulspor 22 gol
En az gol yiyen: Fenerbahçe 8 gol.
En farklı galibiyet: Galatasaray- Göztepe, Fenerbahçe- İstanbulspor 5-0'lık skorlarla.
En gollü maç: Göztepe- Ankara Demirspor 4-2'lik maç. Toplam 6 gol.

Toplam Oyun: 114
Atılan Gol Sayısı: 265 adet gol.
Maç başına düşen gol oranı: 2.32

Bir sonra ki sezon: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=165071
SÜPER LİG arşivi: http://blog.milliyet.com.tr/Arsiv.aspx?UyeNo=632297&GrupNo=9037

Türkiye 1.Liginin başladığı tarih TFF tarafından 1959 yılı olarak kabul edilmesine karşın, TFF Tahkim Kurulunun 09.05.2002 tarih, 2002/52E ve 2002/68K sayılı kararı tahtında BEŞİKTAŞ KULÜBÜNÜN 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında Türkiye Ligi şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların TFF Yıldız Kriterine dahil edileceğine karar verilmesi sebebi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazladır.