- Kategori
- Tarih
Sarıkamış Faciası (1915)
22 Aralık 1914 - 15 Ocak 1915 tarihleri arasında cereyan eden Sarıkamış Muharebeleri’nde; 1. Dünya Savaşı’nda Almanlarla birlikte, Doğu Cephesi’nde Sarıkamış’ı almak için Rus Ordusu’na karşı savaşan 11. Kolordu’nun 90.000 askeri donarak hayatını kaybetmiş, bu büyük faciaya, lojistik desteğin zamanında sağlanamaması ile Enver Paşa’nın yanlış taktikleri neden olmuştu.
Osmanlı Devleti, Almanya ile yapılan anlaşmanın ardından Birinci Dünya Savaşı’na girmek zorunda kaldı. Yavuz ve Midilli gemilerinin Sivastopol’u bombalamasının ardından ise 1 Kasım 1914 günü Rusya Osmanlı’ya savaş açtı ve Rus Ordusu hududu geçerek taarruza başladı. Başkomutan Vekili Enver Paşa da bunun üzerine Doğu Cephesi’nde Rusların imhasını hedef alan, büyük ölçüde kuşatıcı bir taarruza başladı. Fakat Balkan Savaşı’ndan yeni çıkılmış olması nedeniyle yeterli hazırlıkları yapma imkânı ve zamanı da yoktu.
Enver Paşa, Ruslara karşı taarruzun bahara bırakılmasını öneren 3’üncü Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa’yı görevinden alarak 3’üncü Ordu Komutanlığını bizzat kendi üzerine aldı. Çünkü bu savaş sonucunda, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda (Rumi Takvim’de 1293’e isabet ettiği için 93 Harbi olarak da bilinir) Doğu Anadolu’da kaybedilen toprakların (Kars, Batum, Artvin ve Ardahan) geri almayı hedeflemekteydi.
22 Aralık 1914 - 15 Ocak 1915 tarihleri arasında cereyan eden Sarıkamış Muharebeleri’nde tamamen karlarla kaplı, çok yüksek dağlık ve hiç yolu olmayan bir arazide ve o günün zor şartları altında yaya ve atlı birliklerle yapılan bu harekât başlangıcından itibaren çok riskliydi. Türk askerlerinin büyük bir kısmı bu savaşta soğuktan donarak ölmüş, Sarıkamış’a girebilen 300 kişilik bir kuvvet ise Ruslar tarafından geri püskürtülmüştür. Bu başarısızlık karşısında Enver Paşa, 10 Ocak 1915’te 3’üncü Ordu komutanlığını Tuğgeneral Hafız Hakkı Paşa’ya devrederek İstanbul’a geri döndü. Sarıkamış Harekâtı ile ilgili haberler evvelâ gizlenmiştir. Çok sonra sonradan kamuoyu ile paylaşıldığından olan biten hakkında bilinenler de gerçeği tam olarak yansıtmamıştır.